اولین واکسن ایرانی رسید
کرونا با همه بدی‌هایش یک حسن بزرگ داشت، این‌که ما باری دیگر به عرصه خطیر و حساس واکسن‌سازی قدم گذاشتیم و ماحصل تقلایمان، مفید و مؤثر واقع شده و تا به این جای کار، کووایران برکت از لحاظ ایمنی و اثربخشی تمام ملاک‌ها و معیارهای لازم را داراست و خوشبختانه نخستین محصول تولید انبوه این واکسن در مرحله اول کارخانه تولید واکسن ستاد اجرایی فرمان امام رونمایی شده و نویدبخش آن است که امکان ساخت هر واکسنی در کشور مهیا باشد.
کرونا با همه بدی‌هایش یک حسن بزرگ داشت، این‌که ما باری دیگر به عرصه خطیر و حساس واکسن‌سازی قدم گذاشتیم و ماحصل تقلایمان، مفید و مؤثر واقع شده و تا به این جای کار، کووایران برکت از لحاظ ایمنی و اثربخشی تمام ملاک‌ها و معیارهای لازم را داراست و خوشبختانه نخستین محصول تولید انبوه این واکسن در مرحله اول کارخانه تولید واکسن ستاد اجرایی فرمان امام رونمایی شده و نویدبخش آن است که امکان ساخت هر واکسنی در کشور مهیا باشد. اکنون چشم‌انداز ما بی‌نیازی از واردات این محصول و صدور آن به کشورهای منطقه است، اتفاقی نیک و قابل‌تقدیر برای کشوری که زیرسایه سنگین تحریم‌ها قد کشیده و به رغم تمامی ناملایمات، خم به ابرو نیاورده و در این مسیر، شتابان و بی‌وقفه درحال حرکت است. در این بین از نقش بی‌بدیل و کوشش‌های ستاد اجرایی فرمان امام هم نباید غافل شد.
محمد مخبر،رئیس این ستاد در آیین رونمایی خط تولید انبوه واکسن کووبرکت به گوشه‌ای از تلاش‌های این مجموعه اشاره داشته و گفته است: «برخی مدیران این نهاد ۱۵ ماه است که برای تولید واکسن حتی یک روز هم مرخصی نرفته‌اند و به کارهای بزرگی دسته زده‌اند. این‌که ظرف پنج ماه بزرگ‌ترین سایت تولید واکسن در منطقه ایجاد می‌شود کاری بزرگ است.»
خط‌دوم تولید واکسن در حال آماده شدن
اکنون ثمره مجاهدت‌ها و پشتکارهای شبانه‌روزی ستاد اجرایی فرمان امام به بار نشسته و در عرصه ساخت واکسن حرف‌های بسیاری برای گفتن داریم و به تعبیر رئیس سازمان غذا و دارو، واکسن شاهراهی از مجموعه علوم است و تولید آن حساسیت بسیاری نسبت به سایر محصولات دارد بنابراین کشوری که بتواند واکسن تولید کند قطعا درحوزه پزشکی به جایگاه بالایی رسیده است. در وصف توفیق‌های ما همین بس که سیدرضا مظهری، مدیر اجرایی طرح واکسن «کوو ایران برکت» گفته: بعد از عبور از مرحله نیمه‌صنعتی، وارد مرحله تولید انبوه واکسن کوو ایران برکت شدیم و قرار شد ۲ خط صنعتی آماده شود که خط اول تولید آماده شده و خط دوم هم در حال آماده شدن است.
به اذعان مظهری، با راه‌اندازی این دو خط تولید تا پایان شهریور ۱۴۰۰( با احتساب ظرفیت ۳ میلیون دوز خط اول) توان عرضه ماهانه ۲۰ میلیون دوز واکسن کووایران برکت فراهم می‌شود.
