آل سعود نقره‌داغ شد

اگر چه مطابق معمول رسانه‌های سعودی از پوشش اخبار این حمله و خسارات ناشی از آن چشم‌پوشی کردند و مقامات رسمی عربستان نیز با تاخیر این حمله را تایید کردند اما تحلیل‌ها پیرامون این عملیات نشان می‌دهد بنادر نفتی مهم «راس التنوره» و «الخبر» متحمل خساراتی شده‌اند که حتما منجر به افزایش قیمت نفت در بازار خواهد شد. اما صرف‌نظر از تاثیر منفی این حمله بر اقتصاد عربستان، اهمیت راهبردی این عملیات در بازدارندگی و به رخ کشیدن توان رزمی یمن، دوچندان است. از جمله نکات قابل توجه در رابطه با این عملیات اینکه اولا حمله به نقاط دوردست عربستان با وجود برخورداری عربستان در این مناطق از سامانه دفاع موشکی پاتریوت، نقش بسزایی در موازنه قوا در برابر سعودی‌ها دارد. ضمن اینکه افزایش به ‌کار‌گیری تسلیحات موشکی - پهپادی در رشته عملیات‌های اخیر نشان‌دهنده زرادخانه پرتوان یمن در برابر متجاوزان است. در کنار این موارد می‌توان به این مساله نیز اشاره داشت عملیات معادله بازدارندگی ششم زمانی رخ داده است که آمریکایی‌ها بارها خواستار توقف حملات به عربستان شده‌اند و این در حالی است که سعودی‌ها همچنان به حمله به مناطق غیرنظامی یمن ادامه می‌دهند. از این رو باید گفت این حمله به منزله پایبندی دولت نجات ملی یمن بر اصل توقف حملات در برابر توقف بمباران و رفع محاصره است.   * حمله موشکی به بزرگ‌ترین بندر نفتی جهان به گزارش «وطن‌امروز»، سخنگوی نیروهای مسلح یمن در نشست خبری‌ای که از رسانه‌های این کشور پخش شد، گفت یگان پهپادی - موشکی یمن در عملیاتی مشترک و ترکیبی با ۲۲ موشک و پهپاد مناطق مهمی در عربستان سعودی را هدف قرار داد. سرتیپ یحیی سریع گفت در این عملیات که «معادله بازدارندگی ۶» نامگذاری شده از ۸ موشک و ۱۴ فروند پهپاد تهاجمی دوربرد استفاده شده است. سخنگوی نیروهای مسلح یمن در تشریح این عملیات مهم افزود در این عملیات، شرکت نفت ملی عربستان سعودی (آرامکو) در بندر نفتی «رأس التنوره» و اهداف نظامی در شهر «الدمام» (شرق عربستان)، با ۱۰ پهپاد از نوع صماد ۳ و یک فروند موشک از نوع ذوالفقار هدف قرار قرار گرفت. او همچنین گفت با ۴ پهپاد از نوع «قاصف K2» و ۷ موشک از نوع «بدر» نیز مناطقی در «عسیر» و «جیزان» در غرب عربستان سعودی هدف قرار گرفته است. سریع در چرایی این عملیات گفت: «این عملیات در چارچوب حق طبیعی و مشروع ما در پاسخ به اقدامات ائتلاف متجاوز [سعودی] در تشدید حملات و محاصره کامل علیه کشور ما انجام شد». این مقام نظامی یمنی به «رژیم سعودی» هشدار داد تا زمانی که به حملات و محاصره علیه یمن ادامه دهد، انتظار عملیات‌های دردآور بیشتری را داشته باشد. این مقام ارشد نظامی یمن همچنین عملیات «معادله بازدارندگی ۶» را دقیق دانست.   * اظهارات ضدونقیض مقامات سعودی درباره خسارات حمله وزارت دفاع عربستان سعودی در اقدامی مسبوق به سابقه، یک روز پس از این حمله، خبر عملیات نظامی گسترده (روز یکشنبه) نیروهای مسلح یمن به عمق خاک سعودی را تایید کرد. «ترکی المالکی» سخنگوی وزارت دفاع عربستان سعودی مدعی شد یکی از محوطه‌های مخازن نفت در بندر «رأس التنوره» در منطقه الشرقیه در معرض یک حمله شکست‌خورده توسط یک هواپیمای بدون سرنشین قرار گرفت که از سمت دریا می‌آمد و همچنین تلاش شده بود تأسیسات شرکت آرامکو در ظهران نیز هدف گرفته شود. او پاسخ یمنی‌ها به تجاوزهای مکرر ائتلاف سعودی علیه زیرساخت‌های یمنی را تروریستی(!) خواند و ادعا کرد این دو حمله، امنیت عربستان سعودی و ظرفیت‌های اقتصادی آن را هدف نگرفته، بلکه شاهرگ اقتصاد دنیا و منابع نفتی و امنیت جهانی انرژی را هدف گرفته است. المالکی با ادعای اینکه عربستان سعودی پهپادی را که از سمت دریا آمده بود، قبل از رسیدن به هدف سرنگون کرده است، افزود: موشک بالستیکی که برای حمله به تأسیسات نفتی آرامکو در ظهران شلیک شده بود، منهدم شد. همزمان با این ادعا، شهروندان سعودی با انتشار تصاویر و ویدئوهایی از شهرهای الدمام و الخبر، از وقوع چند انفجار شدید خبر دادند. یکی از ساکنان شهر الخبر نوشت: «صدای شدید در الخبر را شنیدید. با اینکه دور بود ولی شیشه‌های خانه [ما] لرزید». سخنگوی وزارت دفاع عربستان سعودی افزود: تا این لحظه [به دلیل سانسور شدید و دخالت نیروهای امنیتی سعودی]، از انتشار تصاویر رسمی خسارات و تلفات احتمالی این مناطق جلوگیری شده است. پیش از این یک منبع در وزارت انرژی عربستان سعودی شامگاه یکشنبه با تأیید حمله به بندر «رأس التنوره» به شبکه خبری العربیه گفت: حمله به بندر رأس التنوره توسط پهپادی انجام شد که از دریا آمده بود و یکی از محوطه‌های ذخیره‌سازی سوخت در این بندر هدف قرار گرفت. این مقام سعودی مدعی شد این حمله خسارت یا تلفاتی به همراه نداشته و حمله به آرامکو در شهر الظهران نیز تلفاتی نداشته است. خبر شبکه العربیه درباره اینکه حمله به آرامکو تلفاتی نداشته، گمانه‌ها را در این رابطه که این حمله خساراتی به آرامکو وارد کرده‌ است افزایش داده و عملا اظهارات سخنگوی وزارت دفاع عربستان مبنی بر رهگیری موشک بالستیک یمن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.    * هشدار سفارت آمریکا در عربستان به شهروندانش همزمان با تایید حمله موشکی - پهپادی به عربستان، سفارت آمریکا به شهروندانش در عربستان سعودی درباره حملات موشکی و انفجارهای احتمالی در شرق این کشور هشدار داد. این سفارتخانه به شهروندان خود توصیه کرد با توجه به گزارش‌های حملات موشکی و انفجارها در ظهران، دمام و دیگر بخش‌ها در استان شرقی، اقدامات احتیاطی را انجام دهند و هوشیار باشند. ظهران، واقع در منطقه شرقی، مرکز اداری حساسی در زمینه تولید و پالایش نفت در عربستان محسوب می‌شود. این شهر علاوه بر پایگاه آمریکایی، میزبان مقر آرامکو بوده و بیشتر تولیدات نفتی عربستان در این منطقه است. خبرگزاری رویترز نیز دقایقی بعد از اعلام خبر عملیات یمن علیه عربستان سعودی گزارش داد هیات دیپلماتیک آمریکا در عربستان سعودی به شهروندان آمریکایی توصیه کرده احتیاط کنند.    ***     اهمیت راهبردی بندر رأس التنوره      بندر رأس التنوره در شمال شرق عربستان و در ساحل خلیج‌فارس واقع شده است و یکی از نقاط استراتژیک شرکت آرامکو به شمار می‌رود. فاصله این بندر از شهر دمام که پایتخت اداری استان شرقی عربستان به شمار می‌آید، 70 کیلومتر است. این بندر پیش از اینکه برای صادرات نفت در نظر گرفته شود، بندر ماهیگیری بوده اما با سرمایه‌گذاری کلان آرامکو طی چند دهه اخیر و ایجاد جزایر مصنوعی به منظور توسعه آن، به یکی از قطب‌های صادراتی نفت جهان تبدیل شده است و بیش از 90 درصد صادرات نفت و مشتقات نفتی عربستان از این بندر انجام می‌شود. بندر رأس التنوره بزرگ‌ترین بندر نفتی جهان محسوب می‌شود و بزرگ‌ترین نیروگاه بخار خاورمیانه نیز در آن واقع است. نزدیکی سکوهای نفتی به این منطقه کار انتقال نفت را به این بندر آسان کرده است؛ بخش مهمی از مهندسی این بندر توسط ۲ غول نفتی «شلم برژه» و «هالی برتون» انجام شده است و هم‌اکنون نیز بیش از 3 هزار پرسنل از جمله مهندسان آمریکایی و انگلیسی در آن مشغول فعالیت هستند. این بندر دارای ۲ اسکله شمالی و جنوبی است که طول آنها به 670 و 360 متر می‌رسد و جمعا 10 لنگرگاه برای پهلو گرفتن همزمان نفتکش‌ها در آن وجود دارد.  *** تأثیر حمله موشکی- پهپادی به بنادر نفتی سعودی بر معادله بازدارندگی  «معادله بازدارندگی» به مجموعه عملیات‌هایی گفته می‌شود که از سال ۲۰۱۹ توسط انصارالله یمن در پاسخ به حملات ائتلاف سعودی علیه خاک عربستان اجرا می‌شود. تا پیش از عملیات موشکی - پهپادی انصارالله یمن علیه تاسیسات نفتی الخبر و راس التنوره، 5 مورد از این عملیات‌ها انجام شده بود. در عملیات ششم برای نخستین‌بار در تاریخ جنگ یمن، یگان موشکی یمن تصمیم گرفت پایانه‌های نفتی الخبر و راس التنوره در شمال شرق عربستان و ساحل خلیج‌فارس را هدف قرار دهد. این پایانه‌های نفتی که در نوع خود از بزرگ‌ترین پایانه‌های جهان هستند، مسؤول ذخیره و صادرات روزانه ۷ میلیون بشکه فرآورده‌های نفتی عربستان از طریق مسیر دریایی هستند و در فاصله ۱۳۰۰ کیلومتری نخستین مناطق تحت کنترل انصارالله در خاک یمن قرار دارند. با توجه به فاصله زیاد هدف تا خاک خودی، ارتش یمن نسل جدید موشک‌های بالستیک خود یعنی موشک «ذوالفقار» و همچنین پهپادهای دوربرد «صماد ۳» را به کار گرفت. با توجه به حساسیت شدید ترمینال‌های نفتی راس التنوره و الخبر برای عربستان، در سال‌های گذشته در کمترین حالت حداقل ۴ آتشبار سامانه پدافندی پاتریوت در حوالی شهر دمام برای پوشش این مناطق مستقر شده بود اما بر اساس فیلم و تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی سعودی، به نظر می‌رسد موشک بالستیک ذوالفقار یمن از سد سامانه‌های دفاعی ارتش عربستان عبور کرده و به شهر الخبر اصابت کرده است. همچنین احتمال اینکه چندین فروند پهپاد انتحاری «صماد ۳» نیز به مخازن نفتی بندر راس التنوره اصابت کرده باشد بالاست؛ موضوعی که احتمالا در قالب کاهش تولیدات نفتی عربستان در هفته‌های آتی در بازار نفت خودنمایی خواهد کرد. علاوه بر این بر اساس آخرین خبرها حمله به این بنادر منجر به افزایش قیمت نفت تا هر بشکه 70 دلار شد.