خوش‌بینی‌های دولت به وین/ واقعیت یا سراب؟!
در شرایطی که مقامات آمریکایی صراحتا اعلام کرده‌اند که حاضر نیستند تحریم‌های ضدایرانی را لغو کنند، در این سو برخی دولتمردان و فعالین مدعی اصلاحات و رسانه‌های زنجیره‌ای، این‌گونه وانمود می‌کنند که قرار است فتح‌الفتوحی اقتصادی در وین رقم بخورد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روزانه کاخ سفید در اظهارنظری گستاخانه گفت: آمریکا هیچ امتیازهایی به ایران پیش از اطمینان یافتن از پایبندی کامل تهران به برجام نخواهد داد.
پرایس افزود: مذاکرات وین مثبت است و این طرح در حال بحث شامل بازگشت مشترک با ایران به برجام است. نماینده ما در امور ایران در حال بحث درباره طرحی است که شامل مراحل خاصی برای بازگشت به توافق هسته‌ای است.
دولت بایدن: تحریم‌ها را لغو نمی‌کنیم
وی در ادامه در اظهارنظری خصمانه گفت: ما امتیاز و یا طرح‌های یکجانبه‌ای به ایران نخواهیم داد و هدف ما این است که برنامه هسته‌ای آنها تحت محکم‌ترین سیستم‌های راستی‌آزمایی قرار گیرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزود: ما تحریم‌های ایران را لغو نخواهیم کرد مگر اینکه اطمینان داشته باشیم که ایران بطور کامل به توافق هسته‌ای بازگشته است.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در روزهای گذشته در اظهارنظری مشابه گفته بود:«هنوز زود است که معلوم شود مذاکرات برای احیای توافق موفق خواهد شد یا نه. ما برای بازگشت به توافق، امتیازات عمده نخواهیم داد».
همچنین جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در روزهای اخیر گفته بود: «آمریکا تا زمانی که وضوح و اطمینان پیدا نکند که جمهوری اسلامی ایران به برجام بازگشته است، تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد».
اظهارات مقامات دولت بایدن دقیقاً نقطه مقابل خواسته ایران است. مقامات کشورمان صراحتا اعلام کرده‌اند که ایران به شرطی به تعهدات کامل برجامی بازمی‌گردد که اولا آمریکا تمامی تحریم‌های ضدایرانی را به‌صورت دائمی‌و یک باره لغو کند و ثانیا لغو تحریم‌ها توسط ایران راستی‌آزمایی و تایید شود.
فرانک هیپل، مقام سابق کاخ سفید و استاد روابط بین‌الملل دانشگاه پرینستون با اشاره به مذاکرات وین گفت: بیانیه‌های منتشر شده از نشست نشان می‌دهد که هر دو طرف در حال حاضر خوب و خوش‌بین هستند. با این وجود به‌نظر می‌رسد که دولت بایدن در حال حاضر مایل به تأمین خواسته ایران مبنی بر لغو کلیه تحریم‌های دولت ترامپ در ازای بازگشت ایران به برجام نیست.
هیپل افزود: به‌نظر می‌رسد دولت بایدن برخی تحریم‌ها را برای تشویق ایران به گفت‌وگو در مورد سایر موضوعات حفظ کند: موضوعاتی مانند موشک‌های بالستیک، سوریه، حزب‌الله و...