ما توانسته‌ایم ظرف مدت بسیار کوتاهی خط نیمه‌صنعتی و صنعتی تولید واکسن و طراحی و تجهیزات بسیار پیچیده آن را با اتکا بر توان و ظرفیت جوانان نخبه کشور راه‌اندازی کنیم و روز گذشته خط یک صنعتی آن به بهره‌برداری رسیده و محمد مخبر اعلام آمادگی کرده که از ۶نسل دیگر که دنبال شده هم واکسن تولید کنند که همه آن‌ها به تست انسانی رسیده است.
تولید ۳۰ میلیون دوز واکسن در شهریورماه
ششم اردیبهشت‌ماه از زبان مخبر این سخن مطرح شد که تا پایان این ماه، یک‌میلیون دوز واکسن کرونا را تحویل وزارت بهداشت خواهیم داد. او گفته بود: در خرداد ۳ میلیون دوز، در تیر ۱۰ تا ۱۲ میلیون، در مرداد ۱۲ تا ۱۵ و تا شهریور امسال درمجموع بیش از
۳۰ میلیون دوز واکسن کوو ایران برکت تحویل مردم خواهیم داد که این عدد با توجه به تولید سایر واکسن‌های ایرانی تا آن زمان، می‌تواند نیاز داخلی کشور را برای واکسیناسیون عمومی تأمین کند. این آمار و ارقام روز گذشته با اندک تفاوتی در جریان رونمایی از خط تولید انبوه واکسن کوو ایران برکت دوباره اعلام شد. به این ترتیب، یک‌میلیون دوز در اردیبهشت‌ماه به وزارت بهداشت تحویل داده می‌شود و این رقم در خردادماه به چهار میلیون دوز می‌رسد و در تیرماه که خط دو هم به مدار می‌آید بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون دوز به وزارت بهداشت تحویل داده می‌شود و سرانجام در مردادماه به ۲۰ و در شهریور به ۲۵ تا ۳۰ میلیون دوز می‌رسد.
هدف‌گذاری برای صدور به کشورهای منطقه
دورنما و چشم‌انداز ستاد اجرایی فرمان امام آن است که از واردات واکسن بی‌نیاز شویم و فارغ از خودکفایی در تولید این محصول استراتژیک، آن را به کشورهای منطقه هم صادر کنیم. محمد مخبر ضمن تشریح مزیت‌های این واکسن که در کل دنیا جزء بهترین‌هاست و نسبتا بیشترین اثر و کمترین عارضه را داشته، از وزارت بهداشت خواسته که امکان صادرات را فراهم کنند تا مردم منطقه بتوانند از این واکسن استفاده کنند.
شایعاتی مربوط به ناتوانی ایران در تولید واکسن
شاید تا همین مدتی قبل در تصور و مخیله خیلی‌ها نمی‌گنجید که ما بتوانیم درزمینه تولید واکسن، کاری از پیش ببریم و حتی اخیرا رئیس سازمان نظام پزشکی اعلام کرده بود، «واکسن برکت با مشکل مواجه شده است» که حجت نیکی ملکی، سخنگوی ستاد اجرایی فرمان امام در توییتی پاسخ محمدرضا ظفرقندی را این‌طور داد:
