ضرب‌الاجل ایران آمریکا را ترساند
هر چه به پنجم اسفند و موعد ضرب الاجل ایران نزدیک‌تر می‌شویم، تحرکات دولت بایدن حول محور برجام بیشتر می‌شود و عقب نشینی آمریکا از مواضع خود نمایان‌تر می‌شود. با این حال، اقدامات و گام‌های آمریکا آنقدر بزرگ نیستند تا ایران را متقاعد کند، گام پنجم اسفند خود را برندارد.
سه خبر از دولت آمریکا درباره برجام
از ۲۴ ساعت گذشته تاکنون آمریکا سه گام جزئی در رابطه با ایران و برجام برداشته است که به نظر نمی رسد برای ایران راضی کننده باشند.
نامه به شورای امنیت برای پس گرفتن ادعای دولت ترامپ
سرپرست نمایندگی آمریکا در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد، رسما ادعای گذشته کشورش مبنی بر اعمال تحریم‌های شورا علیه ایران را پس گرفت.
ریچارد میلز روز پنج‌شنبه با ارسال نامه‌ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد، خواستار کنار گذاشتن نامه ۳۰ و ۳۱ مرداد و ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۹ آمریکا شد.
وی ادامه داد: از نظر ایالات متحده اقدامات مقرر در بندهای ۷ و ۸ و همچنین ۱۶ تا ۲۰ قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان موثر است و مفاد قطعنامه های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) که با قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه یافتند، همچنان پایان یافته‌اند.
سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد خواستار ثبت این نامه به عنوان سند شورای امنیت شده است.
سوزان دیماگیو، عضو هیات مدیره اندیشکده کوئینسی در واکنش به این اقدام دولت بایدن، گفت دولت بایدن تلاش شکست خورده پمپئو را در اعمال مکانیسم ماشه در بازگرداندن تحریم‌های ضد ایران لغو یا رد کرده است.
وی افزود: این یک گام مثبت به سمت زدودن یکی از بزرگترین اشتباهات سیاست خارجی دولت ترامپ است.
لغو محدودیت های اعمال شده در دولت ترامپ برای تردد دیپلمات‌های ایرانی
میلز همچنین در نامه‌ای دیگر اطلاع داد که محدودیت اعمال شده علیه دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران که به تردد در سه مایل محدود شده بودند، برداشته شده و به روال سابق بازگشته است.
این موضوع، شامل همه دیپلمات‌هایی می‌شود که در حال حاضر در نیویورک به سر می‌برند و همچنین در آینده خواهند آمد.
پذیرش دعوت طرف اروپایی برای شروع مذاکرات با ایران در چارچوب ۱+۵
از سوی دیگر، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای بامداد جمعه (به وقت تهران) اعلام کرد دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای حضور در جلسه گروه ۱+۵ و ایران را خواهد پذیرفت.
در این بیانیه آمده است: «ایالات متحده آمریکا، دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ و ایران جهت بحث درباره یافتن یک مسیر دیپلماتیک در خصوص برنامه هسته‌ای ایران خواهد پذیرفت.»
با وجود این، خبرگزاری فرانسه گزارش داده، هنوز دعوتنامه‌ای برای حضور آمریکا در جلسه‌ای با مشارکت اعضای گروه ۱+۵ و آمریکا صادر نشده، اما انتظار می‌رود این اقدام به زودی انجام شود.
ساعاتی قبل‌تر از بیانیه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع فرانسوی نوشته بود، آمریکا آمادگی خود را برای گفت‌وگو با ایران در قالب جلسه کمیسیون مشترک با اعضای گروه ۱+۵ نشان داده است.
خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال هم به نقل از برخی منابع نوشته بود قرار است یک جلسه غیررسمی کمیسیون مشترک برجام برگزار شود و از آمریکا دعوت شده به عنوان میهمان در آن جلسه حضور پیدا کند.
رویترز علاوه بر این، بخشی از بیانیه مشترک وزرای خارجه آمریکا و تروئیکای اروپایی را به عنوان آمادگی واشنگتن برای گفت‌وگو با تهران تفسیر کرده است.
گام های دیرهنگام و جزئی آمریکا و آنچه ایران می خواهد
هرچند برخی تحلیلگران و ناظران این اقدامات آمریکا را گام هایی مهم و قابل توجه تلقی کرده اند، بدون شک با خواسته ها و مواضع ایران فاصله زیادی دارند. آنچه ایران می خواهد لغو تحریم ها است.
کما اینکه وزیر خارجه ایران با استقبال از صرف‌نظر کردن دولت آمریکا از اعمال مکانیسم ماشه، نوشت این اقدام آمریکا اذعان به غلط بودن تصمیم دولت ترامپ است و ایران با آن موافق است.
با این حال، ظریف تاکید کرده است که برای احیای برجام و بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود طبق این توافق، باید تحریم‌های آمریکا فوری لغو شوند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در توییتی نوشته است «حرکات نمادین» خوب است ولی آمریکا باید «عمل کند و تحریم‌ها را بردارد».
محمود واعظی، رئیس‌دفتر حسن روحانی نیز در موضعی مشابه گفته است، «به محض بازگشت طرف مقابل به تعهدات» و برداشته شدن تحریم‌ها، ایران تعهدات خود از جمله درباره پروتکل الحاقی و نظارت آژانس را اجرا خواهد کرد.
الی گرانمایه معاون مدیر برنامه خاورمیانه، در شورای روابط خارجی اروپا به یورونیوز گفته است: «ایران دو مساله را شفاف کرده است؛ نخست اینکه درهای مذاکره دیپلماتیک با آمریکا باز و تهران حاضر است به تعهدات خود در برجام بازگردد و دوم آنکه فرصت برای انجام این کار بسیار محدود خواهد بود. ایران اخیرا غنی‌سازی اورانیوم را به ۲۰ درصد رسانده و ۲۱ فوریه را به عنوان آخرین فرصت زمانی برای رفع تحریم‌های آمریکا معین کرده است. ایران اعلام کرده در غیر این صورت، به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی پایان خواهد داد.»
هرچند عموم نیروهای سیاست خارجی در دولت بایدن پیش از انتخابات، از لزوم بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران سخن گفته‌بودند، گویا هنوز خط مشخصی در این خصوص ترسیم نشده است و گروه‌های مختلف سیاسی صاحب‌نظر در حال بحث و رایزنی درباره تدوین سیاست واشنگتن در قبال ایران هستند. سی‌ان‌ان در گزارشی اختصاصی که ششم فوریه منتشر کرد به نقل از یک مقام ارشد در دولت بایدن می‌نویسد: «دولت بایدن در تلاش است تا در خصوص چگونگی رویکرد آمریکا در بازگشت به توافق هسته‌ای به جمع‌بندی برسد. در حال حاضر اولین خطوط لازم برای این منظور ترسیم شده و نیروهای مختلف در دولت در حال شکل‌دهی به سیاست ایالات متحده در این خصوص هستند.»
از سوی دیگر، دولت جو بایدن بر خلاف دونالد ترامپ تلاش دارد در تمام اظهارنظرهای خود بر اهمیت رایزنی و گفت‌وگو با متحدان ایالات متحده تاکید کند. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید چندین بار در پاسخ به پرسش‌ها درباره رویکرد دولت جدید آمریکا در قبال ایران از لزوم رایزنی و گفت‌وگو با متحدان آمریکا گفته است؛ موضوعی که طبیعتا باعث ایجاد تاخیر در اتخاذ سیاست‌های دولت جدید آمریکا در قبال ایران نیز بشود.
دیدگاه تان را بنویسید