ایران: چیزی به‌نام گام‌به‌گام نخواهیم داشت
سخنان روز جمعه جلینا پورتر، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، درباره طرح گام به گام برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، واکنش سعید خطیب‌زاده را به دنبال داشت. پورتر گفته بود که قرار است در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین که روز سه شنبه ششم آوریل (هفدهم فروردین) برگزار خواهد شد، درباره گام‌های ایران برای بازگشت به تعهدات کامل برجامی بحث شود و سپس به گام‌های امریکا در زمینه کاهش تحریم‌های ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی پرداخته خواهد شد. با این حال، سخنگوی وزارت خارجه ایران در گفتگو با شبکه خبری پرس‌تی‌وی که روز شنبه منتشر شد، علاوه بر رد طرح گام به گام، بررسی آن را نیز منتفی دانست و گفت: «همان‌طور که بار‌ها به وضوح تصریح شده است، هیچ‌گونه طرح گام به گامی مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران، لغو تمامی تحریم‌ها است؛ خواه آن دسته [تحریم‌هایی]که ترامپ پس از خروج از برجام مجدداً وضع کرد یا خواه آن دسته [تحریم‌هایی]که وی آغازگر آن بوده و همچنین تحریم‌هایی که تحت هر عنوان دیگری تحمیل شده است.»
وضع‌گیری خطیب‌زاده، تأییدی بود بر سخنانی که شب قبل از آن سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران گفته بود: «از نظر ما هیچ طرح گام به گامی وجود ندارد و ما به نقشه راه احتیاج نداریم.»عراقچی تصریح کرد: «ما فقط یک گام نهایی داریم که امریکا باید بردارد و تحریم‌هایی را که در چهار سال گذشته اعمال کرده، چه مجدداً اعمال کرده، چه جدید اعمال کرده و چه برچسب‌هایش را عوض کرده باید بردارد.»عراقچی گفت: «بعد از آن است که ما راستی‌آزمایی می‌کنیم و بعد هم ایران به تعهداتش برمی‌گردد. ما هیچ عجله‌ای نداریم.» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز پیش‌تر، در مطلبی که نشریه فارین‌افرز آن را منتشر کرد، شرط بازگشت امریکا به برجام را رفع بی‌قید و شرط تمامی تحریم‌های اعمال‌شده دانسته بود.
گفتگو با ایران سازنده خواهد بود
امریکایی‌ها تأکید دارند که در نشست روز سه شنبه حضور خواهند داشت؛ امکان مذاکره آن‌ها با ایران نیز در روز‌های گذشته مطرح شده است. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید شامگاه جمعه، گفتگو‌های غیرمستقیم با ایران در وین را به طور بالقوه‌ای سازنده ارزیابی کرد و از آمادگی کشورش برای گفتگو‌های مستقیم با ایران خبر داد. او البته درباره امکان انجام این گفتگو ابراز تردید کرد و گفت: «در حال حاضر انتظار نداریم که این گفتگو‌ها انجام شود.»ساکی گریزی هم به طرح گام به گام زد و گفت: «درباره گام‌هایی که ایران باید برای پایبندی به توافق هسته‌ای اتخاذ کند و همچنین کاهش تحریم‌ها از سوی ما، بحث خواهیم کرد.»
به‌رغم ابراز تمایل طرف امریکایی، عباس عراقچی تأکید کرده ایران هیچ مذاکره‌ای با امریکا ندارد، چه مستقیم و چه غیرمستقیم. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز دیروز گفت که امریکایی‌ها عضو برجام نیستند تا در نشست روز سه شنبه شرکت کنند. اولیانوف گفت: «آن‌ها هنوز اجرای تعهدات خود را از سر نگرفته‌اند و پس از آن موضوع بازگشت آن‌ها به توافق هسته‌ای و از سرگیری وضعیت آن‌ها به عنوان یک شرکت‌کننده در برجام بررسی خواهد شد. ایرانی‌ها حاضر به مذاکره مستقیم با امریکا نیستند.»
مالی: در وضعیت بدتری قرار داریم
سخنان جمعه شب علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در شبکه اجتماعی کلاب هاوس حاکی از سرعت گرفتن روند پیشبرد برنامه هسته‌ای ایران است. صالحی گفت: «قرار بود براساس مصوبه مجلس در ظرف یک سال ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد تولید کنیم، الان به ۵۰ کیلوگرم رسیده‌ایم.» صالحی به رآکتور اراک نیز اشاره کرد و گفت: «الان داریم رآکتوری می‌سازیم که طراحی آن به تأیید کشور‌های پیشرفته صنعت هسته‌ای رسیده است. ان‌شاءالله تا پنج شش ماه آینده تست سرد رآکتور آب سنگین اراک شروع می‌شود.» سرعت گرفتن برنامه هسته‌ای ایران، طرف امریکایی را نگران کرده است. رابرت مالی، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران در گفتگو با شبکه پی. بی. اس با اشاره به افزایش میزان اورانیوم غنی‌شده ایران تصریح کرد: «من این را یادآوری می‌کنم که آن‌ها امروز نسبت به سال ۲۰۱۷، ده برابر اورانیوم غنی‌شده بیشتری دارند. بنابراین، به استناد همین آزمون ساده که آیا ما در موقعیت بهتری قرار داریم باید گفت که خیر در وضعیت بدتری قرار داریم.»
