نه سانتریفیوژ و نه تحریم: تدارکات بایدن برای ایران!

دولت جو بایدن طرح جدیدی را برای حل و فصل برنامه هسته ای با ایران آماده می کند. در تهران نیز به نوبه خود، تفهیم کرده اند که منتظر برداشته شدن گام نخست از سوی واشنگتن هستند.

در هفته جاری، نمایندگان دولت پرزیدنت جو بایدن قصد دارند، پیشنهاد جدیدی در رابطه با حل و فصل برنامه هسته ای به ایران ارائه کنند. دو منبع نشریه «پولیتیکو» گفته اند که چگونه رئیس جمهوری امریکا می خواهد، وعده خود در رابطه با بازگشت به اجرای برجام را تحقق بخشد. به گفته آنان، به ایران توقف فعالیت سانتریفیوژهای گازی تکمیل شده در رابطه با غنی سازی 20 درصدی پیشنهاد خواهد شد. در ازای آن، امریکایی ها بخشی از تحریم های اقتصادی را لغو خواهند کرد.

تفکر ایده آل این است که کاخ سفید توافق قبلی را اجرا کند. امریکا امیدوار است که در توافق هسته ای، مفاد جدیدی در رابطه با برنامه موشکی ایران اضافه شود. در این زمینه، ایرانی ها به شیوه خود پاسخ دادند. آنان گفتند که خواهان برداشته شدن گام نخست از سوی امریکا و لغو همه تحریم ها هستند. به گفته مجید روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، در حال حاضر هیچی مانعی بر سر راه امریکا برای بازگشت به برجام وجود ندارد.

منابع نشریه پولیتیکو خاطرنشان می کنند که در هفته های آینده، به خاطر ویژگی های فصل سیاسی در ایران، تصمیم های قانع کننده ای در مذاکرات اتخاذ خواهد شد. موضوع از این قرار است که در روز 18 ماه ژوئن در ایران، انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد. براساس پیش بینی های مقدماتی، احتمال دارد که در این انتخابات، نامزد اصول گرا به پیروزی برسد و در نتیجه، کل توافق هسته ای با تهدید مواجه شود. در اواخر ماه مه نیز مهلت توافق مهم ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی به پایان می رسد. پس از آن، دسترسی نمایندگان آژانس به تاسیسات هسته ای ایران به طور چشمگیری، کاهش خواهد یافت.

ولادیمیر واسیلیف، کارمند علمی ارشد انستیتوی امریکا و کانادا، معتقد است: «امریکا حتی در صورت تمایل نیز نمی تواند به صورت خودکار، به توافق هسته ای باز گردد، زیرا طی سال های ریاست جمهوری ترامپ، موازنه نیروها در منطقه به شدت تغییر کرده است.» وی در ادامه می افزاید: «در حال حاضر، سیاست امریکا در قبال ایران در وضعیت نامشخصی قرار دارد. دولت ترامپ از توافق هسته ای خارج شد و سپس ترکیب نیروها در خاور میانه را تغییر داد. در نتیجه، در این منطقه و در جهان عرب، مخالفان قدرتمندی علیه ایران شکل گرفته اند. بازگشت امریکا به توافق هسته ای مغایر با نظرات این ائتلاف و اسرائیل خواهد بود.»

به اعتقاد واسیلیف، طی سال های اخیر، ایران نیز به نوبه خود، تعداد نیروهایش را در سوریه و عراق افزایش داده است. از این رو، به احتمال زیاد، و حتی فرای از وضعیت مرتبط با سلاح هسته ای ایران، امریکایی ها خواهان حفظ تحریم ها علیه ایران خواهند بود.

در همین رابطه روسیه طرحی را آماده کرده است که در آن به منافع تمامی طرف ها توجه می شود. برای تحقق این طرح باید از تفکر قدیمی تشکیل سیستم امنیتی در شعاع خلیج فارس استفاده شود. امریکایی ها نیز موافق بررسی این پیشنهاد هستند.

در این زمینه، روسیه باید توجه داشته باشد که در صورت لغو تحریم نفتی علیه ایران، متحمل خساراتی خواهد شد زیرا خود یکی از صادرکنندگان اصلی نفت در جهان است. به همین دلیل، بعید است که مسکو بخواهد، واشنگتن به صورت کامل و ایده آل به توافق هسته ای باز گردد.