تنورداغ خبرهای برجامی ؛ تهران و واشنگتن به هم می رسند
«به توافق هسته‌ای با ایران بازگردید.» «فکر بازگشت به برجام را هم نکنید.» این دو جمله گویای مواضع جاری در داخل ایالات متحده امریکا همزمان با آغاز به کار دولت جو بایدن، چهل و ششمین رییس‌جمهور این کشور در کاخ سفید است.
در حالی که جو بایدن ترجیح داد در نخستین نطقش در حوزه سیاست خارجی نام ایران را فاکتور بگیرد اما این سکوت نه تنها خاطر مخالفان برجام را آرام نکرده بلکه بر نگرانی آنها هم افزوده است. در حال حاضر عده‌ای در تل‌آویو، واشنگتن و ریاض اصرار دارند که جو بایدن باید خیال احیای برجام را هم از سر بیرون براند اما همزمان برخی در واشنگتن، مسکو، پکن و بروکسل معتقدند که می‌توان فرمولی برای بازگشت تمام اعضای اولیه توافق هسته‌ای به آن یافت. البته در تعریف این فرمول هم اختلاف نظر بسیار است و باز عده‌ای چون رییس‌جمهور فرانسه بر ایده اضافه شدن کشوری چون عربستان سعودی به حلقه برجامی‌ها تاکید دارند یا برخی از توسعه دامنه توافق هسته‌ای به مسائل غیرهسته‌ای هم سخن می‌گویند. در حالی که همه درباره زمان در حال از دست رفتن هشدار می‌دهند اما تهران می‌گوید عجله‌ای نداریم و فرش قرمز برای طرف مقابل پهن نکردیم مگر آنکه از همان مسیری که از برجام خارج شد به توافق بازگردد. واشنگتن نیز می‌گوید قصد ندارد کیفیت بازگشت به برجام را قربانی کمیت و سرعت مدنظر ایران بکند. در چنین شرایطی با وجود پیشنهاد جواد ظریف، وزیر خارجه درباره نظارت جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر نحوه گام‌های هماهنگ و متناطر ایران و امریکا و تاکید شخص بورل بر تلاش‌های اتحادیه اروپا برای استفاده از دیپلماسی حداکثری برای بازگشت امن همه به توافق هسته‌ای به نظر می‌رسد که بازار فرمول‌هایی غیر از راه‌حل بازگشت کامل امریکا به برجام داغ‌تر شده است. در همین رابطه پایگاه تحلیلی «بلومبرگ» در گزارشی نوشت که دولت بایدن به عنوان گامی به سوی احیای برجام در حال بررسی راه‌هایی برای کاهش فشار اقتصادی ایران بدون لغو تحریم‌های فلج‌کننده همچون فروش نفت است. طبق این گزارش، چهار منبع آگاه اعلام کردند که مقام‌های امریکایی در حال بحث و گفت‌وگو درباره موضوعاتی چون حمایت از صندوق بین‌المللی پول برای اعطای وام به تهران برای مقابله با ویروس کرونا و همچنین تسهیل تحریم‌هایی هستند که در مسیر کمک‌های جامعه جهانی به ایران برای مقابله با کرونا مانع ایجاد کرده است.طبق گفته این منابع آگاه، «جو بایدن» رییس‌جمهور امریکا احتمالا با امضای یک فرمان اجرایی، تصمیم «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور سابق امریکا برای خروج از برجام را لغو کند. «رابرت مالی» نماینده جدید وزارت خارجه امریکا برای مذاکرات ایران حاضر به اظهارنظر درباره این خبر بلومبرگ نشد. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا تصریح کرد که ایالات متحده قبل از آنکه مجوز هرگونه کمک یا کاهش تحریم‌های مرتبط با کرونا را برای ایران صادر کند، خواستار رایزنی با شرکای اروپایی عضو برجام است. پرایس در این خصوص توضیح داد: «قبل از اعلام هرگونه تغییر در سیاست در این راستا، ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که چنین رایزنی‌هایی را انجام داده‌ایم و ما در حال حاضر در حال انجام چنین کارهایی هستیم». دولت جو بایدن سیاست مشورت با متحدان سنتی در اروپا درباره برجام را احیا کرده است. برهمین اساس «دومینیک راب» وزیر امور خارجه انگلیس می‌گوید گفت‌وگوها میان مقام‌های دولت بایدن با کشورهای اروپایی عضو برجام درباره کاهش تحریم‌های ایران آغاز شده است.دومینیک راب در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، گفت: « تروییکای اروپا (آلمان، فرانسه و انگلیس) و ایالات متحده درباره چگونگی نقش یک رویکرد متحد در رسیدگی به نگرانی‌های مشترک در قبال ایران بحث کردند». «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه نیز از گفت‌وگوی گسترده با همتایان امریکایی، انگلیسی و آلمانی خود درباره ایران خبر داد. وی در پیامی در توییتر نوشت: «گفت‌وگوهای گسترده‌ای با همتایان امریکایی، انگلیسی و آلمانی درباره ایران و چگونگی تعامل با چالش هسته‌ای و در زمینه امنیت منطقه‌ای انجام شد.»