مالی درباره گام‌های بعدی برای بازگشت به برجام نیز گفت: «هدف این است که ببینیم می‌توانیم روی گام‌هایی که امریکا باید برای بازگشت به توافق هسته‌ای و همچنین ایران باید برای بازگشت به تعهداتش در توافق هسته‌ای بردارد به یک توافق دست یابیم یا نه.»مالی تصریح کرد: «این، اولین گام خواهد بود. این، مسیری سخت و دشوار است چرا که زمان زیادی از دست رفته است و بی‌اعتمادی دوطرفه وجود دارد. اما می‌خواهیم با شرکای اروپایی خود که با ایران گفتگو می‌کنند، مذاکره کنیم تا ببینیم می‌توانیم گام‌های بازگشت را تعیین کنیم یا نه. اگر آن‌ها (ایران) برای بازگشت به توافق جدی باشند، ما هم جدی هستیم.»
۲ توافق درباره برجام
روزنامه امریکایی وال‌استریت‌ژورنال نشست سه شنبه آتی را گسترده‌ترین تلاش برای احیای برجام از زمان روی کار آمدن جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهور امریکا توصیف کرد و به نقل از منابع آگاه نوشت که حاضران در این نشست، تلاش می‌کنند تا به دو توافق جداگانه دست یابند. در گزارش وال‌استریت‌ژورنال آمده است که این نشست، به دنبال تدوین یک توافق با امریکا و توافقی دیگر با ایران در خصوص گام‌های لازم برای بازگشت به برجام و همچنین زمان‌بندی آن است. دولت بایدن تیمی از کارشناسان خود را به وین می‌فرستد.
همچنین، مقام‌های امریکایی و اروپایی که اشاره‌ای به نام‌شان نشده در گفتگو با وال‌استریت‌ژورنال مدعی شده‌اند واشنگتن و تهران در هفته‌های گذشته از طریق میانجی‌های اروپایی پیشنهاد‌هایی درباره گام‌های اولیه‌ای که هر طرف می‌تواند بردارد، رد و بدل کرده‌اند. اما به دلیل بی‌اعتمادی موجود میان ایران و امریکا، دشواری مذاکره بر سر مسائل فنی از طریق واسطه‌های ثالث و پاره‌ای اختلافات دیگر در طرف ایرانی این اقدامات نتیجه‌ای نداشته است. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفته توافق بر سر یک چارچوب زمانی برای بازگشت ایران و امریکا به برجام ممکن است چند هفته به طول بینجامد. او ابراز امیدواری کرده بتوان مباحثات را تا اواخر ماه مه میلادی به سرانجام رساند. به موازات این اقدامات، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه نیز روز شنبه از گفتگو با ظریف خبر داد. وی در عین حال که ایران را به نقض برجام متهم کرد، از تهران خواست در مذاکرات سه شنبه آینده، نقش سازنده‌ای ایفا کند.
۶۰ درصد ایرانی‌ها به بازگشت امریکا اعتمادی ندارند
نظرسنجی شورای امور جهانی شیکاگو و مؤسسه افکارسنجی ایران پل در تورنتو حاکی از این است که هفت نفر از ۱۰ ایرانی (۶۹ درصد) در صورتی از بازگشت ایران به محدودیت‌های تحت برجام حمایت می‌کنند که امریکا، تعهدات خود به برجام را اجرایی کند. تقریباً شش نفر از هر ۱۰ امریکایی ترجیح می‌دهند ایران عضو توافق هسته‌ای باشد و ۵۱ درصد از ایرانی‌ها با توافق هسته‌ای موافق هستند که این، بالا‌ترین درصد حمایت ایرانی‌ها از برجام از ماه می۲۰۱۹ است. ۶۰ درصد از ایرانی‌ها معتقدند که حتی اگر امریکا به توافق هسته‌ای با ایران بازگردد، احتمال نمی‌رود که به تعهدات خود پایبند باشد و در مقابل ۳۷ درصد چنین چیزی را محتمل دانسته‌اند. ۵۰ درصد ایرانی‌ها عقیده دارند که در دوران ریاست جمهوری بایدن، تحریم‌ها علیه کشورشان کاهش خواهد یافت و ۴۵ درصد چنین باوری ندارند و حتی بیشتر آن‌ها (۵۷ درصد) معتقدند که در روابط تهران - واشنگتن در دوران ریاست‌جمهوری بایدن تغییری ایجاد نخواهد شد. فقط ۲۸ درصد می‌گویند که اگر دو طرف به توافق هسته‌ای برگردند، ایران برای مذاکره درباره توافقی جداگانه درباره برنامه موشکی تمایل خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید