هشدار مکتوب ایران به آژانس
ایران اجرای موفقیت‌آمیز تفاهم موقت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به روند لغو تحریم‌ها از سوی دولت امریکا مربوط می‌داند. این پیامی است که مقام‌های دیپلماتیک کشورمان در آستانه نشست امروز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال کرده‌اند. در همین چارچوب علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز گذشته در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشدار داد در صورتی که در شورای حکام آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود واکنش مناسبی نشان خواهیم داد.صالحی ضمن تأکید بر واکنش قطعی ایران خبر داد که در این راستا نامه‌ای هم به آژانس ارسال شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره پیوست بیانیه توافق سازمان با آژانس درباره توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، تصریح کرد: «پیوست این بیانیه محرمانه است، شروط خاصی در این زمینه نیامده و بنابر اطلاعات دقیقی که درباره فهرست تأسیسات و دوربین‌های نظارتی در این پیوست ذکر شده و به دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تأسیسات کلیدی ایران، این پیوست محرمانه خواهد ماند.»
همزمان مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل در گفت‌و‌گو با شبکه خبری الجزیره با بیان اینکه توافقی بین ایران و آژانس شکل گرفته است که باید در طول سه ماه آینده اتفاق بیفتد، گفت: اگر در طول سه ماه آینده تحریم‌ها برداشته شود، ما هم در راستای توافقی که با گروسی در تهران انجام شده است، اقدام خواهیم کرد.
تخت روانچی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی همواره به عهد خود وفادار بوده است، اضافه کرد: اجازه دهید ببینیم در سه ماه آینده چه پیش خواهد آمد. در این توافق روشن است که طرف‌های دیگر چه کاری باید انجام دهند. اگر همه چیز بخوبی پیش برود، ما هرکاری را که بر اساس توافق باید انجام دهیم عملی خواهیم ساخت.
نماینده ایران در سازمان ملل همچنین با یادآوری اینکه ایالات متحده از برجام خارج شده است، گفت: دولت بایدن در موارد متعددی اعلام کرده است که به توافق هسته‌ای خواهد پیوست، اما تاکنون شاهد هیچ تغییری در سیاست ایالات متحده در قبال توافق هسته‌ای نبوده‌ایم.
ایران از پنجم اسفند بر پایه مصوبه مجلس شورای اسلامی به‌دلیل عدم لغو تحریم‌های امریکا و اجرا نشدن مفاد برجام، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف و اعلام کرد که دیگر اجازه نظارت‌های فراپادمانی را هم به بازرسان نخواهد داد. با این حال «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس دو روز پیش از اجرایی شدن تصمیم ایران برای توقف بازرسی‌های فراپادمانی به تهران آمد تا با مقامات ایرانی به توافقی در این زمینه دست یابد. در جریان همین سفر بود که طرفین درباره یک تفاهمنامه فنی موقت دو جانبه توافق کردند که به موجب آن آژانس به فعالیت‌های ضروری خود برای راستی آزمایی و نظارت بر مراکز هسته‌ای ایران تا حداکثر ۳ ماه ادامه خواهد داد. «گروسی» پس از بازگشت به وین گفته بود گفتوگوها با مقامات ایرانی به یک نتیجه خوب و معقول رسیده است که وضعیت را فعلاً نجات می‌دهد. در جریان این گفتوگوها قرار شد که بازرسی‌ها به‌شکلی محدود تنها برای ۳ ماه ادامه یابد به این ترتیب که روند بازرسی، از جمله تصویر‌برداری توسط خود ایران صورت گیرد و در صورتی که بعد از ۳ ماه تحریم‌ها لغو شد مقام‌های ایرانی این تصاویر را در اختیار آژانس قرار دهند. این در حالی است که در صورت انفعال امریکا و عدم لغو تحریم‌ها، ایران از ارائه اطلاعات جمع‌آوری شده در این سه ماه خودداری خواهد کرد.
هشدار روسیه و انفعال دولت «بایدن»
در ادامه این تحولات، شورای حکام آژانس قرار است امروز دوشنبه نشست ویژه‌ای درباره ایران برگزار کند. نشستی که در پی توقف اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران برگزار می‌شود و کشورهای عضو آژانس پیرامون این تصمیم ایران به گفت‌و‌گو می‌نشینند. «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین ضمن اعلام خبر برگزاری جلسه امروز شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که این جلسه می‌تواند موجب رقم زدن تحولات بعدی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران و چشم اندازهای احیای کامل برجام شود. اولیانوف تأکید کرده که تمامی اعضای شورای حکام باید این را به‌خاطر بسپارند و رویکردی مسئولانه را در پیش بگیرند. او پیش از این نیز با انتشار پیامی نسبت به از دست رفتن زمان برای حفظ توافق هسته‌ای هشدار داده بود.
این هشدارها در حالی مطرح شده که پیشتر خبرگزاری «بلومبرگ» مدعی شده بود که دیپلمات‌های امریکایی می‌کوشند در نشست امروز نگرانی‌های شورای حکام درباره همکاری ایران را مورد توجه قرار دهند. تلاشی که چنانچه به نتیجه برسد به گفته مقام‌های ایرانی می‌تواند اجرای تفاهم اخیر ایران و آژانس را به خطر بیاندازد.
تردیدی وجود ندارد که فرصت سه ماهه ایران برای تعدیل متوقف کردن نظارت‌های فراپادمانی آژانس، زمان را برای تسریع اقدامات امریکا جهت لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام فراهم می‌کند. با این حال تاکنون نشانه‌ای از سوی واشنگتن برای برداشتن یک گام مؤثر دیده نمی‌شود. در همین چارچوب نشریه امریکایی«فارین پالیسی» می‌گوید که به‌دنبال محدود شدن بازرسی‌های آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران در هفته اخیر، دولت بایدن برای نجات توافق هسته‌ای در شرایطی ناامیدکننده قرار گرفته است. این در حالی است که پیشتر «بایدن» بار‌ها بر بازگشت دوباره به برجام تأکید کرده بود. با این حال برخی از منتقدان می‌گویند بحث‌ها و اختلاف نظر‌های داخلی تیم سیاست خارجی رئیس‌جمهوری امریکا ممکن است باعث تعلل طولانی در برداشتن گام‌های بشردوستانه و اعتماد ساز در قبال ایران شود. به نوشته این رسانه امریکایی دولت جدید تاکنون هیچ اقدام سازنده‌ای در راستای تحقق وعده بایدن برای برگرداندن ایران بر سر میز مذاکره انجام نداده است. صدور مجوز فعالیت شرکت‌های خارجی در ایران می‌تواند مشوقی مؤثر برای ترغیب ایران به از سرگیری مذاکرات باشد.
دیدگاه تان را بنویسید