آیا این دانشمند ایرانی هم ترور شد؟
ایسنا/ ۱۵ سال پیش، غروب چهاردهم دی‌ماه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه یکی از دانشمندان ایران به نام سعید کاظمی آشتیانی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفته است.
نام این دانشمند، چندان برای مردم آشنا نبود. همانطور که نام بسیاری از دانشمندان، تازه بعد از مرگشان بر سر زبان‌ها می‌افتد یا شاید حتی بعد از مرگشان هم هیچوقت شناخته نشوند.
تا زمان درگذشت کاظمی آشتیانی، جز جامعه پزشکی و علمی ایران، واقعا افراد زیادی او را نمی‌شناختند اما پیام رهبر انقلاب در ۱۵ دی، اهمیت این چهره علمی را برجسته کرد و نام او بر سر زبان‌ها افتاد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام خود، ضمن ابراز «تأسف، تلخکامی و افسوس»، سعید کاظمی آشتیانی را «دانشمند مؤمن و جهادگر»، «شخصیت ارزشمند»، «کانون امید و ابتکار و نوآوری»، «یکی از فرزندان صالح انقلاب» و «از رویش‌های مبارکی که آینده‌ی درخشان علمی در کشور را نوید می‌دهند»، توصیف کردند و «فقدان این عنصر خدوم و باارزش» را «ضایعه‌ای دردناک» خواندند.
اما کاظمی آشتیانی که بود و چرا دانشمند مهمی به شمار می‌آمد؟
اگر نام «پژوهشکده رویان»، «سلول‌های بنیادین»، «درمان ناباروری»، «بانک بند ناف» و اینجور چیزها را جست‌وجو کنید، در نتایجی که به دست می‌آید، قطعا جایی نام سعید کاظمی آشتیانی را خواهید دید.
او که در ۱۸ سالگی هم‌زمان با قبولی در رشته فیزیوتراپی و ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران، در هنرستان «پیام امید» به تدریس ادبیات و بینش اسلامی مشغول بود، با تعطیلی دانشگاه‌ها و حضور در جبهه، توانست پس از ۱۱ سال مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشکده علوم توانبخشی بگیرد.
در این میان، سال ۶۱ با همکاری دو نفر از همکارانش، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه، هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که ۴ سال بعد شکل و سامان گرفت و سعید کاظمی تا سال ۷۰ مسئول بخش طرح‌ها و تحقیقات آن بود.
از سال ۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران شد و تا آخر عمرش، در این مسئولیت باقی بود.
او در همه این سال‌ها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی را راه‌اندازی کرد اما مهم‌ترین جایی که راه انداخت، «پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی» در خرداد سال ۷۰ بود؛ جایی که در طول حدود ۳۰ سال گذشته، هزاران زوج نابارور را خوشحال و صاحب فرزند کرده است.
کاظمی آشتیانی در همین دوران، درسش را در رشته علوم تشریح با گرایش «جنین‌شناسی» در دانشگاه تربیت مدرس پی گرفت و سال ۷۶ با رتبه ممتاز، شد «دکتر» سعید کاظمی آشتیانی.
او تا ۱۴ دی سال ۸۴ که در سن ۴۴ سالگی قلب و نفسش از حرکت ایستاد، در دو حوزه مدیریتی توانست گام‌های اساسی و مهمی در گسترش روش‌های پیشرفته درمان ناباروری، تولید و تکثیر و انجماد سلول‌های بنیادی جنینی و همانندسازی (کلونینیگ) حیوانات رقم بزند. همه اینها، منهای تدریس در دانشگاه، برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی، کارهای تئوریک، مقاله‌نویسی و ... است.
پس از درگذشت او، هر از گاهی مقام معظم رهبری در نشست‌های مختلف از او یاد می‌کردند. مثلا ۲۵ تیر سال ۸۶ در بازدید از پژوهشکده‌ی رویان از علت علاقه خود به او گفتند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی اینقدر علاقه داشتم و الان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، حرکت او، نحوه‌ی کار او، مدیریت او و پیگیری اوست که یک مجموعه‌ی کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد.»
ایشان همچنین مجموعه رویان را الگویی مطلوب معرفی کردند: «اگر بخواهم این الگوی مطلوب را در یک جمله معرفی کنم، عبارت است از: ترکیب علم، ایمان، تلاش. هم علم را جدی گرفتند، هم ایمان و پایبندی و تقوا را؛ نه به صورت یک سربار، بلکه به شکل یک عنصر اصلی در بافت مجموعه و در بافت کار و هم خستگی را فراموش کردند که به گمان من مرحوم کاظمی جان و سلامت خودش را هم سر همین کار گذاشت؛ یعنی این دنبال‌گیری و این اهتمام‌ها و خسته‌نشدن‌ها.»
یا مثلا ۱۳ مهر ۸۵ در دیدار اساتید و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها، خود را مقید به نام‌آوردن از او دانستند و گفتند: «ما شخصیت‌هایی داریم از قبیل مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی که حالا من مقیدم از این جوان پاکباخته‌ی مؤمنِ فاضلِ کارآمد و مدیر حقیقتاً انقلابی و مؤمن اسم بیاورم.»
اما برخی رسانه‌ها به نقل از بعضی منابع اعلام کردند که در سال ۸۳ یعنی یک سال قبل از درگذشت سعید کاظمی، نام او به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان غرب آسیا که با توسعه دانش سلول‌های بنیادی دست برتر علمی را برای ایران ایجاد کرده بود، در فهرست ترور موساد قرار گرفته است.
این گمانه‌زنی، فرضیه‌ها درباره ترور بیولوژیک این دانشمند را تقویت کرد و چنین تصوری باز هم رو به فراموشی بود تا اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی نوروزی خود در فروردین سال ۹۵ و در جمع زائران و مجاوران حرم رضوی، برای سعید کاظمی از لفظ «شهید» استفاده کردند و با آوردن نام او در کنار نام دانشمندانی مانند شهید طهرانی‌مقدم گفتند: «کاری که شهدای هسته‌ای ما در زمینه‌های هسته‌ای که بسیار هم حسّاس است پیشاهنگش بودند، کاری که شهید طهرانی‌مقدّم پیشاهنگش بود، کاری که شهید کاظمی در زمینه‌ی سلّول‌های بنیادی پیشاهنگش بود، کارهای بسیار بزرگی است.»
بر این اساس، به نظر می‌رسد موضوع مرگ سعید کاظمی آشتیانی نیازمند تحقیقات بیشتر است. اگر شهید قاسم سلیمانی را نفر اول برنامه مقاومت منطقه‌ای ایران، شهید محسن فخری‌زاده را نفر اول برنامه هسته‌ای ایران و شهید حسن طهرانی‌مقدم را نفر اول برنامه موشکی ایران بدانیم، بعید نیست که نفر اول برنامه ایران در حوزه علوم زیستی و سلول‌های بنیادین نیز حلقه‌ای از زنجیره سوژه‌های ترور دانشمندان ایرانی بوده باشد.
دیدگاه تان را بنویسید