تعلیق نمایشی تحریم‌ها
فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا گفت: به‌نظر می‌رسد آمریکایی‌ها دنبال تعلیق تحریم‌ها باشند ضمن اینکه آن تعلیق هم شبهه‌ناک است بر این مفهوم که آیا همه تحریم‌ها را تعلیق می‌کنند؟ یا تحریم‌ها را به‌صورت گزینشی به مرحله تعلیق خواهند رساند؟
ایزدی افزود: آمریکا در این مسیر سه اقدام می‌تواند انجام دهد اقدام اول لغو تحریم‌هاست که به‌نظر می‌رسد این کار را انجام نمی‌دهد اقدام دوم تعلیق تحریم‌هاست که به‌نظر می‌رسد تعلیق کامل تحریم‌ها را هم در دستور کار نخواهد داشت و به‌دنبال آن است که تنها بخشی از تحریم را به مرحله تعلیق برساند و مثلا اعلام کند فلان پول بلوکه‌شده ایران در فلان کشور آزاد خواهد شد. به این ترتیب اگر قانون تحریم لغو نشود پول‌های ایران دوباره می‌تواند بلوکه شود به این ترتیب که یک پولی قبل از انتخابات آزاد شود و چند برابر آن بعد از انتخابات دوباره بلوکه شود.
وی در ادامه گفت: بر اساس این روند، چون اصل قانون تحریم لغو نشده و حتی به‌صورت تعلیق هم درنیامده فرض کنید بخشی از طلب ایران از کره جنوبی یا عراق آزاد شود و بعد از انتخابات ایران دوباره به عراق برق بفروشد، از آنجا که قانون تحریم لغو و یا تعلیق نشده چند برابر پول‌های آزاد شده می‌تواند دوباره بلوکه شود.
این کارشناس مسائل آمریکا درخصوص خبر‌هایی مبنی براینکه در مذاکرات وین موضوع پذیرش گام به گام یا مرحله‌ای تحریم‌ها نیز مطرح شده گفت: بحث گام به گام و پیشرفت مرحله‌ای مذاکرات نیز موضوع مهمی است و به‌نظر می‌رسد در حال حاضر به‌جای استفاده از اصطلاح گام به گام یا مرحله به مرحله از اصطلاح دیگری به نام «ترتیبات» استفاده می‌شود و می‌گویند در مورد ترتیبات عملی در حال مذاکره هستیم که همان مذاکره گام به گام یا مرحله به مرحله باشد.
مذاکره غیرمستقیم!
متأسفانه علی‌رغم تأکید دولتمردان، مقامات دولت بایدن صراحتا اعلام کرده‌اند که «مذاکره غیرمستقیم» با ایران در جریان است.
در همین رابطه، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است: مذاکرات به دلیل غیرمستقیم بودن دشوار است؛ با این حال گفته‌ایم که حتی اگر مذاکرات به خوبی هم پیش برود، ساده و سریع نخواهد بود.
پرایس افزود: طرح و پیشنهادی که رئیس‌جمهوری بایدن روی میز گذاشت، عمل در برابر عمل بود. این طرح همچنان تا امروز باقی است. ما به‌طور یکجانبه اقدامی انجام نمی‌دهیم یا بطور یکجانبه امتیازی داده نمی‌شود.
شائبه رفتار انتخاباتی دولت
ظریف در سال 94 در اوج مذاکرات هسته‌ای و در مقطعی که طرفین در پی امتیازگیری حداکثری بودند، در اظهارنظری عجیب گفته بود:«امضای هر توافقی، بهتر از عدم توافق است». دولت و وزارت خارجه در ادامه، برجام را امضا کرد و سپس تعهدات خود را با عجله و به‌صورت پیش‌دستانه انجام داد و سپس با این ادعا که «امضای وزیر خارجه آمریکا تضمین است» به انتظار نشست تا طرف غربی تعهدات برجامی را انجام دهند.
محمدجواد ظریف در سال‌های گذشته چندین بار مذاکره با طرف غربی را به مسائل داخلی و انتخابات در ایران گره زده بود. برای نمونه، ظریف در جریان مذاکرات سعدآباد در دولت اصلاحات در گوشه‌ای از سالن مذاکرات از «محمد البرادعی» رئیس وقت آژانس انرژی اتمی‌خواست تعریف خود از موضوع تعلیق را به‌گونه‌ای ارائه دهد که جریان اصلاحات در انتخابات ریاست‌جمهوری نهم بازنده نشود.
