شکل‌گیری تفاهم جدید در وین

نمایندگان ایران و 1+4 روز گذشته در دومین نشست خود به بررسی روند گفت‌وگوها در روزهای گذشته پرداخته و جمع‌بندی گروه‌های کارشناسی درخصوص حوزه‌های تحریم و هسته‌ای را دریافت کردند. در این نشست مقرر شد گفت‌وگوهای دو و چندجانبه و همچنین رایزنی‌های فنی در روزهای آینده ادامه یافته و در صورت نیاز کمیسیون مشترک بار دیگر تشکیل جلسه دهد. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه بعد از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام گفت: «بعد از سه روز که از کار کمیسیون مشترک گذشت یک بار دیگر نشست کمیسیون مشترک را برای بررسی روند پیشرفت بحث‌هایی که تا الان صورت گرفته هم در حوزه رفع تحریم‌ها و هم هسته‌ای تشکیل دادیم و گزارش کارِ کارگروه‌ها را مرور کردیم و بحث‌های خوبی در داخل نشست صورت گرفت.»

به گزارش ایرنا، او افزود: «به نظر می‌رسد یک تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است و اشتراک در هدف نهایی الان بین همه وجود دارد. مسیری که باید طی شود، الان یک مقدار شناخته شده است. البته این مسیر آسان نیست و اختلاف نظرها این گونه نیست که پایان یافته باشد و اختلاف نظرهای بعضاً جدی وجود دارد که باید  طی مذاکرات بعدی کاهش یابد.» عراقچی با بیان اینکه اصلاً علاقه‌مند به مذاکرات فرسایشی و طولانی مدت نیستیم، ادامه داد: «در حدی که نیاز است بحث‌ها روشن شده و گفته شود، طبیعتاً مذاکرات ادامه خواهد یافت.»

معاون وزیر خارجه همچنین اعلام کرد: مذاکرات به مرحله‌ای رسیده که طرف‌ها می‌توانند روی یک متن مشترک شروع به کار کنند. نگارش متن حداقل در حوزه‌هایی که اشتراک نظر وجود دارد می‌تواند شروع شود و به همین منظور هیأت ایرانی متون مدنظر خود را در حوزه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها آماده و این را به همه طرف‌ها ارائه کرده است و این متون می‌تواند مبنای مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی باشد.»

او تصریح کرد: «به نظر ما زمان شروع نگارش متن حداقل در مقداری که اشتراک نظر وجود دارد، فرا رسیده است.»

اراده همه طرف‌ها برای تکمیل روند مذاکره

«میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین بعد از پایان این نشست در توئیتی اعلام کرد که طرف‌های شرکت‌کننده اراده خود را برای تکمیل روند مذاکرات ابراز کردند. او افزود: «کمیسیون کارشناسان در گروه‌های رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای را مکلف کرد تا به فعالیت‌های خود عصر امروز(شنبه)، یکشنبه و هفته آینده ادامه داده تا زمان از دست نرود و در زمینه احیای برجام پیشرفت‌های بیشتری را حاصل کنند.»

«گرند هتل» وین از ۲۴ فروردین ماه برای دومین بار طی هفته‌های گذشته میزبان هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ و با حضور نماینده اتحادیه اروپا بود تا دور جدید گفت‌وگوها در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در حوزه رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای ادامه یابد. دستور کار نخست این گفت‌وگوها دستیابی به فهرست کاملی از تحریم‌هایی است که امریکا باید لغو کند و پس از رسیدن به فرمولی برای راستی‌آزمایی ایران و اطمینان از اینکه پیامدهای امضای لغو تحریم‌ها در صحنه عمل پدیدار می‌شود، مجموعه اقدامات کشورمان برای ازسرگیری تعهدات برجامی‌اش اجرایی شود. در همین چارچوب بود که دو گروه با دستور کار تعیین فهرست تحریم‌هایی که باید لغو شود و گروه دیگر برای مشخص کردن اقدامات بازگشت ایران به نقطه اول اجرای برجام تشکیل شد که در نخستین دور گفت وگوها طرفین درباره اقدامات ایران برای ازسرگیری تعهدات برجامی‌اش توافق کردند اما چانه‌زنی بر سر تحریم‌هایی که باید امریکا از سر راه بردارد، همچنان ادامه دارد.

