انتخابات در چه صورتی به دور دوم می‌ کشد؟

انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم کم‌تر از ۲۴ ساعت دیگر در سراسر کشور آغاز می‌شود. در این انتخابات ۴ نامزد یعنی محسن رضایی میر قائد، عبدالناصر همتی، ابراهیم رئیسی و سیدامیر حسین قاضی زاده هاشمی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.

در این دوره از انتخابات از همان روز‌های اول گمانه زنی‌های از گوشه و کنار به گوش می رسید که این انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود. تحلیل‌هایی که جای بسی تفکر و تامل دارد که آیا به راستی برگه‌های تاریخ انتخابات ورق خواهد خورد و یک بار دیگر واقعه سال ۸۴ تکرار خواهد شد یا خیر؟!

انتخابات چگونه به دور دوم می‌رود؟

بر اساس قانون انتخابات، انتخابات ریاست جمهوری با کسب اکثریت مطلق آرا است. ماده ۱۳ قانون انتخابات تاکید دارد که نامزد پیروز باید اکثریت مطلق آرا را به دست آورد و چنانچه در مرحله اول برای هیچ یک از داوطلبان اکثریت مطلق حاصل نشد، انتخابات دو مرحله‌ای خواهد شد بدین معنی که دو نامزدی که بیشترین آرا در مرحله اول داشته اند در انتخابات مرحله دوم شرکت می‌کنند. اکثریت مطلق یا اکثریت تام از نظر لغوی به معنای «نصف به علاوه یک یا تعداد آرایی که لااقل مساوی نصف به علاوه یک باشد» آمده است. در اصطلاح حقوقی نیز همانند معنای لغوی اکثریت مطلق به نصف به علاوه یک کل نفوس یک گروه (اعم از حاضرین و غایبین) معنا شده است.

در قوانین معتبر و جاری کشور تنها تعریفی که به صراحت از اکثریت مطلق مشاهده می‌شود، تعریفی است که قانونگذار در قانون آئین نامه داخلی مجلس شواری اسلامی مصوب ۱۳۷۹ از این تأسیس حقوقی به دست داده است. ماده ۹۶ قانون مزبور پس بیان نصاب رسمیت جلسات مقرر می‌دارد «… اکثریت مطلق وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف نمایندگان حاضر، رأی مثبت دهند…» به این ترتیب برای پیروزی یک نامزد در مرحله اول انتخابات، کسب بیش از ۵۰ درصد آرا لازم است.  

چنانچه در مرحله اول برای هیچ یک از داوطلبان اکثریت مطلق حاصل نگردید، انتخابات دو مرحله‌ای خواهد شد، بدین معنی که دو‌ نامزدی که بیشترین آراء را در مرحله اول داشته‌اند در انتخابات مرحله دوم شرکت می‌کنند. بر اساس ماده ۱۴ قانون انتخابات انتخابات مرحله دوم در جمعه هفته بعد انجام خواهد گرفت و بر اساس ماده ۱۵ - چنانچه در هر مورد مرحله از انتخابات ریاست جمهوری به هر دلیل، فقط یک نامزد در جدول انتخابات باقی بماند بلافاصله دستور شروع مجدد انتخابات صادر می‌شود. فعالیت انتخاباتی در مرحله دوم از تاریخ اعلام رسمی نتایج قطعی آراء مرحله اول شروع و تا ۲۴ ساعت قبل از آغاز اخذ مرحله دوم ادامه خواهد یافت.

 جزئیات اولین باری که انتخابات دو مرحله‌ای شد

اولین بار دو مرحله‌ای شدن در انتخابات سال ۸۴ رخ داد. انتخاباتی که در مرحله اول آن اکبر هاشمی رفسنجانی با ۲۱ درصد آرا و محمود احمدی نژاد با ۱۹ و نیم درصد آرا به مرحله دوم راه یافته و نهایتا در سوم تیر آن سال، احمدی نژاد پیروز انتخابات شد.  به جز احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی، در آن انتخابات محمد باقر قالیباف، علی لاریجانی، محسن مهرعلیزاده، مهدی کروبی، و مصطفی معین هم حضور داشتند. در رقابت دور دوم علی اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۰٬۰۴۶٬۷۰۱ رای و ۳۵٫۹۳ درصد آرای کل را بدست آورد و محمود احمدی‌نژاد ۱۷٬۲۸۴٬۷۸۲ رای و ۶۱٫۶۹ درصد آرای کل را به دست آورد و به عنوان نهمین رئیس جمهور کشور برگزیده شود.

حسین کنعانی مقدم دبیرکل حزب سبز در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اینکه آیا انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد؟ اظهار کرد: اگر همه نامزد‌های جبهه اصولگرا انصراف خودشان را اعلام کنند و دولت ائتلافی شکل بگیرد، انتخابات به دور دوم کشیده نخواهد شد.

دبیر کل حزب سبز اظهار کرد: منتظر هستیم که تعداد نامزد‌های جریان اصولگرا و انقلابی که انصراف بدهند بیشتر بشوند و احتمالا تا روز رای گیری فقط دو نفر از نامزد‌ها یعنی ابراهیم رئیسی و محسن رضایی در گردونه رقابت انتخابات ریاست جمهوری و از سوی جبهه انقلاب باقی بمانند.  

 احتمال اینکه انتخابات به دوم دوم کشیده شود زیاد است

علی مطهری فعال سیاسی در اظهاراتی گفت:  احتمال اینکه انتخابات به دور دوم کشیده شود زیاد است. من توصیه می‌کنم همه پشت سر همتی قرار بگیرند بلکه انتخابات به دور دوم برود.  

جواد امام دبیرکل حزب مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب درباره پیش‌بینی اش از نتیجه انتخابات ۲۸ خرداد، خاطرنشان کرد: به احتمال زیاد انتخابات میان نامزد اصلاح‌طلب و اصولگرا به دور دوم کشیده می‌شود.

با وجود اینکه برخی از تحلیل گران معتقدند که انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده می‌شود و باید منتظر ایستاد تا دور دوم انتخابات برگزار شود و این انتخابات تا تیر ماه به نتیجه نمی‌رسد. بسیاری دیگر معتقدند پایان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در همین ۲۹ خرداد مشخص و پرونده آن بسته می‌شود. این اتفاق اگر رخ دهد، دومین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که انتخابات ریاست جمهوری، دو مرحله‌ای می‌شود