وی همچنین- شهریور ۹۳- در شورای روابط خارجی آمریکا و در پاسخ هاله اسفندیاری- ضدایرانی فعال در حوزه جنگ نرم- در اظهارنظری تأمل‌برانگیز گفت: «ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی (مجلس دهم) برگزار می‌شود، به این عملکرد ما پاسخ دهند. وقتی قبلاًً در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف، از جانب اتحادیه اروپایی رد شد، مردم جواب ما را با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد(!) حالا بار دیگر من زنده شده‌ام. به‌نظر من غرب در انتقال پیامی‌که می‌خواهد به ایران منتقل کند باید بسیار دقت کند».
حالا ظریف در ادامه این رفتار تأمل‌برانگیز و مغایر با منافع ملی، در روزهای گذشته با اشاره به مذاکرات برجامی در وین به طرف آمریکایی و اروپایی این پالس را داد که «زمان زیادی باقی نمانده است»!
متأسفانه اظهارات اخیر برخی دولتمردان و مقامات ارشد وزارت خارجه در کنار سابقه این افراد، شائبه «تحرکات انتخاباتی دولت در پرونده برجام» را تقویت کرده است. این رفتار خطرناک، مصداق بارز زیرپاگذاشتن منافع ملی و عزت مردم ایران است.
باز هم حمله و توهین به منتقدان
روحانی صبح چهارشنبه در جلسه هیئت دولت گفت: اقدامات دولت برای احیای برجام انتخاباتی نیست، البته اگر مردم احساس کنند موفقیت بیشتری ایجاد شده بیشتر در انتخابات شرکت می‌کنند. وی افزود: برخی فیلم و اینها درست کردند که مال سال‌های گذشته است؛ روی دستشان باد کرده و پخش می‌کنند اینها همان تفکرات قدیم هستند و عیبی ندارد برای اینکه ماهیت خودشان را افشا می‌کنند.
رئیس‌جمهور در ادامه گفت: امروز همه می‌دانند راه‌حل برای معضل برنامه هسته‌ای ایران، اجرای توافق هسته‌ای است و برای همه روشن است؛ برای پنج بعلاوه یک، اروپا، منطقه و برای همه روشن است. باید این توافق به خوبی اجرا شود و ما اجرای عین برجام را می‌خواهیم و نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد. ما دنبال زیاده خواهی نیستیم. البته طلب‌هایی داریم و بعداً مطرح می‌کنیم. در این ۴ سال صدها میلیارد دلار به ما خسارت وارد شده آن سر جای خود هست. ما برجام پلاس نمی‌خواهیم.
روحانی در تشریح مراحل سه گانه بازگشت آمریکا به برجام بیان داشت: این کار سه پله دارد که پله اول رفع تحریم‌ها است و باید کلیه تحریم‌ها را بردارند. دیگران هم باید کمک کنند و وظیفه‌شان هست اما اصل آمریکاست. مشکل را آنها ایجاد کردند و باید کلیه تحریم‌ها را بردارند.
وی ادامه داد: شرایط برجام در سال ۲۰۱۵ چه بود. همان شرایط اقتصادی که پیش‌بینی شده بود و در برجام تعهد کرده بودند باید به آن برگردند هرگونه تحریمی‌که بهانه‌های دیگر با تگ‌ها و برچسب‌های جدید آنها را هم باید کنار بگذارند و ما به یک اقتصاد سالم متعادل قابل قبول برگردیم آنها هم برگردند و ببینند یک فعالیت هسته‌ای ما انجام می‌دهیم در چارچوب برجام. آنها علی‌الظاهر در این مرحله جدی هستند و می‌گویند ما تحریم‌ها را برمی‌داریم.
