ظریف به آمریکا: پیش از انتخابات توافق کنید

وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این گفتگو تأیید کرد که همانطور که از نظر طرف‌های غربی برجام نقش دارد، از نظر ایران نیز «نقص‌هایی در برجام وجود دارد»، ولی گفت: «برجام بهترین توافقی بود که ما می‌توانستیم داشته باشیم». به همین دلیل او گفته که بازگشت دولت بایدن به برجام نیازی به مذاکرات بیشتر ندارد: «ما آمادگی داریم پس از بازگشت ایالات متحده به اجرای برجام، فوراً به اجرای کامل برجام بازگردیم. به همین سادگی.» وزیر خارجه می‌گوید: «به محض آنکه ایالات متحده امریکا به اجرای تعهداتش ذیل برجام بازگردد، ما می‌توانیم گفتگو‌های بیشتری با گروه ۱+۵ داشته باشیم تا آن زمان، دلیلی برای هرگونه مذاکره وجود ندارد.»

رئیس دستگاه دیپلماسی با تأکید بر اینکه این دولت بایدن است که باید تاوان اشتباه خروج ترامپ از برجام را بپردازد، گفته مسئولت جبران اشتباه بایدن به گردن ایران نیست. ظریف علاوه بر اینکه نیازی به مذاکره برای بازگشت امریکا به برجام نمی‌بیند، در پاسخ به سؤال سولیوان، موافق مذاکره پشت پرده «Back Channel» بین ایران و امریکا هم نیست.

‌او با هشداری انتخاباتی از نوع هشدار‌هایی که در سال ۲۰۰۳ به محمد البرادعی، مدیرکل وقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ورود جناح رقیب دولت ایران به پاستور داده بود، خطاب به دولت بایدن گفت: «دولت فعلی ایالات متحده یا دولت بعدی این کشور نمی‌توانند به توافقی بهتر از برجام با ایران دست یابند؛ خواه با این دولت [کنونی ایران]و خواه با هر دولت آتی ایران.»

ظریف از اروپاییان خواسته که سهم خود را برای بازگرداندن امریکا به برجام ایفا کنند و خطاب به آن‌ها می‌گوید: «اتحادیه اروپا می‌تواند نقش بسیار مهمی را در بازگشت به برجام ایفا کند. امیدوارم که سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) و اتحادیه اروپا همچنین درک کنند که در اینجا مقصر ایالات متحده و نه ایران است.»

وزیر خارجه در این گفتگو، نمونه‌هایی ذکر کرده که امریکا‌یی‌ها حتی در دولت اوباما نیز برجام را نقض کردند، از جمله اینکه او می‌گوید امریکایی‌ها تنها ۹ ماه بعد از برجام، در جریان فروش هواپیمای مسافربری به ایران، این توافق را به طور اساسی نقض کردند. او علاوه بر امریکا، اروپاییان را هم ناقض برجام می‌داند و معتقد است، اروپا هم بعد از خروج امریکا، از برجام خارج شد و فقط به لحاظ سیاسی ابراز تعهد به آن می‌کرد. ظریف معتقد است که اروپاییان بیشتر دنباله‌رو امریکا هستند تا دنباله‌رو بروکسل (مقر اتحادیه اروپایی).

وزیر خارجه دولت روحانی در گفتگو با «سولیوان» تقسیم‌بندی جالبی درباره «عادت‌های سیاسی» در تهران، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی ارائه کرده و گفته که «اروپایی‌ها عادت به سازش دارند. ایران و ایالات متحده این گونه نیستند. امریکایی‌ها عادت دارند تحمیل کنند و ما عادت داریم مقاومت کنیم. اگر می‌خواهند به حالت تحمیل بازگردند ما هم به حالت مقاومت بازمی‌گردیم؛ به همین سادگی.» با این حال، ظریف تلویحاً از همه طرف‌ها خواسته که عادت‌های سیاسی خود را کنار بگذارند و به رویکرد جایگزین، یعنی «سازش» (Compromise) یا معادل کمتر حساسیت‌برانگیز آن یعنی «مصالحه» برگردند: «زمان آن رسیده است که تصمیم بگیریم که آیا می‌خواهیم سازش کنیم یا اینکه مسیر‌های قبلی خود (تحمیل و مقاومت) را ادامه دهیم.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران تلویحاً، امکان مذاکره تهران با طرف‌های غربی بر سر موضوعات موشکی را رد می‌کند: «بحث برنامه موشکی ربطی به تسلیحات اتمی ندارد، ما تسلیحات اتمی نداریم، قرار نیست تسلیحات اتمی داشته باشیم». با این حال، به گفته او، ایران آماده است درباره مسائل منطقه‌ای وارد گفتگو شود، گفتگو‌هایی که به گفته ظریف، اقداماتی که طرف‌های غربی باید انجام دهند، بیشتر از ایران است: «باور کنید که ایالات متحده و اروپا باید اقدامات بیشتری انجام دهند. آیا حاضرند فروش تسلیحات به منطقه ما را متوقف کنند؟ آیا اروپا حاضر است فروش تسلیحات به عربستان را متوقف کند؟» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص حل مسئله یمن گفت: «اوضاع یمن تنها باید از طریق مردم یمن حل شود و این در طرح ما نیز وجود دارد... عربستان اقدامات کافی برای رسیدن به توافقی با هدف پایان دادن به درگیری‌های یمن، انجام نمی‌دهد.» دیروز، همزمان با انتشار گفت‌وگوی ظریف، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه هم در آخرین نشست هفتگی با خبرنگاران، به سخنان روز یک شنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس درباره نظارت‌های بیشتر بر برنامه هسته‌ای ایران واکنش نشان داد و گفت: «موضوع نظارت بر برنامه‌های هسته‌ای ایران موضوعی فنی و تکنیکی است. ایران در چارچوب پادمان همواره همه دسترسی‌ها را داده است و برخی دسترسی‌ها را در چارچوب پروتکل الحاقی داده بود که با مصوبه مجلس به حالت تعلیق درآمد و سه ماهی فرصت به پنجره دیپلماسی داده شد و باید منتظر بمانیم که آیا از این پنجره دیپلماسی استفاده خواهند کرد.» سخنگوی وزارت خارجه گفت: «توصیه من به آژانس این است که به عنوان نهاد فنی در چارچوب فنی اظهارنظر و بی‌طرفی خود را حفظ کند و روابط خوب ایران و آژانس در همین چارچوب به خوبی می‌تواند ادامه یابد.»

اولیانوف: چرا از «فشار حداکثری» درس نمی‌گیرند؟

نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین در واکنش به مقاله اخیر روزنامه سعودی «عرب‌نیوز» که از سیاست «فشار حداکثری» امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران تمجید کرده، گفته که برخی هنوز از اشتباهات گذشته درس نمی‌گیرند و نمی‌فهمند که سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران شکست خورده است. به گزارش فارس، «میخائیل اولیانوف» در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرده، نوشت: «برخی افراد نمی‌توانند از اشتباهات گذشته درس بگیرند. آیا برای اینکه قبول کنیم که سیاست فشار حداکثری (علیه ایران) یک سیاست کاملاً شکست‌خورده بود، نیاز به شواهد بیشتری است؟ آیا «۱۲ شرط پمپئو (وزیر خارجه سابق امریکا برای جمهوری اسلامی ایران) تحقق یافت؟ استدلال‌های مخالفان برجام را نمی‌توان جدی گرفت». روزنامه عرب نیوز روز یک‌شنبه در مقاله‌ای تحت عنوان «دلایلی که تحریم‌های ایران همچنان یک ابزار قدرتمند است» از سیاست «فشار حداکثری» دولت امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت کرده بود.