عقب‌نشینی «گام به گام» رد شد
امریکایی‌ها برخلاف ادعاهای‌شان برای بازگشت سریع به برجام، وقت‌کشی کرده و هر روز نسخه جدیدی را برای توافق هسته‌ای می‌پیچند؛ از طرح «اول ایران» گرفته تا «بازگشت همزمان»، حالا هم بازگشت گام به گام را برای ازسرگیری مذاکرات مطرح کرده‌اند.
طرحی که به گفته منابع ایرانی، البته در تهران هم از طرف کسانی، چیزی مشابه آن به شورای عالی امنیت ملی ارائه شده ولی در بالاترین سطوح سیاسی به آن «نه» گفته شده است. تهران همچنان تأکید دارد در صورت لغو همه تحریم‌ها، تعهدات برجامی خود را باز خواهد گرداند.
در شرایطی که مقامات ایران در بالاترین سطوح تقسیم‌بندی بار‌ها اعلام کرده‌اند به چیزی کمتر از لغو همه تحریم‌ها از سوی امریکا راضی نمی‌شوند، گوش امریکایی‌ها به این حرف‌ها بدهکار نیست و همه گزینه‌های روی میز خود را به محک آزمایش می‌گذارند. یک منبع آگاه ایرانی روز دو شنبه گفت که موضوع «گام در مقابل گام» برای آغاز مذاکره با واشنگتن از سوی مقام‌های ارشد ایران رد شده است. این منبع آگاه به شبکه العالم گفت: «تا زمانی که تحریم‌های امریکا علیه ایران برداشته نشود، هیچ‌گونه مذاکراتی بین واشنگتن و تهران برگزار نخواهد شد.» این منبع اضافه کرد: «تفسیر غربی‌ها درباره اظهارات رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران درباره طرح جدید، اشتباه بوده و هیچ‌گونه طرح جدیدی برای مذاکره با واشنگتن وجود ندارد». ظاهراً این طرح از طرف امریکایی‌ها مطرح شده ولی برخی منابع به جوان گفته‌اند که در داخل کشور نیز کسانی مشابه آن را به شورای عالی امنیت ملی ارائه داده‌اند. دولت جو بایدن رئیس‌جمهور امریکا پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که تنها زمانی به توافق هسته‌ای با ایران باز خواهد گشت که نخست ایران کاهش تعهدات خود را متوقف کرده و کاملاً به تعهداتش پایبند شود. مقام‌های ایرانی در واکنش به این درخواست واشنگتن تأکید کرده‌اند که امریکا نخست از برجام خارج شده و تنها پس از پایبندی کامل به برجام و راستی‌آزمایی آن از سوی ایران، کاهش تعهدات برجامی خود را باز خواهد گرداند. مقام‌های امریکایی طی روز‌های اخیر موضوع مذاکره با ایران درباره برجام را مطرح کرده و گفته‌اند که این مذاکره درباره بازگشت دوجانبه به برجام است. تهران تأکید کرده که بازگشت امریکا به برجام هیچ نیازی به مذاکره و وساطت ندارد و تنها پایبندی کامل واشنگتن به تعهدات خود تحت برنامه جامع اقدام مشترک باعث توقف کاهش تعهدات برجامی ایران خواهد شد.
با وجود تلاش‌های امریکا برای آوردن ایران به پای میز مذاکره، در تهران هیچ گونه تمایلی به گفتگو‌های مجدد با واشنگتن قبل از لغو همه تحریم‌های ظالمانه وجود ندارد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دو شنبه درباره پیشنهاد جدید امریکایی‌ها تأکید کرد: هیچ تماس مستقیم و غیرمستقیمی با امریکا در ارتباط با موضوعات برجامی و غیربرجامی نداشته و نداریم. به گزارش خبرگزاری ایسنا، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا ایران طرح گام به گام را برای شروع مذاکره با امریکا قبول خواهد کرد، گفت: «پیش از این در این ارتباط صحبت کرده‌ایم. ایران هیچ گاه طرح گام به گام را دریافت نکرده است و چنین طرحی مبتنی بر خط مشی‌ای که ایران اعلام کرده است، نیست.»
خطیب‌زاده البته اشاره‌ای به این نکرده که این طرح در داخل کشور نیز مطرح شده است. خطیب‌زاده ادامه داد: «بین ایران گفت وگوی مستقیم و یا غیرمستقیمی نیست چرا که برجام مسیر را روشن کرده است و در واقع مسیر در این زمینه روشن است.»
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا بازگشت امریکا به برجام نیازمند انجام مذاکراتی بین دو کشور نیست و اگر چنین نیازی وجود داشته باشد ایران حاضر به مذاکره با امریکا است، گفت: «امریکایی‌ها هنوز قدم اول را نیز برنداشته‌اند و همان طور که پیش از این گفته‌ایم آن‌ها باید اقدام به رفع مؤثر تحریم‌ها علیه ملت ایران کنند. آن‌ها هنوز اقدامی در این زمینه حتی روی کاغذ هم انجام نداده‌اند.»
امریکایی‌ها ابتدا از بازگشت اول ایران به برجام سخن گفتند و بعد از آن یک گام به عقب نشستند و بازگشت همزمان را مطرح کردند که هر دوی این پیشنهاد‌ها از سوی ایران رد شد، اما با این وجود، این بار گزینه بدتر از قبل را رو کرده‌اند که بازگشت گام به گام است؛ اقدامی که نسبت به پیشنهاد‌های قبلی بسیار زمان‌بر خواهد بود. امریکایی‌ها هرچند در ظاهر از بازگشت به برجام سخن می‌گویند، اما درعمل اقدامی برای احیای آن انجام نداده‌اند و همچنان سیاست فشار حداکثری دولت قبلی امریکا را ادامه می‌دهند. عدم پذیرش پیشنهاد‌های امریکا از سوی ایران به بی‌اعتمادی نسبت به سیاست‌های امریکا برمی گردد که در پنج سال گذشته نه تنها به تعهدات خود عمل نکرده بلکه برخلاف مفاد برجام، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرده است. امریکایی‌ها در تلاش هستند از طریق مذاکرات مستقیم با ایران بند‌های جدیدی در چارچوب توافق هسته‌ای اعمال کنند، اما مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که هیچ بندی به برجام اضافه یا از آن حذف نمی‌شود. امریکایی‌ها درصدد هستند برنامه موشکی و رفتار‌های منطقه‌ای ایران هم در توافق جدید که به ادعای آن‌ها باید طولانی‌تر و قوی‌تر از قبل باشد، گنجانده شود؛ چیزی که به شدت از سوی تهران رد شده است.
دیدگاه تان را بنویسید