آمریکا نیامده دبه کرد
دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت‌های ایران و گروه ۱+۴ از روز شنبه ۲۲ خردادماه در گرندهتل شهر وین آغاز و پس‌ازاین نشست که به‌منظور هماهنگی‌های اولیه پیش از رایزنی‌ها برگزارشده بود، بلافاصله دور ششم مذاکرات به‌منظور احیای برجام آغاز شد.بر همین اساس، از روز شنبه چندین نشست دوجانبه و چندجانبه در سطح معاونان و مدیران سیاسی و کارشناسی با هیئت‌های مختلف برگزار و جلسات به‌صورت فشرده و مستمر ادامه دارد. وضعیت پیچیده است!
درحالی‌که مقامات روسی، اروپایی و حتی برخی مقامات وزارت امور خارجه و دولت کشورمان از پیشرفت در مذاکرات و احتمال تعیین تکلیف نهایی آن در هفته اخیر( دور ششم مذاکرات) خبر داده بودند، اکنون مشخص‌شده است که طرف آمریکایی همچنان قصد ندارد به تعهدات حداقلی خود در توافق هسته‌ای بازگردد. به عبارت بهتر، آمریکا درحالی‌که هنوز به توافق هسته‌ای بازنگشته است، دبه کرده و مانع از حل‌وفصل نقاط اختلافی در مذاکرات شده است. واشنگتن که در این میدان حکم«متهم پرونده» را دارد، سعی کرده است طی روزهای اخیر در کسوت «قاضی مذاکرات» ظاهرشده و برای احیای توافقی که خود از آن به‌صورت یک‌جانبه خارج‌شده، تعیین تکلیف کند. این وقاحت، صرفا از آمریکا برمی‌آید و نه کشوری دیگر. البته متحدان اروپایی کاخ سفید و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در پیچیده سازی این روند سهیم هستند.
بعید است فعلا توافقی صورت گیرد
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیئت ایرانی شرکت‌کننده در مذاکرات وین در پایان دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام عنوان کرد: ششمین دور مذاکرات با یک جلسه کمیسیون مشترک شروع شد و تصمیم بر این گرفته شد که به کار سرعت بیشتری داده شود و مذاکراتی که کماکان مورد اختلاف است را در جلسات متعدد کارشناسی و سیاسی موردبحث قرار دهیم و راه‌حل‌های لازم برای آن‌ها پیدا شود. با وضعیت پیچیده‌ای مواجه هستیم به این دلیل که هم بازگشت آمریکا به برجام یکسری مسائل فنی، حقوقی و سیاسی دارد و هم راستی آزمایی اقدامات آمریکا، از پیچیدگی‌هایی برخوردار است و باید برای آن برنامه‌ریزی شود و در آن خصوص دقت شود و برای آن شاخص تعیین شود.معاون وزیر خارجه همچنین بیان کرد: ما به دنبال دستیابی به یک توافق مطلوب و خوب برای جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این مسیر نه عجله می‌کنیم و نه وقت را تلف می‌کنیم. هر چه زودتر برسیم، البته بهتر است، مهم این است که در این توافق آن اصولی که ایران بخواهد رعایت شده باشد و شاخص‌هایی که بخواهیم به آن رسیده باشیم.این دیپلمات ارشد ایرانی بابیان این‌که وقایع زمانی در این رابطه هیچ ارتباطی با مذاکرات ما ندارد، گفت: مذاکرات ما موکول به انتخابات نیست، قبلش و بعدش. برای ما آنچه ملاک است این است که در مسیر تحقق خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران حرکت کنیم. به‌شخصه فکر نمی‌کنم ظرف هفته جاری بتوانیم به جمع‌بندی نهایی برسیم.