« متأسفانه اطلاعات ایشان از واکسن برکت نادرست است. خوشبختانه روزهای گذشته روزهای درخشانی برای واکسن برکت بوده و به لطف خدا و تلاش شبانه‌روزی دانشمندانمان ظرفیت خط نیمه‌صنعتی به ۳ میلیون دوز در ماه رسیده و با اضافه شدن خط تولید صنعتی ظرفیت مجموع به بیش از ۱۵ میلیون دوز در ماه خواهد رسید. از جناب آقای دکتر ظفرقندی دعوت می‌کنیم تا از کارخانه تولید واکسن کووایران برکت بازدید کنند و از نزدیک در جریان تلاش‌های مجاهدانه جوانان کشور عزیزمان قرار بگیرند.» و به فاصله چند روز بعدازاین اظهارات، دوباره شایعه دیگری دهان به دهان نقل شد که عضو کلیدی پروژه واکسن به خارج از کشور مهاجرت کرده و در این زمینه هم حجت نیکی ملکی در مقام پاسخگویی برآمد و در صفحه توییتر خود نوشت: «هرچقدر به تولید انبوه و میلیونی واکسن برکت نزدیک می‌شویم، شایعاتی عمدتا با منشأ خارج از کشور برای نگران کردن مردم فراگیر می‌شود. آخرین شایعه مهاجرت عضو کلیدی پروژه واکسن به خارج از کشور است. این خبر از اساس تکذیب می‌شود. اولا این پروژه «یک» عضو کلیدی ندارد و گروهی از دانشمندان جوان ما در این پروژه مشغول فعالیت هستند. ثانیا هیچ‌یک از عوامل پروژه واکسن برکت به خارج از کشور مهاجرت نکرده است. منتظر خبرهای خوب جدید از واکسن کووایران برکت باشید.» در این روزها، دامنه انتقادات و شایعات بی‌اساس آن‌قدر گسترده است که کیانوش جهان‌پور، سخنگوی سازمان غذا و دارو را هم به پاسخگویی واداشته است. او طی توییتی نوشته: «مظنه هر توییت علیه تولید داخلی یا تولید مشترک واکسن کرونا در ایران الان چنده؟ پروژه بگیرهای گرامی! هر کاری می‌کنید، فقط جان و مال هموطنان خودتون و آبروی اندک موجود را ارزان نفروشید.» به‌هرروی، جدا از سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی‌ها، ستاد اجرایی فرمام امام(ره) از روزهای نخست شیوع کرونا در کشور، کنار وزارت بهداشت قرار گرفته و محمد مخبر گفته، «اولین جلسه ستاد کرونای ستاد اجرایی در شب جمعه دوم اسفند سال ۹۸ در خانه من شکل گرفت و تمام این سرفصل‌هایی که لازمه این کار بود برنامه‌ریزی شد و خدا را شکر می‌کنم که شرمنده این مردم نشدیم.» و در حال حاضر هم خبر توفیقات و دستاوردهای شگرف ما یکی پس از دیگری به گوش همگان می‌رسد.
کوو برکت، نخستین پروژه ساخت واکسن کرونا در ایران
کوو برکت، نخستین پروژه ساخت واکسن کرونا در کشورمان بود که توسط شرکت داروسازی شفا فارمد کلید خورد و با تزریق به سه داوطلب وارد مرحله نخست آزمایش انسانی شد و از همان ابتدا قرار بود این واکسن در صورت سپری کردن موفق سه مرحله آزمایش انسانی اواخر بهار آینده وارد بازار شود. این واکسن که «کُووایران برکت» نامگذاری شد، به نام گروه شفافارمد از سوی سازمان بهداشت جهانی در فهرست واکسن‌های در حال ساخت کرونا که مراحل مطالعه حیوانی و پیش بالینی را می‌گذرانند، به ثبت رسید. واکسن کُووایران برکت پس از ارسال مستندات مربوط به مرحله نخست آزمایش انسانی آن وارد فهرست واکسن‌های در حال آزمایش این سازمان قرار گرفت.
