تکلیف آمریکا و اروپا روشن است؛ ایران شرط می گذارد

ایشان تاکید کردند در چنین شرایطی ایران راستی‌آزمایی کرده و آن زمان به تعهدات برجامی باز می گردد.

مقام معظم رهبری با اشاره به اینکه خطای راهبردی امریکا در مورد ایران همچنان ادامه دارد، فرمودند: در قبال دشمن و معیوب بودن دستگاه محاسباتی آن نباید ساده انگاری کرد و با تماشا کردن و نشستن هیچ کاری از پیش نمی رود.

اظهارات مهم مقام معظم رهبری درحقیقت تاکیدی بر این نکته بود که نباید بار دیگر فریب وعده‌های دشمنان در قالب گفتگوهای دیپلماتیک را خورد و هرگونه کوتاه آمدن در شرایط فعلی فضا را برای زیاده خواهی دشمنان مهیا می کند.

این سخنان با بازتاب‌های بسیاری در فضای رسانه‌ای در سطح بین الملل و داخل کشور همراه بود تا جایی که شبکه الجزیره با بازنشر بخش‌هایی از سخنان رهبری برای مخاطبان عرب زبان خود در این باره نوشت: رهبر ایران اعلام کرد که آمریکا و کشورهای اروپایی حق شرط گذاری برای تهران به منظور بازگشت به برجام ندارند.

این شبکه قطری همچنین نوشت: رهبر ایران خاطرنشان کرد که این ایران است که باید شرط بگذارد زیرا به تمام تعهدات خود عمل کرده است.

شبکه سعودی العربیه نیز نوشت: رهبر ایران اعلام کرد که تهران به گام های هسته‌ای خود ادامه می دهد مگر اینکه در ابتدا واشنگتن تمام تحریم ها را بردارد.

*واقع بینی و پرهیز از ساده انگاری

یکی از نکاتی که مقام معظم رهبری در این دیدار به آن تاکید فرمودند واقع بینی و پرهیز از ساده انگاری بود. با ورود بایدن بسیاری از طرفداران برجام با خوشبینی افراطی از ریاست جمهوری وی استقبال کردند و تاکید آنها بر این نکته بود وعده بازگشت بایدن به برجام موضوعی است که موجب رفع تحریمها و ایجاد گشایش‌های اقتصادی برای مردم ایران خواهد شد. این در حالی است که بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان سیاسی بر این باورند که، اگر واقعیت پدیده برجام شناخته شود حتی با بازگشت بایدن به برجام وضعیت به شرایط پیش از خروج امریکا به برجام منتهی نخواهد شد.

از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران غربی بر این باورند که بایدن تلاش می کند که با این اقدام گفتگوهای دیگری را با مقامات کشورمان در مورد مسائلی که خط قرمزهای ایران محسوب می شود از جمله فن آوری دفاعی موشکی و محور مقاومت مطرح کند و حتی کار به جایی رسید که برخی از کشورهای عربی و حتی رژیم جعلی اسرائیل بر آن شدند که طرح ورود آنها به این مذاکرات مطرح شود.

بعد از امضای برجام بود که جان کری وزیر وقت امریکا در سخنانی با طرفهای اروپایی گفته بود: «شما این توافق (برجام) را نگه می‌دارید و به ایرانی‌ها می‌گویید ببینید، ما به شما گفته‌ایم که باید این چیز‌ها [فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای]را متوقف کنید. ما به شما دو سال یا یک سال یا هر زمان دیگری، وقت می‌دهیم. ما حاضریم درباره این چیز‌ها مذاکره کنیم. اما اگر شما مذاکره نکنید، اگر تا آن زمان این کار را نکنید، ما از این توافق خارج می‌شویم.»

ایلان گلدنبرگ، مشاور جان کری نیز اخیراً در این باره گفته است: «بایدن باید از اهرم فشاری که با خروج ترامپ از برجام ایجاد شده است، برای رسیدن به تفاهم اولیه بر سر بسیاری از مسائل محل اختلاف با ایران و آینده برنامه هسته‌ای این کشور استفاده کند. پیامی که باید به ایران و دنیا بدهیم این است که ما انتظار داریم بار دیگر به توافق برگردیم، اما قبل از آن لازم است صحبت کنیم»!

درست است بایدن بارها اعلام کرده که خواهان بازگشت به برجام است، اما مقامات دولت او در این زمینه شرط‌هایی گذاشته‌اند و از جمله این که اصرار دارند جمهوری اسلامی ایران باید قبل از بازگشت آمریکا به برجام به محدودیت‌های مندرج در این توافق بازگردد و اخیراً نیز «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا به تأکید گفته که «برای بازگشت کامل به برجام یک راه طولانی پیش رو داریم».