رئیس‌جمهور افزود: اما این تحریم‌هایی که می‌گویند برمی‌داریم، برای عناوین کافی نیست و اینکه بگویند در بخش نفت و تحریم و پتروشیمی‌تمام تحریم‌هایی که شماره دارد و معلوم است باید روی کاغذ بیاورند و اینها برداشته شود. همه دنیا هم بدانند وگرنه باز هم در کلیات گرفتار می‌شویم. باید دقیق و با آدرس بگویند تحریم‌ها چگونه برداشته می‌شود. بنابراین در بخش تحریم، بار به‌طور کامل بر دوش آمریکاست و آنها باید انجام دهند.
روحانی: راستی‌آزمایی، خیلی پیچیده نیست!
روحانی ادامه داد: دو کار دیگر را ما باید انجام دهیم. وقتی می‌گویند تحریم برداشته شده ما راستی آزمایی می‌کنیم. راستی‌آزمایی هم خیلی پیچیده نیست و همکاری باشد در یک زمان نه چندان زیاد می‌توان گفت. اگر وزیر نفت، راه و رئیس بانک مرکزی بگوید تحریم برداشته شده ما هم می‌گوییم راستی آزمایی شده است. در قدم‌های بعدی هم در همه اعضای ۱+۵ باید صداقت، جدیت و حل سریع مسئله را کاملاًً حس کنیم و تا زمانی که آن را حس کنیم توافق را ادامه می‌دهیم. البته نه در زمان طولانی بلکه باید در زمان کوتاهی این را تمام کنیم و به نتیجه برسیم.
لازم به ذکر است که رستم قاسمی وزیر اسبق نفت در گفت‌وگوی سه‌شنبه شب برنامه عیار گفت: راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها در حوزه نفت، زمان‌بر است تا بتوانیم به توان صادرات خود برسیم، حداقل 3 ماه زمان لازم است.
رئیس‌جمهور در ادامه گفت: کار ما هم عین برجام اجرا و پیاده‌سازی می‌کنیم و الحمدلله چیزهایی که لازم باشد را بر‌داریم، انبار هم داریم و می‌بریم داخل انبار می‌گذاریم. هر چیزی نیاز باشد در برجام انجام می‌دهیم. در زمان کوتاهی همه چیز باید انجام شود و مردم به آلام و آرزوهای خود برسند.
وی با تأکید بر اینکه اقدامات دولت برای انتخابات نیست، گفت: در مذاکرات هسته‌ای هیچ نظری به انتخابات نداریم؛ حتی اگر انتخابات مثلا در سال ۱۴۰۱ برگزار شود. البته اگر مردم احساس کنند موفقیت بیشتری ایجاد شده بیشتر در انتخابات شرکت می‌کنند.
روحانی افزود: بعضی‌ها که خودشان را سوپر انقلابی هم معرفی می‌کنند حتی یک کلمه درباره تحریم حرف نمی‌زنند و فقط کارشان فحش و توهین به دولت و دروغ علیه دولت است.
وی در ادامه گفت: مردم به کسی که مانع رفع تحریم می‌شود، رای نمی‌دهند.
اظهارات تأمل‌برانگیز آقای روحانی درباره نحوه راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها، مصداقی بارز از شائبه انتخاباتی بودن رفتار دولت درباره مذاکرات هسته‌ای در وین است.
علاوه بر این، این اظهارات، یک بار دیگر نشان داد که دولت در مقابل نقدهای کارشناسی و دلسوزانه، پاسخی جز توهین و تهمت ندارد.
حسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در توئیتی تأمل‌برانگیز نوشت: فارغ از نتیجه مذاکرات هسته‌ای جاری در وین، با شناختی که از سیاست داخلی آمریکا دارم، هیچ رئیس‌جمهوری در آمریکا قادر به اجرای کامل برجام نخواهد بود. اما آیا مذاکره‌کنندگان ایران و ۵ کشور دیگرخواهند توانست از آمریکا تضمین عینی بگیرند که سایر کشورها را به‌خاطر اجرای برجام مجازات نکند؟
مدعیان اصلاحات همواره در نقش بلندگوهای کاخ سفید در ایران، بی‌عملی و عهدشکنی طرف آمریکایی را توجیه می‌کنند.
