آقای روحانی درباره خودت رفراندوم بگذار ؛ پیشنهاد به رییس جمهور

آفتاب یزد به حسن روحانی توصیه می‌کند این پیشنهاد را بپذیرد تا تابو رفراندوم شکسته شود

رئیس کمیسیون شوراهای مجلس نخست می‌گوید:« چه لزومی دارد که هرسال رئیس جمهور از رفراندوم سخن می‌گوید؟» و کمی بعد محمدصالح جوکار می‌گوید: «بد نیست یک بار بحث رفراندوم از عملکرد رئیس جمهور نیز مطرح شود تا ایشان ببینند مردم از عملکرد رئیس جمهور به چه میزان رضایت دارند.» این سخنان به گفته‌های رئیس جمهور باز می‌گردد که در نشست حقوق اساسی و شهروندی اظهار داشته است. حسن روحانی رئیس‌جمهور دوشنبه اول دی ماه در نشست حقوق اساسی و شهروندی دست روی نکاتی می‌گذارد که صدای خیلی‌ها را در آورده است؛ مسئله‌ای که در دوسوی ماجرا تازگی ندارد هم از سوی موافقین هم از سوی مخالفان!

ابهامات اصل 113 قانون اساسی، میزان اختیارات مجلس در نظارت بر کار وزرا و مسائلی همچون رفراندوم، مطالبه‌ای است که اردوی دو سوی ماجرا کاملا در نظرات و دغدغه‌ها و واکنش‌ها مشخص است یک طرف خواهان برگزاری رفراندوم در بسیاری مسائل است و طرف مقابل رفراندوم را خط قرمز دانسته و آن را بر نمی‌تابد. مباحثی که رئیس دولت دوازدهم مطرح می‌کند در چند محور مشخص است؛ یکی داستان کهنه و تکراری«اصل 113 قانون اساسی»، دیگر مسئله، تشکیک در این امر که مجلس می‌تواند بر کار وزرا نظارت کند یا خیر و نیز مبحث همیشه جنجالی «رفراندوم»! حسن روحانی معتقد است: «بحث بازنگری قانون اساسی زمانی که مورد نیاز باشد، اشکالی هم ندارد. قانون اساسی معمولاً دیر به دیر در دنیا اصلاح می‌شود. ۳۱سال است قانون اساسی تغییر نکرده است. قبلاً پس از ۱۰ سال پس از ارتحال حضرت امام (ره) در قانون اساسی اصلاحاتی انجام گرفت. اما ۳۱سال قانون اساسی تغییر نکرد و ممکن است زمانی تغییر کند.» وی با دست گذاردن بر اصل 59 قانون اساسی خاطرنشان می‌کند: « اصل ۵۹ قانون اساسی می‌تواند در مقاطعی که اختلاف نظر اساسی وجود دارد و اتفاق نظری وجود ندارد، مهم باشد. البته باید موضوع مهمی باشد و بحث و بررسی شود و در اختیار آرای عمومی و به رفراندوم گذاشته شود. البته سازوکار این اصل خیلی پیچیده است ولی بعد از ۴۰ سال می‌تواند یک بار اجرا شود.

> رئیس کمیسیون شوراها و رئیس دولت اتفاق نظر دارند؟

حسن روحانی می‌گوید:« در مقاطعی که اختلاف نظر اساسی وجود دارد و اتفاق نظری وجود ندارد، مهم باشد. البته باید موضوع مهمی باشد و بحث و بررسی شود و در اختیار آرای عمومی و به رفراندوم گذاشته شود.» محمدصالح جوکار نیز به زبانی دیگر همین مسئله را بیان می‌کند:« ظاهرا رئیس جمهور سالی یکبار موضوع رفراندوم را مطرح می‌کند. خیلی خوب بیاییم از مردم بپرسیم آیا روحانی را می‌خواهند یا نه؟» به طور طبیعی؛ این که چندماه مانده به انتخابات و یکی دو ماه بیشتر به پایان دولت دوازدهم، اگر خواسته باشیم از مردم بپرسیم رئیس جمهوری که با آراء همین مردم روی کار آمده را می‌خواهند یا نه! آن قدر مهم است که حتی فراتر از رای‌گیری و رفراندوم است پس به یک نگاه هر دو ـ نماینده ی مجلس و رئیس جمهوری ـ روی یک مسئله اتفاق نظر دارند و آن مراجعه به آراء مردمی برای تصمیم‌گیری در امری مهم!

> حسن روحانی از پیشنهاد استقبال کند

آفتاب یزد معتقد است و پیشنهاد می‌کند حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به این پیشنهاد رئیس کمیسیون شوراهای مجلس روی خوش نشان دهد چون این بابی خواهد شد تا برای مسائل مهم چونان هسته ای، FATF و مواردی از این دست و حتی اصلاح برخی اصول قانون اساسی یا تصمیماتی که در مقاطعی از سوی مجلس یا دولت اتخاذ می‌شود با مراجعه به رفراندوم، آن تصمیمی اتخاذ شود که خواست مردم است نه تصمیم این جناح و آن شخصیت! اصلا گیریم مردم بعد سه سال و چند ماه از باقی‌ماندن حسن روحانی خسته شده باشند یا به تعبیر محمدصالح جوکار «روحانی را نخواسته باشند» حداقل فایده ی این کار آن است که معلوم می‌شود واقعا مردمی که او را در اردیبهشت 96 انتخاب کرده‌اند می‌خواهند یا نه و دیگر این که «تابو»ی مراجعه به آراء عمومی در موارد خاص و مهم«رفراندوم»، موضوعی که در قانون اساسی نیز به آن پرداخته شده است(اصل 59) نیز، یک بار برای همیشه

شکسته خواهد شد.