گفتنی است موضوع اصلی گفت‌وگوهای وین هم به الگویی بازمی‌گردد که پیشتر مقام‌های کشورمان مطرح کرده بودند. بر اساس آنچه ایران اعلام کرده امریکا باید همه تحریم‌ها را از جمله تحریم‌های برجامی و تحریم‌هایی که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ به بهانه‌های دیگر همچون حمایت ایران از تروریسم تصویب شده است، لغو کند و پس از راستی‌آزمایی در مدت زمان معقول، ایران آماده توقف اقدامات جبرانی خواهد بود. سید عباس عراقچی در این باره تأکید کرده که بدون لیست تحریم‌ها امکان پیشرفت در مذاکرات وجود ندارد و بدون این لیست هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. او گفته است که تهران همچنین آماده است لیستی مشابه درباره اقدامات هسته‌ای که باید اتخاذ شود، تهیه کند.

پس از نخستین دور نشست رؤسای هیأت‌های دیپلماتیک در پنجشنبه اخیر، نشست‌های کارشناسی در روز جمعه و شنبه صبح همراه با رایزنی‌های دو‌ و ‌چندجانبه هیأت ایرانی با هیأت‌های سایر کشورها انجام شد. در همین چارچوب هیأت ایرانی پس از نشستی با حضور هیأت‌های سه کشور اروپایی، با رؤسای هیأت‌های چین و روسیه هم دیدار کرد و نهایتاً همه اعضا در نشست دیروز بعد از ظهر تصمیم به ادامه گفت وگوهای دیپلماتیک و فنی گرفتند.

برش بایدن: امریکا هرگز نباید از برجام خارج می شد

یک روز پیش از مذاکرات جدید در وین «جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا در واکنش به غنی‌سازی ٦٠ درصدی اورانیوم در ایران مدعی شد که این اقدام با برجام مغایرت دارد اما این در حالی بود که او در عین حال از پیوستن ایران به مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای ابراز خوشحالی کرد. به گزارش شبکه سی.ان.ان، «بایدن» که در نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر ژاپن در کاخ سفید صحبت می‌کرد، درباره اقدام جدید ایران گفت که «این اقدام کمکی به مذاکرات وین نمی‌کند ما از این اقدام حمایت نمی‌کنیم و فکر نمی‌کنیم این که ایران می‌گوید به سوی غنی‌سازی ۶۰ درصدی حرکت کرده ، مفید باشد. این کار خلاف توافق است.» رئیس‌ جمهوری امریکا افزود: «با این حال خرسند هستیم که ایران به توافق برای انجام مذاکرات، مذاکرات غیرمستقیم با ما و گفت‌وگو با شرکایمان ادامه داده است. بنابراین ما دوباره بخشی از این روند هستیم.» «بایدن» بار دیگر تأکید کرد که به نظر او امریکا هرگز نباید از این توافق خارج می‌شد. او همچنین نتیجه‌گیری درباره مذاکرات جاری را زودهنگام دانست اما یادآور شد که این گفت‌وگوها ادامه دارد. پیش‌تر هم اتحادیه اروپا این تصمیم ایران را نگران‌کننده توصیف کرده بود.

اقدام ایران مبنی بر آغاز غنی‌سازی 60 درصد که به گفته علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، نخستین محصول آن بامداد جمعه گذشته به دست آمد، در واکنش به حادثه‌ای بود که چند روز پیش از آن در تأسیسات هسته‌ای نطنز رخ داد. این در حالی بود که مقام‌های اسرائیلی تلویحاً مسئولیت آن را عهده‌دار شدند تا عملاً مسیر مذاکرات و احیای برجام را با مانع رو‌به‌رو سازند. هرچند که به اعتقاد مقام‌های اروپایی حمله به نطنز و تصمیم بعدی ایران برای آغاز غنی‌سازی 60 درصد روند گفت‌وگوهای وین را سخت‌تر کرد اما این تحولات ‌مذاکرات را به امری مهم‌تر و ضروری‌تر تبدیل کرد.