مهمانپرست: بایدن و ترامپ درباره برجام به یک شکل فکر می‌کنند

رامین مهمانپرست درباره قطعنامه اخیر پارلمان اروپا و تغییر سیاست اروپایی‌ها با آمدن بایدن، اظهار داشت: فکر نمی‌کنم که اروپایی‌ها در سیاست‌های کلی خود تغییری داده باشند، به دلیل اینکه کشورهای اروپایی تابع سیاست‌های آمریکا هستند حتی اگر به ظاهر ادعای دیگری داشته باشند. آنها یا واقعا توانایی مقابله با سیاست‌های آمریکا را ندارند یا تمایل ندارند با ایالات متحده در تعارض قرار گیرند.

وی اضافه کرد: به همین دلیل کشورهای اروپایی به ویژه آنهایی که در برجام بودند زمانی که آمریکایی‌ها به ریاست دولت اوباما و وزارت خارجه «جان کری» برجام را پیگیری می‌کردند با آنها همراهی می‌کردند و آن را موفقیت بزرگ قلمداد می‌کردند. اما وقتی آقای ترامپ روی کار آمد، از برجام خارج و آن را محدود کرد و همچنین را تحریم‌های یک جانبه را بر روابط با ایران اعمال داشت، اروپایی‌ها در ظاهر مدعی بودند که باید برجام را حفظ و با تحریم‌های آمریکا مقابله کنیم و نمی‌گذاریم برجام شکست بخورد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی بیان کرد: اما در عمل دیدیم که هیچ اتفاقی نیفتاد و اروپایی‌ها بازهم خواست ایالات متحده را پیگیری کردند. به‌ظاهر ادعا می‌کردند که ما پای برجام هستیم و از ایران می‌خواستند که کماکان تعهداتش را انجام دهد اما در واقع آنها جلوی هرگونه تعاملات اقتصادی با ایران را گرفته بودند. پیشنهاد اینستکس را نیز مطرح کرده بودند که کارایی نداشت. هیچ کدام از شرکت‌های اروپایی حاضر نشدند در ایران سرمایه‌گذاری کنند و مشغول کار شوند. آن شرکت‌هایی هم که در ایران وجود داشتند بعد از آمدن آقای ترامپ و وضع تحریم‌ها از ایران خارج شدند.

مهمانپرست با تاکید بر اینکه رفتار و عملکرد اروپا و سیاست‌هایی که در قبال ایران دارد را باید در راستای سیاست‌های ایالات متحده دید، گفت: در واقع آنها دنباله‌رو  سیاست‌های آمریکا هستند، هر چند که در برخی از موضوعات جزئی ممکن است اختلاف سلیقه و دیدگاهی داشته باشند اما در سیاست‌های راهبردی دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا محسوب می‌شوند.

این کارشناس مسائل بین‌المللی درباره ادعای اروپایی‌ها مبنی بر اینکه نمی‌توانند به شرکت‌های خصوصی خود برای سرمایه‌‌گذاری در ایران فشار بیاورند، تاکید کرد: این موضوع قابل قبول نیست، چرا که ممکن است در خیلی پروژه‌ها از طریق شرکت‌های خصوصی در کشورهای اروپایی پیگیری شوند و این شرکت‌ها از ترس تنبیهات تحریمی آمریکا برای کار با ایران ملاحظه داشته باشند، اما همه می‌دانیم که بخشی از سیاست‌های کلان اقتصادی و تجاری همه کشورها در اختیار دولت قرار دارد.

وی ادامه داد: همکاری‌های بانکی، تحریم‌های نفتی یا در برخی از صنایع بزرگ که تحت تملک دولت هستند، نمی توانند این موارد را بهانه کنند. بنابراین اگر بررسی دقیق انجام دهیم متوجه می‌شویم در همه این بخش‌های دولتی و خصوصی رفتار اروپایی‌ها همینگونه بوده است که نقطه امیدی برای همکاری باقی نمی‌گذارد تا بتوانیم روی آنها به عنوان یک هویت مستقل از آمریکا محاسبه داشته باشیم.در عمل آنها را در یک راستا و یک عملکرد مشاهده می‌کنیم هر چند که ادعاهای متفاوتی داشتند.

مهمانپرست درباره دو تیم مختلف حاضر در دولت بایدن که یکی موافق بازگشت به برجام و دیگری موافق فشار حداکثری بر ایران است، گفت: با نگاهی به اظهارات طیفی که موافق بازگشت به برجام هستندو همچنین اظهارات شخص آقای بایدن و آقای لینکن به عنوان وزیر خارجه پیشنهادی، درمی‌یابیم که آنها نیزسخنان  دوران آقای ترامپ را دنبال می‌کنند، فقط در نوع گفتار متفاوت هستند.

وی یادآور شد: وقتی ترامپ روی کار آمد گفت من برجام را قبول ندارم و از آن خارج می‌شوم، اگر ایران خواست توافق جدیدی باید امضا شود که علاوه بر بحث هسته‌ای، مباحث مربوط به موشکی و حضور منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز در آن گنجانده شود. آقای بایدن با اینکه می‌گویند ما برجام را قبول داریم اما معتقدند که باید دایره بسته برجام بزرگتر شود به طوریکه مسائل موشکی و حضور منطقه‌ای ایران نیز در آن جای بگیرد.

این دیپلمات ایرانی گفت: هر دو یک موضوع را مطرح می‌کنند اما آقای ترامپ چون دیپلمات نبود، آداب بین‌المللی را رعایت نمی‌کرد، تاجر مسلک رفتار می‌کرد و صریح می‌گفت برجام را قبول ندارند و از آن خارج می شود. اما آقای بایدن و تیم او چون سیاستمدار هستند و ظاهر را بیشتر رعایت کرده و سعی دارند آداب دیپلماتیک را رعایت کنند.

وی اظهار کرد: بایدن و تیم‌اش می‌گویند ما برجام را قبول داریم اما این برجام کامل نیست، این سخنان همان حرف‌های ترامپ است. اگر آقای بایدن و تیم‌او واقعاً به دنبال بازگشت به برجام و احیای هستند و بخواهند که ایران مثل سابق در برجام عملی کند،‌ نباید شرط و شروطی غیر از آن چیزی که در برجام آمده است بگذارند و صحبتی از بحث‌های موشکی و نفوذ منطقه ای داشته باشند. چون برجام فقط در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران است و هیچ ارتباطی به موضوعات دیگر ندارد. بنابراین اگر می‌خواهند موضوعات دیگر را طرح کنند به این معنی است که چارچوب برجام را به هم می ریزند.