وجود سیستم های تهویه مطبوع، سرمایشی یا گرمایشی متنوع در بازار ممکن است نه تنها افراد عادی، بلکه حتی سازندگان ساختمان و مهندسین ناظر را نیز با ابهام و سردرگمی مواجه کند.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

وجود سیستم های تهویه مطبوع، سرمایشی یا گرمایشی متنوع در بازار ممکن است نه تنها افراد عادی، بلکه حتی سازندگان ساختمان و مهندسین ناظر را نیز با ابهام و سردرگمی مواجه کند. دستگاه هواساز یکی از رایج ترین سیستم های تهویه مطبوع است که در این گزارش سعی کرده ایم به طور جامع انواع هواساز صنعتی، هایژنیک، آپارتمانی و کاربرد آن ها را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین سیستم های تهویه مطبوع اثر بسیار مهمی بر روی سلامتی فیزیکی و روحی افراد دارند. یکی از نیازهای حیاتی هر انسانی تنفس هوای پاکیزه با دما و رطوبت مناسب و عاری از هر گونه آلودگی است. این نیازعلاوه بر محل سکونت در محل کار نیز مهم است زیرا امروزه بعضی از افراد زمان بیشتری را در محل کار خود می گذارنند.

با شیوع بیماری کرونا و ویروس COVID-19 در سرتاسر جهان، نقش سیستم های تهویه مطبوع در رشد و گسترش این بیماری بسیار حساس تر هم شده است. چون مهم ترین راه انتقال این بیماری تا به امروز از طریق دستگاه تنفسی بوده است و سیستم های سرمایشی و تهویه مطبوع نیز با دستگاه تنفسی ما در ارتباط مستقیم هستند. لذا توصیه های سازمان بهداشت جهانی را در این زمینه دنبال کنید

دستگاه هواساز چیست؟

دستگاه هواساز ترجمه عبارت Air handling unit است و با نام های هوارسان و یا واحد انتقال هوا هم شناخته می شود.

1

دستگاه هواساز با به گردش درآوردن جریان هوا، قابلیت تامین هوای تازه ، هوای سرد یا سرمایش و همچنین هوای گرم یا گرمایش را دارد.

به طور کلی به دلایل زیر از دستگاه هواساز استفاده می کنیم :

  • تنظیم رطوبت
  • گردش هوا و تصفیه آن
  • کنترل میزان دمای هوا
  • کنترل و تنظیم اکسیژن موجود در جریان هوا

انواع دستگاه هواساز

دستگاه هواساز بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی می شود که البته رایج ترین آن ها بر اساس کاربرد آن است که در زیر مشاهده می کنید :

2

در بازار تهویه مطبوع دسته بندی نوع اول بیشتر مورد توجه است و در ادامه هواسازهای معمولی، هایژنیک (بیمارستانی) و سقفی توکاربررسی می کنیم.

کاربرد هواساز

با توجه به اینکه سیستم هواساز قابلیت تامین هوای تازه، هوای سرد، هوای گرم و تنظیم رطوبت را دارد، یکی از رایج ترین  و پر مصرف ترین دستگاه های تهویه مطبوع به شمار می رود و در زمینه های گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرد.البته باید به این نکته هم توجه داشت که هواساز بیشتر برای فضاهای یکپارچه و سالن ها که تیغه بندی زیادی ندارند مناسب تر است.  به همین دلیل کمتر در واحدهای مسکونی و اداری یا تجاری از این سیستم استفاده می شود. به طور کلی دستگاه هواساز در محیط های زیر بیشتر کاربرد دارد:

  •  خطوط تولید کارخانه ها و گارگاه های صنعتی
  • مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان ها
  • سالن ها و باشگاه های ورزشی
  • مدارس و دانشگاه ها
  • مساجد
  • فضاهای مشترک (مشاع) مراکز تفریحی و هتل ها
  • فروشگاه های زنجیره ای
  • سالن های همایش و نمایشگاه ها
  • ساختمان های اجتماعات و سمینارها

3

هواساز معمولی

در پروژه هایی که نیاز به هوای خیلی تمیزی ندارند مانند تالارهای پذیرایی، از این نوع هواساز استفاده می شود. هواساز معمولی دارای یک بدنه فلزی از جنس ورق گاوانیزه هست و دارای یک الی دو فیلتر با کویل سرمایشی و گرمایشی است

هواساز هایژنیک (بیمارستانی)

این نوع دستگاه هواساز به دلیل استفاده از فیلترهای قوی تر و حساس تر قابلیت تامین هوای بسیار تمیز را دارد. بنابرای  برای محیط هایی که حساسیت ویژه ای دارند نظیر اتاق عمل بیمارستان ها، اتاق های تمیز یا Clean room مناسب است.  به طور مثال بدنه این هواساز ر ا از جنس ورق فولاد ضد زنگ (استیل) در نظر می گیرند و یا در آن ها از فن های بدون پولی و تسمه استفاده می کنند تا کوپکترین ذرات گرد و غبار و ذرات معلق در هوا وجود نداشته باشد. طراحی این نوع هواساز بهتر است توسط شرکت های معتبری انجام شود تا مشکللات جبران ناپذیری را برای افراد بیمار در مراکز بهداشتی و یا دستگاه های حساس به گرد و غبار را به دنبال نداشته باشد.