> منتقدان روحانی و مخالفان رفراندوم چه می‌گویند؟

آنانی که با روحانی زاویه دارند و آن دسته از کسانی که رفراندوم را خط قرمز معنا کرده‌اند بر این باورند که:«همه پرسی از آن مسائلی است که رئیس جمهوری معمولا سالی یکی دو بار آن را مطرح می‌کند و طرح همین مسئله از آنجا که همواره با ابهامات زیادی مطرح است برای مدتی محافل سیاسی و رسانه‌ای را به خود مشغول می‌کند و بعد به فراموشی سپرده می‌شود. همه پرسی و مراجعه به آرای عمومی، موضوعی است که در اصل ۵۹ قانون اساسی به آن اشاره و تاکید شده است در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد. براساس همین اصل درخواست مراجعه به آرای عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.» همه پرسی یکی از مباحثی بود که در سخنان روحانی هم به آن اشاره شد:«در مقاطعی که واقعا یک اختلاف نظر اساسی وجود دارد و یک فکر واحد در کشور نیست که البته باید در جو آرام، موضوع بسیار مهم، بحث و بررسی شود و بعد هم در اختیار آرای عمومی مردم و همه پرسی گذاشته شود تا مردم نظر بدهند.» روحانی با بیان این که سازوکار این مهم در قانون اساسی بسیار پیچیده در نظر گرفته شده است و اصل۵۹ به سادگی اجرا نمی‌شود، تاکید می‌کند:« حداقل برای این که این اصل قانون اساسی است، می‌توان بعد از ۴۰سال یک بار در یک موضوع مهم اجرا و پیاده کرد.» بحث همه پرسی در گذشته نیز بارها از سوی رئیس جمهوری طرح شده است. مثلا مهرماه سال 98 در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها روحانی گفته بود:« اگر با راهکارهای ارائه شده برای موضوعاتی که بیش از۴۰سال است راجع به آنها بحث می‌کنیم به نتیجه نرسیدیم، باید همه پرسی برگزارکنیم.» روحانی در ۱۶مرداد۹۷ نیز در گفتگوی تلویزیونی با مردم بار دیگر از همه پرسی گفته، تصریح می‌کند: «چرا از اصل ۵۹ استفاده نکنیم با همان قانون و مقررات که در قانون اساسی می‌گوید. ممکن است دولت لایحه بدهد، مجلس باید رای بدهد با همان شرایطی که در قانون اساسی آمده است و رهبری باید فرمان دهد. این مسائل مهم می‌تواند در سیاست داخلی یا خارجی یا اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی باشد. البته در مسئله عادی مجلس تصمیم می‌گیرد، ولی در مسائل بسیار مهم و خیلی مهم اصل۵۹ برای ما پیش‌بینی کرده است.» ۲۲ بهمن۹۶ نیز رئیس جمهوری در سخنرانی خود در جمع راهپیمایان گفته بود: «قانون اساسی بن بست‌ها را برداشته و ظرفیت بزرگی دارد و اگر در موضوعی باهم بحث داریم، به اصل ۵۹ مراجعه کنیم که طبق آن باید به آرای مردم مراجعه کرد.»

> برخی انتخابات را بزرگ‌ترین همه پرسی می‌دانند اما...!

برگزاری همه پرسی یکی از اصول قانون اساسی است و هیچ کس نباید آن را به عنوان خط قرمز در نظر گیرد اما معمولا در مورد ضرورت برگزاری آن در کشور اختلاف نظر وجود دارد به ویژه این که در کشور ما انتخابات متعدد برگزار می‌شود و معمولا نگاه کلی جامعه نسبت به مسائل کلان کشور را می‌توان از نتایج انتخابات استخراج کرد. حال دو دسته در این موضع با هم بحث دارند یکی آنانی که در یک اظهار نظر متناقض می‌گویند:«یکی از واضح‌ترین پیام‌ها در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند 98 بود که مردم به شکل روشنی به جریان حاکم در مجلس که به نوعی می‌توان آن را حامی دولت نیز نامید، نه گفتند.» همین عده اما بر نمی‌تابند که رئیس جمهوریِ برآمده از همان آراء مردمی حتی از رفراندوم حرف بزند؛ یکی همین صالح جوکار که می‌گوید:« چه لزومی دارد که هرسال رئیس جمهور از رفراندوم سخن می‌گوید؟» دسته ی دیگر که اساساً از برگزاری رفراندوم در هر موضوعی دفاع کرده و حتی معتقدند در ریزترین و جزئی‌ترین مسائل نیز می‌توان به آراء مردمی مراجعه کرد تا اختلاف دیدگاه‌ها به طور کلی از بین برود! در این میان اما دسته نخست ـ مخالفان قطعی برگزاری رفراندوم ـ اساساً مبحثی به نام

رفراندوم و طرح آن را مبهم و ابهام آفرینی می‌دانند و معتقدند طرح این موضوعات در فضای اجتماع نوعی ابهام آفرینی و جنجال‌سازی است در صورتی که حالا می‌بینیم نماینده ی مجلس هم برای تبیین گفتار خود به نوعی از برگزاری رفراندوم در مسئله ی «خواستن» و «نخواستن» حسن روحانی از سوی مردم قائل به برگزاری رفراندوم است زیرا جوکار به سادگی بیان می‌کند:«بیایید از مردم بپرسیم!» حالا که هر دو دسته به یک نتیجه ی واحد رسیده اند:«مراجعه به آرای عمومی یا رفراندوم» چه خوب که حسن روحانی این پیشنهاد را بپذیرد تا در آینده بسیاری از مسائل مهم که سال‌ها است بر زمین مانده، تعیین تکلیف شود.