یک بام و دوهوای آمریکا در مذاکرات وین
واشنگتن همچنان قصد دارد با جلوگیری از رفع عملیاتی تحریم‌ها و باقی گذاشتن صدها تحریم به بهانه‌های مختلف علیه کشورمان، سیاست «بازگشت بدون خاصیت به برجام» را در دستور کار قرار دهد. بدیهی است که کشورمان این بازی واشنگتن را رصد کرده و اجازه اجرایی ساختن آن را به کاخ سفید و متحدان آن نمی‌دهد.
اصلی‌ترین معضلی که در مذاکرات وین وجود دارد، به نوع نگاه کلی آمریکا و متحدانش نسبت به این توافق بازمی‌گردد.واقعیت امر این است که «سند برجام» نه حکم «مقیاس» و نه حتی حکم «نقطه بازگشت اولیه» را برای مقامات آمریکایی و اروپایی دارد! به عبارت بهتر، اساسا غرب از منظر حقوقی برای برجام اصالتی قائل نیست. جالب‌توجه این‌که پس از انعقاد توافق برجام در دوران ریاست جمهوری اوباما، زمانی که نمایندگان ایران در کمیته مشترک برجام نسبت به عملکرد وزارت خزانه‌داری و امور خارجه آمریکا در پروسه عادی‌سازی روابط تجاری شرکت‌های بین‌المللی با کشورمان معترض بودند، واشنگتن و تروئیکای اروپایی اعتراض ایران را وارد ندانسته و معتقد بودند «سند برجام» و «آنچه صراحتا در آن آمده است» مبنای عملکرد طرفین محسوب می‌شود. اکنون مقامات آمریکایی و اروپایی بارها به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم اعلام کرده‌اند که کاری به «سند برجام» ندارند، اما «احیای توافق هسته‌ای» را صرفا یک «نقطه‌گذار» تلقی می‌کنند. قطعا احیای برجام در سایه این نگاه امکان‌پذیر نخواهد بود.
کدام توافق هسته‌ای؟!
دولت جوبایدن و متحدان اروپایی آن معتقدند که احیای ظاهری برجام می‌تواند گامی روبه‌جلو برای انعقاد توافقی جامع و بازدارنده علیه جمهوری اسلامی ایران باشد، توافقی که بتواند فعالیت‌های هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای ایران را به‌صورت همزمان محدود کند. آن‌ها نام استراتژی حاکم بر این «نقشه راه» را «مهار حداکثری ایران قدرتمند» گذاشته‌اند.در مقابل، جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده است که بازگشت به برجام، مقیاس‌ها و مؤلفه‌هایی دارد که اگر آمریکا به آن‌ها تن ندهد، اساسا نمی‌توان بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای را مورد تأیید قرار داد. بدیهی است که در چنین شرایطی غرب نمی‌تواند کمترین گلایه‌ای در خصوص افزایش درصد غنی‌سازی اورانیوم ( غنی‌سازی 60 درصدی) و افزایش میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده در کشورمان داشته باشد. این اقدام، پاسخی مناسب به نگاه ابزاری و غیرحقوقی آمریکا به توافق هسته‌ای است. در دور جدید مذاکرات برجام، شاهد هستیم که آمریکا کماکان بر عدم رفع برخی تحریم‌های ایران اصرار داشته و حتی رفع برخی دیگر را به آینده‌ای مبهم موکول کرده است. فراتر از آن، واشنگتن حتی به درخواست کشورهایی مانند چین و روسیه در خصوص ارائه تضمین در خصوص باقی ماندن در توافق هسته‌ای کمترین اعتنایی نکرده است. همین مسئله به‌خودی‌خود نشان می‌دهد که آمریکا قصد ندارد به‌صورت واقعی به توافقی که دولت ترامپ در سال 2019 از آن خارج شد بازگردد. در این میان، بدعهدی تروئیکای اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز کاملا قابل پیش‌بینی بود. بازیگرانی که اساسا نمی‌توان آن‌ها را در جهان امروز مستقل از آمریکا فرض کرد.
دیدگاه تان را بنویسید