روایتی از نقشه آمریکا برای دوران توقف مذاکرات وین

پایگاه اطلاع‌رسانی «هیل» وابسته به کنگره آمریکا گزارش کرد که دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در دوران توقف مذاکرات هسته‌ای در «وین» در تلاش است فشارها به جمهوری اسلامی ایران را با هدف وادار کردن تهران به بازگشت به تعهدات برجامی تشدید کند.

طبق این گزارش، گزینه‌هایی که برای تشدید فشار به جمهوری اسلامی روی میز ایالات متحده قرار دارد، ظاهراً شامل تشدید محدودیت‌های صادرات نفت ایران و همچنین وضع تحریم‌های جدید بر برنامه‌های موشکی و پهپادی ایران می‌شود.

با این حال، وبگاه هیل گزارش کرده است که سیاست دولت بایدن برای افزایش فشارها به جمهوری اسلامی ایران به امید بازگرداندن تهران به تعهدات برجامی، احتمالاً تنش‌ها را در بحبوحه تلاش‌های چندین ماهه برای احیای برجام تشدید خواهد کرد.

مقام‌های آمریکایی در روزهای اخیر با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت خود برای بازگشت به برجام، به طور مکرر توپ را به زمین ایران انداخته‌اند و علاوه بر آن که هشدار داده‌اند مذاکرات برجامی نمی‌تواند به طور نامحدود ادامه داشته باشد، ایران را به دلیل عدم موافقت با برگزاری دور هفتم مذاکرات وین برای احیای برجام مورد انتقاد قرار داده‌اند.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نیز روز پنجشنبه هفته گذشته در گزارشی اختصاصی گزارش کرد که دولت بایدن به دنبال وضع تحریم‌هایی علیه پهپادها و موشک‌های هدایت‌شونده جمهوری اسلامی ایران است. (جزئیات بیشتر)

در روزها و هفته‌های اخیر مقام‌های دولت بایدن هجمه‌ها به جمهوری اسلامی ایران را تشدید بخشیده‌اند و تمامی تلاش خود را برای ایجاد جو منفی علیه ایران به کار گرفته‌اند به طوری که «رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران نیز به تازگی مدعی شده ممکن است ایران ممکن است با «مطالبات غیرواقعی» به دور هفتم مذاکرات وین بیاید. (جزئیات بیشتر)

از طرف دیگر، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده پنجشنبه هفته گذشته در مصاحبه خود با شبکه اسکای نیوز عربی در کویت، ایران را مقصر عدم آغاز دور هفتم مذاکرات وین جلوه داد و گفت: «ما معتقدیم که بازگشت به سازگاری با برجام به نفع ما و ایران است اما این مسئله به تصمیم‌گیری ایران بستگی دارد که هنوز تصمیمی در این خصوص اتخاذ نکرده است».

بلینکن بدون اشاره به تأثیر تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده بر وضعیت زندگی مردم ایران، ژست انسان‌دوستانه‌ای به خود گرفت و وانمود کرد که در بحث اعتراضات به مشکلات آب خوزستان، حامی مردم ایران است.

وی گفت: « و قطعاً ما در کنار مردم ایران برای شنیده شدن صدایشان هستیم و شدیداً از دولت (ایران) می خواهیم برای ساکت کردن این صداها از خشونت و سرکوبگری استفاده نکند».

علاوه بر آن که گزارش‌هایی از برنامه دولت بایدن برای تشدید فشار به جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شود، از طرف دیگر، بایدن تلاش می‌کند خود را طرفدار رویکرد دیپلماسی با ایران نشان دهد و بنا بر آن چه در هیل آمده است، دولت بایدن گفته است که آمادگی دارد تحریم‌های ناسازگار با شرایط اولیه و اصلی برجام را لغو کند.

از طرف دیگر، طبق این گزارش، بایدن از ایران خواسته است به مذاکرات بیشتر برای رسیدگی به موضوع برنامه موشکی و مسائل منطقه‌ای نیز متعهد شود.

شرط‌گذاری مقام‌های آمریکایی برای ایران در شرایطی است که جمهوری اسلامی بارها تأکید کرده است که عجله‌ای برای احیای برجام ندارد و واشنگتن در صورت تصمیم برای بازگشت مجدد به توافق هسته‌ای باید تمامی تحریم‌های ایران را لغو کند.

وبگاه هیل در پایان گزارش خود نوشت، «رابرت اینهورن» عضو ارشد طرح کنترل تسلیحات و عدم اشاعه در اندیشکده بروکینگز  بر این باور است که احتمالاً مذاکرات وین پس از مراسم تحلیف آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور منتخب ایران در تاریخ پنجم آگوست (14 مردادماه) از سرگرفته می‌شود اما اختلافات چشمگیری در مذاکرات بین اعضا به وجود خواهد آمد.

اینهورن در این خصوص گفت: «ازسرگیری مذاکرات وجود خواهد داشت اما به هیچ وجه مشخص نیست که بدون مشکل پیش رود. (آیت‌الله ابراهیم) رئیسی به وضوح اعلام کرده است و اکثر ایرانی‌ها به وضوح اعلام کرده‌اند که حتی اگر برجام احیا شود، علاقه‌ای به مذاکرات بعدی ندارند».

«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آن کشور از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را در دستور کار قرار داد.

ترامپ در حالی ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی از قدرت کنار رفت که در تحقق اهداف ضد ایرانی‌اش کاملاً ناکام ماند. او به علاوه، در داخل آمریکا به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، دامن زدن به تنش‌ها با ایران، از بین بردن آثار تحریم‌ها به دلیل استفاده مفرط از آنها و پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در دوران ۴ ساله حضورش در کاخ سفید به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.

مقام‌های دولت آمریکا علی‌رغم اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری، هنوز نه تنها اقدامی برای عقب‌گرد از آن انجام نداده‌اند بلکه در تدارک گام‌هایی برای اجرای دوباره آن هستند.