کارشناسان سیاسی عقیده دارند کسانی که بحث بازگشت به برجام را مطرح می‌کنند، متوجه عدم توازن وحشتناک پدیده برجام نیستند یا مایل هستند کشور را در یک وضعیت فاجعه آمیز قرار دهند، چرا که بسیاری از طرفهای برجامی نشان دادند که در عمل به تعهدات خود پایبند نبودند و حتی طرفهای اروپایی نیز علیرغم آنکه از برجام خارج نشدند اما به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکردند .

*تکلیف اروپا

از سوی دیگر نباید از نظر دور داشت که در صحبت‌های مقام مظعم رهبری نیز تکلیف کشورهای اروپایی به وضوح روشن شده است. همه می‌دانیم که اروپا رویکردی متفاوت با امریکا دارد و نمی‌تواند در آشکارسازی سیاست‌هایش به صراحت امریکا عمل کند. پس آنچه را که در سر دارد در لحاف هزارتوی سیاست‌ورزی و فریبکاری می‌پیچاند تا بخشی از ضعف خود را با این کار‌ها جبران کند.

مقام معظم رهبری پیش از این نیز در این باره تاکید کرده بودند که «من به این سه کشور هم اعتماد ندارم و می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید. اگر می‌خواهید قراردادی ببندید، تضمین واقعی و عملی بگیرید.»

ایشان در بخشی از سخنان خود در این زمینه تاکید کردند: عمل نکردن اروپایی‌ها به تعهدات یازده گانه خود قوی‌ترین دلیل بر این است که در هیچ مسئله‌ای نباید به آنها اعتماد کرد.

این درحالی است که گفتگوهای امریکایی ها با مقامات اروپایی در مورد برجام همچنان ادامه دارد و اخیراً «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در این زمینه اعلام کرده که «پیش از اعلام هر تغییری در سیاست خارجی، باید مطمئن باشیم که رایزنی‌های لازم را انجام داده‌ایم و در حال حاضر نیز در حال انجام این روند هستیم».

*برداشتن همه تحریمها

یکی از نکاتی که پیش از این هم، مقام معظم رهبری در مورد آن تاکید داشتند، برداشتن همه تحریمها است. یعنی آنچه که برای ملت ایران و دولتمردان کشور از اهمیت برخوردار است برداشته شدن تحریمها است در غیر این صورت بازگشت امریکا به برجام نه تنها سودی برای مردم ایران ندارد بلکه دست امریکا را برای اعمال فشارهای بیشتر علیه مردم کشورمان باز می‌کند.

مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل با اشاره به این که یکی از شروط اصلی ایران برای بازگشت آمریکا به برجام، برداشته شدن کامل تمام تحریم‌ها بر اساس برجام است، گفه: اولین شرط ایران این است که دولت جدید آمریکا تعهد کند نقض تکرار نخواهد شد و شرط دوم رسیدگی به خساراتی است که ایران از نظر مالی و رنج انسانی به‌خاطر تحریم‌ها متحمل شده است.

نکته مهمی که در اظهارات مقام معظم رهبری دیده می‌شد این است که بایستی اجرای تعهدات آمریکا راستی آزمایی شود. شاید به زبان ساده تر باید گفت آنچه که برای ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این است که آمریکایی‌ها اعتماد خود را ثابت کنند و نشان دهند که امریکا قرار نیست بدقولی‌های خود را مجدداً تکرار کند. آنچه در این زمینه باید به آن توجه داشت طرح این سوال است که آیا بایدن برجام را همانگونه که هست می پذیرد و مجدداً به کنگره برای تایید ارائه می‌کند، یا برجام دیگری را در ذهن دارد.

افکار عمومی در این زمینه سوال می کند، آیا امریکا می‌تواند همه را قانع کند که رئیس جمهور دیگر بعد از بایدن تعهدات وی را زیر پا نمی گذارد و خسارت هایی را برای مردم ایران ایجاد نمی کند؟

اسدالله بادامچیان دبیر کل حزب موتلفه اسلامی در این باره تأکید کرد: آمریکا و اروپا در هر زمان که چهره مذاکره خواهانه یا دعوت ایران به توافق به خود گرفته‌اند، هیچ اقدامی نکرده‌اند و برجام و مذاکرات با سران دولت‌های اروپایی بهترین دلیل است.

وی گفت: اگر آمریکا در ادعای خود می‌خواهد اقدامی کند باید اول حسن نیت خود را اثبات کند. مثلا تحریم ها را لغو کند.

*افول امریکا

یکی دیگر از موضوعاتی که از دید مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفت افول قدرت و سیاست امریکا است. اگر نگاهی به شرایط این روزهای امریکا داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این امریکا، امریکای دیروز نیست .

