چرخش ولیعهد سعودی به سمت دیپلماسی!

شاید کمتر کارشناسی تصور می‌کرد که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی تا به این حد در سیاست خارجی با شکست‌های سریالی مواجه شود. بن سلمان که شاهزاده‌ای جوان و بی‌تجربه بود از سال 2015 با شروع پادشاهی پدرش وارد هرم قدرت شد و به سرعت اقدام به حذف مخالفان با هدف دستیابی به قدرت کرد. مقرن بن عبدالعزیز و محمد بن نایف دو ولیعهدی بودند که وی آنها را برکنار کرد تا خود به این مقام برسد. اما بن سلمان برای مطرح شدن به یک عامل مهم و تعیین‌کننده در سطح منطقه‌ای نیاز داشت. به همین دلیل از سال 1394 جنگ یمن را به راه‌انداخت و وعده پیروزی در چند هفته را داد. اما بن سلمان از قدرت میدانی مقاومت در منطقه بی‌اطلاع بود. انقلابیون یمن که با محاصره همه‌جانبه ائتلاف سعودی مواجه بودند به سرعت خود را بازیابی کرده و وضعیت نبرد را از حالت دفاعی به حالت تهاجمی تغییر دادند.

 رونمایی از انواع پهپادها و موشک‌های مدرن باعث شد که هراس در کاخ سعودی حاکم شود. انصارالله یمن با قدرت میدانی فوق‌العاده توانست تاسیسات نفتی عربستان و مواضع نظامی این کشور را بارها با پهپادها و موشک‌های مدرن هدف قرار دهد و به ائتلاف سعودی قدرت میدان را نشان دهد. در دنیای کنونی دیپلماسی و میدان باید همگام با هم حرکت کرده و هر کدام مکمل دیگری باشند. پیروزی‌های میدانی برگ برنده‌های زیادی در اختیار دیپلمات‌ها برای مذاکره خواهد داد و همین‌طور پیشرفت‌ها در دیپلماسی موضع نظامیان درمیدان را تقویت خواهد کرد. نتیجه این پیروزی‌های پی‌در‌پی انصارالله باعث شده تا بن سلمان که هم رابطه با ایران را قطع کرد و هم انصارالله را تحت شدیدترین فشارها قرار‌داد اکنون پس از 6 سال موضع خود را نرم کرده و به نوعی از مواضع اصلی و آغازین خود عقب‌نشینی کند. در واقع اکنون که مارب در یمن در آستانه آزاد‌سازی است و مقر نیروهای ائتلاف سعودی به زودی سقوط خواهد کرد بن سلمان ناچار شده که به دیپلماسی و مذاکره تن دهد.

«محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی در تازه‌ترین مصاحبه خود با ادبیات بی‌سابقه‌ای درخصوص جنبش انصارالله یمن موضع گرفت و گفت که«حوثی‌ها» خلق و منش عربی و یمنی دارند. بن سلمان در گفت‌وگو با شبکه العربیه بار دیگر بر طرح دولت سعودی برای پایان درگیری‌ها تأکید کرد و از جنبش انصارالله یمن خواست تا رو در روی تمامی گروه‌ها و جریانات یمنی پشت میز مذاکره بنشیند تا به گفته وی حقوق تمامی یمنی‌ها و منافع منطقه حاصل شود. البته پیش از این دولت صنعا تأکید کرده بود تا زمان لغو محاصره همه تن به مذاکره نخواهد داد.

ولی‌عهد سعودی در ادامه با ادبیاتی که تاکنون سابقه نداشت تلاش کرد از راه دیپلماسی وارد شود و گفت که «حوثی‌ها» خوی و منش یمنی و عربی دارند و امیدوار است تا پیش از اولویت قرار‌دادن هر چیزی، منافع خود و منافع یمن را مد نظر قرار دهند. این ادبیات بن سلمان علیرغم اینکه درون خود اتهام‌زنی همیشگی علیه جنبش انصارالله را دارد، اما با لحن 6 سال گذشته وی متفاوت است، به طوریکه وی همواره انصارالله را «شبه‌نظامیان وابسته به ایران» خطاب می‌کرد. او سپس مدعی شد که نگرانی عربستان از قدرت‌یابی انصارالله یمن امری طبیعی است و افزود: «هیچ کشوری نمی‌پذیرد که در مرزهایش شبه‌نظامیان یا یک سازمان مسلح فعالیت داشته باشد.» محمد بن سلمان سپس گفت که طرح دولت سعودی برای آتش‌بس و ارائه کمک‌های اقتصادی، مشروط به حضور «حوثی‌ها» در میز مذاکره است. او اشاره‌ای به چیستی و ماهیت کمک‌های اقتصادی نکرد.

عربستان دو ماه پیش و در اواخر ششمین سال تجاوز نظامی به یمن، ابتکار عملی را پیشنهاد کرد که به ادعای ریاض به دنبال تحقق صلح در یمن است. با این حال، دولت نجات ملی یمن که انصارالله نیز جزوی از این دولت است، این طرح را غیرواقع‌بینانه و تکرار زیاده‌‌خواهی‌های متجاوزان دانسته و بر توقف حملات زمینی و هوایی و لغو محاصره شش ساله یمن به عنوان اولین گام به سوی آتش‌بس در این کشور تأکید کرده است. محمد بن سلمان، همچنین در یک عقب‌نشینی آشکار، با لحنی «مسالمت جویانه» درباره ایران گفت: «ایران کشور همسایه ماست و تمام آن چیزی که ما خواهان آن هستیم داشتن روابط خوب و خاص با ایران است.»

واکنش صنعا به سخنان ولی‌عهد سعودی

در همین ارتباط، «عبدالملک العجری» عضو تیم مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن طی پستی در توئیتر، به اظهارات «محمد بن سلمان» واکنش نشان داد. وی در این پست نوشت: «محمد بن سلمان گفت که هیچ کشوری نمی‌پذیرد که هیچ نیروی شبه‌نظامی مسلحی در مرزهایش باشد. این سخن خوبی است اما در مقابل، هیچ کشوری نیز وجود ندارد که بخواهد حضور نظامی یک کشور بیگانه در خاک خود را بپذیرد. مرزها نیز با توافق‌نامه‌های امضا شده میان دو کشور سازمان‌دهی می‌شود. این معادله مناسب‌ترین راه برای زمینه‌‌سازی به منظور صلح با عربستان و برقراری ثبات در یمن است.»

پیروزی جدید در مارب

اما در ادامه پیروزی‌ها انقلابیون یمن در مارب، منابع خبری، گزارش دادند که پس از پیشروی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به سمت شهر مأرب، نیروهای وابسته به ائتلاف سعودی اقدام به ساخت خطوط دفاعی جدید در اطراف این شهر کرده‌اند. در واقع پس از پیشروی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به سمت مرکز استان مأرب، نیروهای ائتلاف و دولت مستعفی یمن اقدام به ساخت خطوط دفاعی جدیدی کرده‌اند که این گام آنها نیز با شکست مواجه شده است.

روزنامه «الاخبار» در این خصوص گزارش داد که پس از سقوط خط دفاعی اول نیروهای ائتلاف که حدود دو هفته پیش رخ داد، نیروهای «عبدربه منصور‌هادی» رئیس‌دولت مستعفی یمن خط دفاعی دیگری در اطراف شهر ایجاد کردند که این خط از بلندی‌های «البس» و اطراف «المصاریه» در غرب شهر مأرب تا منطقه «المیل» در شمال شرق کشیده شده‌ است. با این حال، این روزنامه لبنانی خبر داد که خط دفاعی جدید نیروهای‌هادی در برابر حملات ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بسیار دوام نیاورده است و نیروهای صنعا توانسته‌اند بلندی‌های البس را که «الحرضه» نیز نامیده می‌شود، احاطه کنند و در عین حال، بر «التومه العلیا» کاملا مسلط شوند. بر اساس این گزارش، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن همچنین توانسته‌اند خط دفاعی جدید نیروهای ائتلاف و‌هادی را در چند منطقه بشکافند تا جایی که این تحولات باعث شد نیروهای وابسته به ائتلاف سعودی-اماراتی خط دفاعی دیگری ایجاد کنند که این خط دفاعی، دومین خط دفاعی آنها طی دو هفته گذشته بوده است. از سوی دیگر، سرتیپ «یحیی سریع» سخنگوی رسمی نیروهای مسلح یمن خبر داد که یگان پهپادی ارتش یمن پایگاه هوایی «ملک خالد» در «خمیس مشیط» را بار دیگر هدف قرار‌داده است. شبکه خبری المسیره به نقل از سریع گزارش داد که این پایگاه هوایی واقع در جنوب عربستان با پهپاد قاصف کی 2 هدف قرار گرفته است. وی تأکید کرد که این حمله، در چارچوب پاسخ مشروع و قانونی به افزایش حملات و محاصره مداوم یمن است.