پنجم دی‌ماه سال گذشته بود که مجوز مطالعات بالینی این واکسن اخذ شد و پس‌ازآن فاز نخست کارآزمایی بالینی با موفقیت به پایان رسید و ۲۵ اسفندماه که از راه رسید، دو مجوز دریافت شد که مجوز اول باهدف آغاز مطالعه بالینی افراد بالای ۵۰ سال بود و به گفته دکتر حامد حسینی، مدیر مرکز کارآزمایی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران، همزمان مجوز اجرای فازهای ۲ و ۳ اخذ شد و سپس داده‌ها به‌طور مستمر در اختیار کارشناسان وزارت بهداشت قرار گرفت و آن‌ها به‌صورت پیوسته این اطلاعات را پایش کردند و درعین‌حال که فاز دوم و سوم تلفیق شد و سرعت مطالعه افزایش یافت، دقت کارآزمایی بالینی و بررسی نتایج آن بالا رفت و نتایج به‌طور مداوم پایش و بررسی شد و برای این‌که در زمان صرفه‌جویی شود، مطالعه به‌صورت تلفیقی انجام گرفت و تمامی داوطلبان فاز دوم وارد مطالعه شدند و تا ۱۵ اردیبهشت‌ماه،۲۸۰ داوطلب تزریق اول را انجام دادند و برای ۳۰ درصد داوطلبان هم دوز دوم تزریق شد و در فاز سوم مطالعه بالینی، این طرح پژوهشی روی جمعیت ۲۰ هزارنفری در ۶ شهر صورت پذیرفت و با تمامی این اقداماتی که انجام گرفته و مطابق اظهارات حجت نیکی ملکی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام بعد از صدور مجوز استفاده از کوو ایران برکت، واکسیناسیون عمومی با این واکسن آغاز خواهد شد و به زودی راهی بازار می‌شود.
توانمندی کشور در حوزه پزشکی
مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا این واکسن را از نظر اثربخشی و مصونیت تأیید کرده و می‌گوید: تمام فاکتورهای لازم را دارد و فاز اول تولید انبوه کووبرکت و ساخت چنین سایتی را نشانی از توانمندی کشور در حوزه پزشکی می‌داند. به بیان محرز، این افتخار حاصل تلاش نخبگان و جوانانی است که شبانه‌روزی برای سربلندی ایران تلاش می‌کنند. در بیان جزئیات و ویژگی‌های این واکسن می‌توان به این موضوع استناد کرد که روش ساخت آن همانند دو واکسن چینی ساخت شرکت‌های «سینوفارم» و «سینوواک» است. طبق اظهارنظرهای محمد مخبر،رئیس ستاد اجرایی فرمان امام، ما از ۶ مسیر روند ساخت واکسن کرونا را پیگیری کردیم اما فعلا تمرکزمان روی ساخت واکسن به روش ویروس غیرفعال شده یا این‌افکتیو است.
مطابق اطلاعات ثبت شده این واکسن در فهرست سازمان جهانی بهداشت، واکسن مورد آزمایش داروسازی شفا با استفاده از روش ویروس غیرفعال شده تولید شده است. در روش سنتی تولید واکسن علیه بیماری‌های ویروسی معمولا از ویروس ضعیف یا کشته‌شده آن برای تحریک سیستم ایمنی بدن انسان استفاده می‌شود. سپس وقتی بدن برای دفعه بعدی با آن ویروس خاص مواجه می‌شود، پادتن(آنتی‌بادی) خاصی تولید می‌کند، درست شبیه نحوه ایمن‌سازی بدن در مقابل بیماری فلج اطفال. ازاین‌رو، شرکت داروسازی «سینوفارم» و «سینوواک» چین نیز که پیش‌تر واکسن‌های کووید۱۹ را به بازار عرضه کرده‌اند، از روشی مشابه شرکت شفا استفاده کرده‌اند. در باب تأثیرات این واکسن بر روی ویروس جهش‌یافته انگلیسی هم پیش‌تر سخنانی بیان شد و حامد حسینی، مدیر کارآزمایی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرده بود، ما در فاز اول مطالعه بالینی، تستی را انجام دادیم که دریابیم آیا سرم (خون) داوطلبانی که واکسن کرونا دریافت کرده‌اند،ویروس جهش‌یافته انگلیسی را نیز خنثی می‌کند یا خیر که مشخص شد در محیط آزمایشگاهی، ویروس انگلیسی خنثی می‌شود.
حالا باید چشم‌به‌راه تولید انبوه این واکسن و چه‌بسا صادرات آن به کشورهای همسایه بود و به معنای واقعی کلمه این دستاورد بزرگ را جشن گرفت.
دیدگاه تان را بنویسید