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان خود علت دستپاچگی و سراسیمه بودن رژیم‌های وابسته به آمریکا در منطقه بخصوص رژیم صهیونیستی و یاوه‌گویی‌های اخیر آنها را ترس و اضطراب از واقعیت افول آمریکا در محیط بین المللی و محیط داخلی دانستند.

ایشان با استناد به اظهارات صاحبنظران برجسته سیاسی آمریکا گفتند: خود آنها می‌گویند نظام اجتماعی آمریکا از درون پوسیده است و برخی سخن از دوران پسا آمریکا به میان آورده‌اند.

آمریکا اینک بدترین دوره خود پس از جنگ جهانی دوم را می‌گذراند. گرفتاری داخلی و خارجی، اقتصادی و سیاسی و امنیتی موجب می‌شود برجام برای دولت بایدن، حتی اولویت دهم هم نباشد؛ چنانکه جو بایدن در نطق اخیر خود درباره سیاست خارجی، ‌ترجیح داد نامی ‌از ایران و برجام نیاورد و حال آنکه ایران، یکی از چند چالش، بلکه بزرگ‌ترین چالش آمریکاست.

جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته؛ «تحلیلگران از مدت‌ها پیش درباره پایان نظم تحت رهبری آمریکا و ظهور قرن آسیایی سخن گفته‌اند. این اتفاق، الان پیش چشم ما در حال وقوع است. شیوع کرونا، نقطه عطفی برای تغییر توازن قدرت از غرب به شرق است».

روزنامه فیگارو نیز در این باره نوشت: «ایالات متحده با پنج بحران بزرگ درگیر است و این، هشداری برای کشورهای غربی است. بحران اول، پیشروی افسارگسیخته کروناست که ۲۴ میلیون [بالای ۲۷ میلیون] آمریکایی را مبتلا کرده و ٤٠٠ [۴۷۰] هزار نفر را کشته است. بحران دوم، اقتصادی است. رکود اقتصاد آمریکا به ۶/۳ درصد رسیده و ۲۲ میلیون نفر بیکارند. ، کسری بودجه به ١٥ درصد رسیده و بدهی‌های عمومی، ١٢٧ درصد تولید ناخالص ملی است سومین بحران بزرگ، اجتماعی است که در فروپاشی طبقه متوسط و تشدید فقر متبلور شده. بحران چهارم، بحران نظام تصمیم‌گیری و فروپاشی وحدت ملی است. بحران پنجم، بین‌المللی است. شاهد عقب‌نشینی‌های پیوسته آمریکا، فروپاشی رهبری و تصویر جهانی آن هستیم بایدن، برخلاف دوره اوباما، نه با ازسرگیری رونق اقتصاد، بلکه با مسئله بازسازی روبه‌رو است. مشکل اما این است که پیامدهای کرونا، رکود اقتصادی و تسریع انقلاب اطلاعاتی، دوقطبی شدن و نابرابری میان ایالت‌ها را تشدید خواهد کرد. نظام آمریکا، دیگر نقش راهنما و سرمشق را ایفا نمی‌کند و از این پس، هشداری برای کشورهای غربی است که باید در پی ابداع نظام سیاسی و اجتماعی جدیدی باشند».

*تذکر به خودی‌ها

یکی از مهمترین موضوعاتی که پیش از این نیز درسخنان مقام معظم رهبری به آن اشاره شده بود و رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان اخیرا خود مجددا آن را به عموم مردم ایران و مسئولین تذکر دادند لزوم مراقبت از بروز خطا و اشتباه در داخل است.

ایشان در این زمینه فرمودند: یکی از اشتباه‌های بزرگ این است که مرعوب قدرت دشمن شویم و یا در امور سیاسی و اقتصادی به دشمن امید ببندیم.

متاسفانه اکنون عملکرد منفعل برخی از مسئولان و نگاه به بیرون از مرزها مشکلات متعددی را برای مردم کشورمان به وجود آورده است. کارشناسان تاکید دارند اگر به ظرفیت‌های داخلی توجه و اعتماد می‌شد تحریم‌های دشمن در بسیاری از موارد بی اثر یا کم اثر بود.

مردم کشورمان می دانند که عقب نشینی و انفعال در برابر امریکا قطعا آنها را جسورتر کرده و تلاش می‌کنند تا مواضع جدیدتری را برای ما وضع کنند و تحریم‌های بیشتری را علیه کشورمان ایجاد کنند؛ بنابراین آنهایی که به دنبال این هستند تا شاید آمریکا برای ما کاری کند باید این خیال خام را از فکر خود خارج کنند.