هواساز سقفی تو کار

یکی از فاکتورهای مهم نصب هواساز، فضای مورد نیاز برای نصب است. هواساز سقفی تو کار به دلیل ابعاد کوچک و جایگیری در سقف کاذب، با هدف استفاده در فضاهای کوچک طراحی و ساخته شده است. لذا این سیستم را می توان نوعی هواساز معمولی در ابعاد کوچک یا به اصطلاح جمع و جور بدانیم که ظرفیت هوادهی آن معمولا کم تر از1000cfm است. قیمت مناسب هواسازهای سقفی تو کار و ابعد کوچک آن سبب شده در واحدهای مسکونی نیز کاربرد داشته باشند از اینرو به آن دستگاه هواساز آپارتمانی هم گفته می شود و شباهت زیادی به فن کویل کانالی دارند که البته یکی از معایب آن این است که صدای فن دستگاه ممکن است کمی برای ساکنین خوشایند نباشد و چندان دستگاه استانداری در حوزه واحدهای مسکونی نیست.

چگونه هواساز مناسب را انتخاب کنیم؟

این یکی از سوال های پر تکرار افراد در زمان خرید سیستم های تهویه مطبوع و هواساز ها است. باید دقت کنید انتخاب چنین سیستم هایی نیازمند تخصص و دانش است و بهترین راه مراجعه به شرکت های متخصص و با تجربه است. اینکه دستگاه صرفا برای تامین هوای تازه باشد یا به سرمایش و گرمایش هم نیاز داریم؟ متراژ فضای مورد نظر چقدر است؟ شرایط آب و هوایی محل نصب دستگاه چطور است؟ ظرفیت هوادهیی دستگاه هواساز در پروژه ما چقدر باید باشد؟. لذا توصیه اکید می کنیم که اگر علم کافی را ندارید حتما مشاوران یا کارشناس های تاسیسات مکانیکی که وظیفه طراحی سیستم های تهویه مطبوع، سرمایشی یا گرمایشی را بر عهده دارند مشورت کنید.

سایر هواسازها را بشناسیم

 

در دسته بندی معرفی شده، هواسازهای حجم متغیر و حجم ثابت هم مطرح شدند که باید توضیح دهیم دستگاه هواساز با توجه به نوع کنترل جریان هوا به دو دسته تقسیم می شوند :

  • هواساز حجم ثابت (CAV)

     

  • هواساز حجم متغیر (VAV)

     

در سیستم حجم ثابت همواره حجم هوای خروجی از دستگاه ثابت است و برای تغییر دما هموراه میزان دمای آب ورودی سرد یا گرم به داخل یا ورودی هواساز را کنترل می کنند. شیر سه راهه برقی یکی از قطعات حساس هواسازها است که این وظیفه را بر عهده دارد.

در هواسازهای حجم متغیر دمای خروجی از هواساز ثابت است اما به وسیله استفاده از فن های مجهز به تکنولوژی اینورتر، سرعت چرخش فن متغیر است و از این طریق با کاهش یا افزایش دور فن ها، میزان هوای سرد یا گرم ورودی با داخل فضا کنترل شده و در نتیجه دما را نیز می توان کنترل کرد.

دستگاه هواساز برا اساس قابیلت کنترل شرایط محیطی نیز به دو دسته تقسیم می شود :

  • تک منطقه ای
  • چند منطقه ای

سیستم تک منطقه ای فقط یک خروجی دارد یعنی فقط قابلیت ایجاد یک شرایط مطلوی دمایی و رطوبتی دارد اما هواساز چند منطقه ای قابلیت تامین شرایط هوایی (دما، رطوبت، تمیزی) را دارد و این سب می شود شما برای هر زون یا فضا شرایط متفاوتی را ایجاد کنید و در واقع سیستم چند منطقه ای انعطاف پذیری بالاتری دارد در پروژه هایی که چندین شرایط مخنلف را نیاز داریم بهتر است از این نوع هواساز استفاده شود.

منابع :

در تهیه  گزارش هواسازها از اطلاعات و منابع زیر استفاده شده است

وب سایت ویکی پدیا

سایت شرکت مهندسی تهویه نگار

سایت سازمان بهداشت جهانی (WHO)