آل‌سعود دست به دامان ترکیه شد

خبر دیگر اینکه، عبدالله سلام الحکیمی عضو ارشد وزارت خارجه یمن از تلاش آمریکا برای سروسامان دادن به نیروهای فروپاشیده ائتلاف سعودی در مأرب خبر داد و اینکه رژیم سعودی برای جبران شکست به آنکارا متوسل شده است. وی اعلام کرد:« آنها به طور حتم می‌دانند که سیطره صنعا بر استان مأرب، هیمنه متجاوزان و اشغالگران سعودی و متحدانشان را درهم می‌شکند و از این رو فشار شدیدی از سوی آمریکا، انگلیس، اروپا و سازمان ملل برای برقراری آتش بس موقت به منظور سروسامان دادن به نیروهای از هم پاشیده ائتلاف، وارد می‌کنند و تلاش می‌کنند که مانع از دست رفتن مأرب به هر قیمتی شوند.» وی به تحرکات گسترده و شتابزده عربستان برای ترمیم روابط خود با قطر و ترکیه برای شکل‌دهی ائتلاف نظامی به منظور ممانعت از شکست ائتلاف سعودی در یمن به دنبال شکست‌های متوالیآن در مأرب، اشاره کرد.

متلاشی شدن باند قاچاق کودکان

از سوی دیگر، «عبدالملک الحوثی» رهبر جنبش انصارالله یمن، اطلاعات خطرناکی از باندهای تجارت کودکان در یمن فاش کرد. وی در جریان سخنرانی خود به مناسبت ماه مبارک رمضان اعلام کرد که نیروهای امنیتی دولت نجات ملی یمن چندی قبل باند تبهکار تجارت کودکان را کشف کرده است که اقدام به قاچاق کودکان به عربستان و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای بهرداری از آنها در امور مختلف، می‌کردند. وی افزود: «باندها و مافیای تجارت انسان فعال هستند و متاسفانه در کشور ما باندهایی وجود دارند که اقدام به قاچاق کودکان به کشورهای خلیج‌فارس می‌کنند و چند ماه قبل دستگاه‌های امنیتی یکی از این باندها را کشف کردند.»

الحوثی ادامه داد: «این باندهای مافیایی کودکان را از پدرشان در ازای مبالغ خاصی می‌خرند و به عربستان قاچاق می‌کنند و آینده آنها در آنجا تباه می‌شود و نقص امنیتی در این زمینه وجود دارد.» وی افزود: «آنها پس از اینکه به عربستان می‌رسند به سه دسته تقسیم می‌شود؛ نخست گروهی که قوی و سلامت و هیکلی هستند که برای بیگاری، کارهای سخت یا کارهای قاچاق مورد استفاده قرار می‌گیرند. گروه دوم به شکل فجیع‌تر قربانی می‌شوند و از آنها بهره‌برداری جنسی می‌شود و شرف آنها لگدمال می‌شود و این ظلم بزرگی است. گروه سوم کودکان معلول و ناتوانی هستند که برای گدایی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا باندهای تبهکار از آنها نهایت سود را ببرند و پولی که از گدایی این کودکان جمع می‌کنند را از آنها می‌گیرند.»

وی این اقدام یعنی فروش کودکان یمنی را جنایت بزرگ دانست و گفت:« کودکان می‌توانند که کمک‌کننده از حیث اقتصادی باشند اما نه به این شکل و نه استفاده از آنها به عنوان کالا و فروش آنها به سنگدل‌ترین تبهکاران.» رهبر جنبش انصارالله یمن در سخنرانی خود به مناسبت ماه رمضان به ابعاد خطرناک‌تر این موضوع هم اشاره کرد که شامل فروش اعضای بدن این کودکان از سوی باندهای تبهکاری است که برخی از آنها سرنوشت غم بار و مرگ را پیدا می‌کنند. وی در ادامه اشاره کرد که حتی این تبهکاران کودکان را می‌کشند و اعضای آنها را به بیمارستان‌ها می‌فروشند.

رهبر جنبش انصارالله یمن همچنین درباره خطر مدارس دینی تکفیری که از سوی سعودی اداره می‌شوند هشدار داد و گفت:« مدارس دینی تکفیری کانون گمراهی و انحراف دینی و فهم اشتباه از دین است و معمولا این مراکز و مدارس مورد حمایت سعودی و کشورهای حوزه خلیج‌فارس است. مدارسی که خروجی آن به نفع دشمنان اسلام است.» وی افزود:« تکفیری‌ها از سوی سرویس‌های جاسوسی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مانند سعودی و امارات و غرب و در کنار آنها آمریکا، اسرائیلی‌ها و اروپایی‌ها اداره می‌شوند که مصیبت و فتنه و مشکل برای امت اسلامی به ارمغان می‌آورند.»