بازی مدعیان اصلاحات با معیشت مردم
همزمان با مذاکرات وین، رسانه‌های زنجیره‌ای در اقدامی مسبوق به سابقه با تیترهایی از جمله «ریزش قیمت‌های ارز و سکه همزمان با پیشرفت مذاکرات وین»، «ارز در مسیر ریزش بزرگ»، «عقب‌نشینی بهای دلار با نگاه به مذاکرات در وین» و... این‌گونه وانمود کردند که قرار است به زودی فتح‌الفتوح عظیم اقتصادی رخ دهد.
پیش از این در مرداد ۹۷ و در شرایطی که تحریم‌ها برقرار بود و ترامپ صرفا از مذاکره با ایران سخن گفت، قیمت دلار و سکه در بازار کاهش یافت و رسانه‌های زنجیره‌ای در آن مقطع نیز با آب‌وتاب به بازتاب این موضوع پرداختند.
کارشناسان و صاحبنظران پیش از این‌بارها اعلام کرده بودند که افزایش سرسام‌آور قیمت دلار و سکه و افزایش مشکوک قیمت برخی از اقلام، بخشی از عملیات روانی جریان خاص برای گروگان‌گیری اقتصاد ایران و سپس زمینه‌چینی برای تحمیل برجام‌های بعدی است.
فضاسازی رسانه‌های زنجیره‌ای در حالی است که طرف آمریکایی صراحتا اعلام کرده که تحریم‌های ضدایرانی را لغو نمی‌کند. بر همین اساس این اقدام خسارت‌بار مدعیان اصلاحات، چیزی جز شرطی‌سازی اقتصاد و بازی با معیشت مردم نیست.
فضاسازی رسانه‌های زنجیره‌ای در کنار اظهارات دولتمردان، نه تنها هیچ نسبتی با واقعیت ندارد، بلکه به شدت حاکی از رفتاری انتخاباتی است. متأسفانه دولت همچنان آدرس سراب می‌دهد و معیشت مردم و اقتصاد کشور را به اخم و لبخند مقامات آمریکایی و اروپایی گره زده است.
آل‌سعود: برجام را طولانی‌تر کنید
نشست هیئت وزیران سعودی به ریاست «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی برگزار شد.
ماجد بن عبدالله القصبین، وزیر اطلاع‌رسانی سعودی گفت: «در بیانیه هیئت وزیران سعودی از ایران دعوت شده تا به مذاکرات جاری (در وین اتریش) ادامه داده و از تشدید تنش و جلوگیری از بی‌ثباتی در منطقه جلوگیری کند».
هیئت وزیران سعودی از جامعه بین‌الملل خواست تا به توافقی قدرتمندتر و طولانی‌تر با ایران به همراه اجرای نظارت و بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران برسد تا از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای و توسعه توانایی لازم برای آن جلوگیری شود.
همچنین برخی منابع خبری صهیونیستی گزارش دادند که تل‌آویو از دولت آمریکا خواسته نقش بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نظارت از تاسیسات هسته‌ای ایران پررنگ‌تر شود.
پکن: کلید موفقیت مذاکرات، لغو کامل تحریم‌هاست
وانگ کان، فرستاده چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و نماینده پکن در نشست کمیسیون مشترک برجام، خواستار رفع کامل تمام تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران شد.
وانگ عصر سه‌شنبه بعد از پایان دور جدید گفت‌وگوهای نشست کمیسیون مشترک برجام در وین گفت رفع تمامی تحریم‌ها علیه ایران، کلید موفقیت مذاکرات کنونی برای احیای توافق هسته‌ای است.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز ضمن تأکید بر لزوم احیای کامل برجام تصریح کرد، کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران شکست خورده است.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت که تعدادی از موانع فنی و سیاسی باید در مذاکرات برجام کنار گذاشته شوند تا مذاکرات هدفمند و سازنده‌تر شوند.
دیدگاه تان را بنویسید