سریعا به برجام بازگردید
شماری از مقامات سابق نظامی، امنیت ملی و دیپلمات‌های امریکا در نامه‌ای سرگشاده به «جوبایدن» رییس‌جمهور این کشور از وی خواسته‌اند تا تمام تلاش خود را برای پیوستن سریع به توافق هسته‌ای با ایران به کار گیرد.خبرگزاری «اسپوتنیک» بعد از ظهر شنبه به وقت تهران نوشت که در بخشی از این نامه این گروه ۴۱ نفره آمده است: «ما از بازگرداندن محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران از طریق بازگشت سریع ایران و ایالات متحده به توافق هسته‌ای به عنوان نقطه شروع مذاکرات بیشتر جهت مقابله با تهدیدهای ناشی از ایران، حمایت می‌کنیم.»در این نامه سرگشاده ادعا شده که تهران تهدیدی علیه امنیت ملی امریکاست، اما احیای توافق هسته‌ای باید هدف اصلی امریکا در قبال ایران باشد. نویسندگان این نامه به صراحت تاکید کردند که رویکرد فشار حداکثری «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور سابق امریکا علیه ایران برای امنیت ایالات متحده فاجعه‌بار بوده است.در بخش دیگر این نامه آمده است: «جنگ با ایران فاجعه غیر قابل تصور است. درگیری نظامی با ایران هزینه‌های غیرقابل پذیرشی را بر ایالات متحده متحمل می‌کند و در نهایت نمی‌تواند امنیت ملی امریکا را به پیش ببرد.»
بازگشت نیاز نیست، تمامش کنید
پیش از نامه شماری از مقامات در ستایش بازگشت امریکا به برجام، بیش از ۵۰ قانونگذار امریکایی در نامه‌ای به «جو بایدن»، رییس‌جمهور این کشور، از او خواسته بودند به توافق هسته‌ای با ایران برنگردد و سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را ادامه دهد. این نامه به ابتکار «مایک گارسیا» و «گرگ مورفی»، دو قانونگذار جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امریکا تنظیم شده و ۵۰ نماینده دیگر از آن حمایت کرده‌اند. به گزارش فارس، گارسیا در بیانیه‌ای به بیان ادعاهای اثبات‌نشده پرداخت و گفت: «توافق هسته‌ای ایران از نخستین روز، توافقی شکست‌خورده بوده. این توافق جلوی ایران هسته‌ای را نگرفت و از زرادخانه هسته‌ای ایران حمایت و حمایت این کشور از تروریست‌ها را تسهیل کرد.»در نامه‌ای که روی وب‌سایت رسمی مایک گارسیا قرار گرفته آمده است: «یکی از عظیم‌ترین میراث‌های رییس‌جمهور دونالد جی ترامپ این است که هیچ دولتی بیشتر از دولت او برنامه‌های حامی اسراییل نداشته است.» قانونگذاران امریکایی در این نامه از اقدام تروریستی دولت امریکا در به شهادت رساندن سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز حمایت کرده‌اند. نگارندگان نامه مدعی شده‌اند سیاست موسوم به «فشار حداکثری» که دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ایران به کار گرفت موفقیت آمیز بوده است. آنها در بخشی از نامه نوشته‌اند: «اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی است.» قانونگذاران امریکایی با بیان این ادعا که دولت بایدن قصد دارد بدون انجام مذاکرات جدید بر سر برجام وارد این توافق شود، از این مساله ابراز نگرانی کرده‌اند. آنها خطاب به رییس‌جمهور امریکا نوشته‌اند: «بنابراین، اینکه شما بدون هیچ نوع مذاکره برای اصلاح نقایص آن توافق شکست‌خورده قصد ورود دوباره به برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» یا «توافق هسته‌ای ایران» دارید موجب نگرانی جدی است.» آنها در ادامه نوشته‌اند: «رفع تحریم‌ها و ورود مجدد به توافق ایران در مقطع کنونی حتی از توافق اصلی بدتر خواهد بود، چرا که بخش‌هایی از این توافق نظیر ممنوعیت فروش سلاح‌های روسیه و چین به ایران همین حالا منقضی شده‌اند و بخش‌های دیگر ظرف چند سال آینده منقضی می‌شوند.»قانونگذاران امریکایی در بخشی از این نامه مدعی شده‌اند دولت جو بایدن رفع برخی تحریم‌ها به خصوص تحریم‌های نفتی اعمال‌شده از سوی دولت ترامپ قبل از آغاز هر گونه مذاکره با ایران را بررسی می‌کند. در این بخش از نامه آمده است: «ما همچنین از گزارش‌هایی مبنی بر اینکه دولت شما، رفع تحریم‌ها، به ویژه حذف تحریم‌های نفتی ترامپ قبل از آغاز مذاکره با ایران را بررسی می‌کند، نگران هستیم. جایگزین کردن کارزار فشار حداکثری با کارزار امتیاز حداکثری تنها ایران را جسور خواهد کرد.»حامیان این نامه در ادامه مدعی شده‌اند سیاست جو بایدن در این زمینه رژیم صهیونیستی را تهدید خواهد کرد: «مماشات در برابر حکومت ایران، امنیت امریکا و ایمنی نزدیک‌ترین متحد ما اسراییل را تهدید می‌کند.»
دیدگاه تان را بنویسید