نقض برجام را متوقف کنید
شرط گذاری اعضای اروپایی طرف توافق هسته‌ای آن هم در شرایطی که اروپایی‌ها نیازمند ترمیم آسیب و بازنگری اقدامات خود برای محقق کردن منافع برجامی ایران هستند، گزینه مناسبی برای تحولات جاری میان ایران و کشورهای غربی به‌نظر نمی‌رسد. این فحوای واکنشی است که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در پاسخ به موضع‌گیری «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان مطرح کرد. «ماس» دو روز پیش در گفتوگو با مجله «اشپیگل» مدعی شد که آلمان به‌دنبال یک جایگزین و توافق هسته‌ای گسترده‌تر با ایران است زیرا به ادعای او توافق فعلی دیگر کافی نیست.
وزیر خارجه آلمان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک ایران را تهدیدی برای کل منطقه توصیف کرده و در عین حال خواستار بازنگری ایران در نقش آفرینی منطقه‌ای اش شده است. یک روز پس از این اظهارات بود که وزارت خارجه آلمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که اروپا منتظر نظرات دولت جدید امریکا درباره توافق هسته‌ای ایران است تا بتواند درباره آن تصمیم‌گیری کند.
به‌گزارش ایرنا، ظریف در واکنش به ادعایی که همتای آلمانی‌اش درباره ایران مطرح کرد به اقدامات اخیر برلین مبنی بر عدم پایبندی این کشور به تعهدات بین‌المللی‌اش اشاره کرد و خواستار انجام اقداماتی شد که آلمان باید پیش‌از هرگونه شرط گذاری برای ایران انجام دهد. وزیر خارجه ایران در صفحه توئیتر خود نوشت که آلمان باید در ابتدا سیاست مذموم «کوویدآپارتاید» را متوقف کند. ظریف در تکمیل این نوشته خود، عکسی از خبری منتشر کرده که می‌گوید آلمان قصد دارد اسرائیل را «کشور اروپایی» در نظر بگیرد و دسترسی زودهنگامش به واکسن کرونا را مهیا کند، در حالی که فلسطینی‌ها مشمول این توافق نخواهند شد. وزیر خارجه ایران همچنین با تأکید به آلمان مبنی بر اینکه باید به تعهداتش در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشد و نقض برجام را متوقف کند، نوشت:«به رفتارهای مخربتان در منطقه ما- اعم از ۱۰۰ میلیارد دلار فروش سلاح به خلیج فارس و حمایت کورکورانه از تروریسم اسرائیل- پایان دهید».
درخواست برلین به‌عنوان یکی از اعضای اروپایی برجام برای آغاز مذاکراتی دیگر جهت دستیابی به توافق جدید با ایران در حالی است که بعد از انتخابات ریاست جمهوری امریکا، مقام‌های دیپلماتیک ایران شرایط خود برای بازگشت به اجرای کامل برجام را با در نظر گرفتن پیگیری منافع اقتصادی خود از سوی دولت جدید امریکا برشمرده‌اند. ظریف که «بایدن» را برای شرط‌گذاری جهت بازگشت به برجام محق ندانسته است، تأکید کرده که امریکا به‌عنوان عضوی از سازمان ملل و شورای امنیت باید بدون پیش‌شرط به تعهداتش ذیل برجام همان‌طور که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آمده است، عمل کند و حتی برای عمل به تعهداتش نیازی نیست حتماً عضوی از برجام باشد. طبیعی است که وقتی ایران، مقام‌های جدید امریکا را به‌دلیل خروج یکجانبه این کشور از برجام مجاز نمی‌داند که بازگشت به این توافق را به اما و اگر و افزودن موضوعات دیگر مشروط کند، برای هیچ یک از اعضای اروپایی این توافق هم که نتوانستند آسیب‌های اقتصادی ناشی از رویکرد یکجانبه گرایانه ترامپ را جبران مافات کنند، این حق را قائل نیست. خاصه آنکه فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و برنامه‌های موشکی اش دو موضوعی است که به گفته وزیر خارجه ایران درخلال مذاکرات هسته‌ای مورد بحث قرار نگرفت زیرا طرف‌های مقابل آماده نبودند که نقش آفرینی خود را در منطقه متوقف کنند.
طرح روسیه برای گفتوگوهای منطقه‌ای
در حالی که گمانه زنی‌ها از تمایل کشورهای غربی طرف توافق با ایران برای آغاز مذاکراتی جدید درباره برجام و افزودن مباحث منطقه‌ای به آن حکایت می‌کند، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در نشست مجازی «گفتوگوهای مدیترانه‌ای» بر لزوم نشست گروه 1+5 و ایران به منظور پیشبرد طرح ایجاد نظام «امنیت جمعی» در منطقه خلیج فارس تأکید کرد.
«لاوروف» با اشاره به پیشنهاد «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه درباره نشست گروه ۱+۵ و ایران گفت که این پیشنهاد شامل طرح گام‌هایی برای جلوگیری از تشدید تقابل و هماهنگی اقداماتی به‌منظور تلاش مشترک برای تسهیل ایجاد یک نظام امنیت جمعی در خلیج فارس می‌شود. او یادآور شد که روسیه سال‌ها پیش این مفهوم را مطرح و تابستان گذشته، مجدداً آن را تجدید و در جلسه اکتبر جاری شورای امنیت سازمان ملل با حضور وزرای خارجه ارائه کرده است.
وزارت امور خارجه روسیه که دکترین امنیت جمعی خلیج فارس را در جولای سال ۲۰۱۹ به سازمان ملل ارائه داد، به این موضوع اشاره کرده است که اقدام عملی در راه‌اندازی روند ایجاد یک سیستم امنیتی در خلیج فارس ممکن است با برگزاری رایزنی‌های دو جانبه و چند جانبه میان گروه‌های مربوطه حاصل شود که شامل کشورهایی می‌شوند که در داخل منطقه یا خارج آن بوده یا سازمان‌هایی نظیر شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی و شورای همکاری خلیج فارس را شامل می‌شود. این تلاش روسیه برای انجام گفتوگوهای منطقه‌ای در کنار پیگیری موضوع برجام در حالی است که مقام‌های دیپلماتیک ایران نیز در سال ۲۰۱۹ طرح صلح هرمز را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سران کشورهای عرب خلیج فارس ارائه دادند و از آن زمان و حتی سال‌ها قبل از آن در تلاش بوده تا باب گفتوگو را با همسایگان عرب باز کند. اینک با روی کار آمدن دولت بایدن انتظار می‌رود که سیاست خارجی جدید امریکا نیز از چنین نقشی برای سازمان ملل متحد در کاستن تنش‌ها در خلیج فارس حمایت کند و پیگیری تعهدات کشورهای غربی طرف برجام را به مسأله گفتوگوهای منطقه‌ای گره نزند. چه به‌گفته وزیر خارجه ایران هر وقت اروپایی‌ها آمادگی پیدا کردند به مسأله اقدامات شرورانه خود در منطقه رسیدگی کنند، آن وقت می‌توانند درباره مسائل دیگر وارد گفتوگو شوند اما تازمانی که چنین اقدامات مداخله جویانه‌ای را کنار نگذاشته‌اند، باید سکوت کنند.
دیدگاه تان را بنویسید