گروسی: اعضای برجام سریع‌تر از فرصت تفاهم با ایران استفاده کنند

رافائل گروسی در گفت‌وگو با نشریه اسپانیایی ال‌پائیس بیان داشت که تفاهم به دست آمده با ایران یک راهکار موقت برای تداوم بازرسی‌ها از مراکز اتمی است تا حداقل‌ها حفظ شود.

ایران از ماه گذشته بازدیدهای بازرسان آژانس از مراکز اتمی خود را محدود کرده است. البته بر اساس توافق لحظه آخر مدیر آژانس با مقامات ایرانی همچنان مقداری از بازرسی ها ممکن است.

بر اساس توافق ایران با مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران دیگر فیلم های دوربین های نصب شده در تاسیسات خود را در اختیار آژانس نخواهد گذاشت. با این حال بر اساس این تفاهم، ایران قبول کرده است تا سه ماه از پاک کردن فیلم ها خودداری کرده و در صورت رفع تحریم ها در این سه ماه، فیلمها را در اختیار آژانس قرار دهد. در صورت عدم رفع تحریم ها، ایران تهدید کرده است که فیلم ها را پاک خواهد کرد.

وی با اشاره به سفرش به ایران بیان داشت که هدف از تفاهم به دست آمده این نبود که کسی فریب داده شود، بلکه راه حلی برای تداوم نظارت های فنی بدون نقض قانون بود. گروسی تاکید کرد که دورهای آژانس همچنان در حال ضبط فعالیت‌های مراکز اتمی ایران هستند با این تفاوت که اطلاعات نزد ایران ذخیره می‌ماند.

ایران به گفته او نمی‌تواند در طول مدت تفاهم به دوربین‌ها دست بزند، و «اگر اوضاع خوب پیش برود ما در پایان دوره سه ماه به اطلاعات دست پیدا کرده و قادر خواهیم بود، تحولاتی را که ظرف ۹۰ روز رخ داده دوباره بازسازی کنیم»

مدیر کل آژانس با بیان اینکه اگر در فرصت پیش‌رو توافق سیاسی مهمی رخ ندهد، ایران اطلاعات را به ما نخواهد داد و آن را از بین می‌برد، تصریح کرد: ما زمان خریده‌ایم.

گروسی در پاسخ به این سووال آیا از نگاه او، آژانس از سوی اعضای برجام به عنوان اهرم چانه زنی مورد استفاده قرار گرفته بیان داشت: «من درباره نیات آنها اطلاعی ندارم اما واقعیت است چراکه توانایی یا عدم توانایی برای بازرسی‌ها در برجام ذکر شده و ایران می‌تواند از آن به عنوان اهرم چانه زنی استفاده کند.»

وی تصریح کرد که به ایران و سایر طرف‌های برجام تاکید کرده که از بازرسی‌ها نمی‌توان به عنوان ابزار پاداش یا تنبیه استفاده کرد، بلکه (بازرسی‌ها) یک پایه ضروری است که از آن می‌توان یک توافق را بنا کرد.

مدیرکل آژانس دربرابر این سووال که کدام یک از طرف ها (ایران و آمریکا) باید اولین گام برای بازگشت به برجام را بردارند گفت: آن که اول این توافق را ترک کرده و آن که در این توافق مانده است.

وی تاکید کرد: من معتقدم که همه باید گام‌هایی را بردارند و این گام‌ها باید هرچه سریع‌تر برداشته شود. ما سعی می‌کنیم که به دیپلماسی فرصت عمل بدهیم و به همین منظور، مذاکراتی‌ را در تهران و شورای حکام برای حفظ حداقل ترتیبات خاص برای بازرسی‌ها انجام دادیم. همه می‌دانیم که این مسئله‌ای پیچیده است.

مدیرکل آژانس همچنین عنوان کرد که احتمال بازگشت خودکار به برجام وجود ندارد زیرا ایران بسیار بالاتر از سطح مجاز برجام غنی‌سازی انجام داده و تحریم‌ها، امتیازات و مشوق‌ها در حوزه اختیارات من نیست.

ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز و اعلام کرد که در صورت لغو تمام تحریم‌ها و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف های این توافق، به گونه ای که از منافع خود تحت برجام بهره مند شود، به اجرای کامل برجام باز می‌گردد.

گروسی درباره تدابیر جبرانی ایران تحت برجام هم بیان داشت: ما به طور منظم به شورای حکام (آژانس) گزارش می‌دهیم. ایران در زمان حاضر به حداقل مواد مورد نیاز برای ساخت یک سلاح (اتمی) نزدیک شده، اما این مساله به تنهایی یک خطر محسوب نمی‌شود و ساخت یک سلاح اتمی به موادی بیش از این مقدار نیاز دارد.

وی در همین پیوند یادآور شد که در بسیاری از کشورهای اروپایی مواد مورد نیاز برای ساخت سلاح (اتمی) یافت می‌شود و این مساله خود به خود موید این نیست که یک تحول جنگی رخ می‌دهد. در خصوص پرونده ایران هم وی تصریح کرد: مهم این است که اکنون جامعه جهانی از فعالیت اتمی ایران مطلع هستند.

او درباره بازگشت به برجام یا انعقاد توافق جدید با ایران هم بیان داشت که این مساله در حوزه اختیارات او نیست. مدیر کل آژانس افزود: برجام انعکاسی از اراده و خواست طرف‌های این توافق بوده و اجازه سطح قابل توجهی از بازرسی‌ها را داد که اخیراً کاهش یافته است. وضعیت و ویژگی‌های این توافق باید توسط طرف‌ها معین شود.

وی تصریح کرد: ‌مسئله مهم این است که ایران سلاح هسته‌ای تولید نکرده است. آن چه که به من اجازه داده تا چنین تضمین‌هایی را به جامعه بین‌المللی بدهم از طریق بازرسی‌ها بوده است و در غیر این صورت چنین چیزی ممکن نبود.

به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیشتر درباره بسته شدن پنجره فرصت برای حفظ برجام هشدار داده و گفته بود: با حضور دولتی جدید در واشنگتن این فرصت وجود دارد که رویکرد تازه‌ای آزموده شود اما پنجره کنونی به سرعت در حال بسته شدن است.

وی با اشاره به اینکه به زودی دولت مجبور خواهد بود تا اقدام جبرانی تازه‌ای اتخاذ کند، گفت: در پاسخ به عدم پایبندی تاسف بار آمریکا و اروپا به تعهداتشان ذیل توافق هسته‌ای، این اقدام جبرانی همان‌گونه از سوی مجلس مقرر شده،  در انطباق با حقوق در چارچوب برجام شامل گسترش برنامه هسته‌ای ما و کاهش همکاری مان با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

وزیر امور خارجه کشور خاطرنشان کرد: این امر تنها در صورتی قابل اجتناب است که آمریکا تصمیم بگیرد که از شکست حداکثری ترامپ درس بگیرد نه اینکه به آن گرایش داشته باشد.