نشانه‌هایی از تغییر دیپلماسی ایران غرب پیام را گرفته است
کیهان/ جمله‌ای که مخاطب اصلی آن کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا بود و سید ابراهیم رئیسی با بیان این جمله در کنار بیان عباراتی همچون «استفاده از دیپلماسی و تعامل هوشمند با جهان برای تامین منافع و مصالح جمهوری اسلامی»، ظرفیت‌های منطقه‌ای ایران برای صلح و ثبات در کشورها و مقابله با تهدید سلطه‌گران» و «ارتقای روابط با کشورهای همسایه به‌عنوان مهم‌ترین اولویت» در واقع مولفه‌های اصلی سیاست خارجی خود را معرفی کرد تا نشان دهد دوران سیاست خارجی منفعلانه، محدود و غرب محور گذشته است.
امری که خبر از تغییر ریل دولت، پس از تغییر ریل مجلس غربگرا (دهم) می‌دهد و غرب و غربگرایان بزرگ‌ترین سرمایه سیاسی خود در ایران را که کج کارکردی فاحش آن موجب عقبگرد ایران شده بود، از دست داده‌اند.
نشانه‌های تغییر رویکرد دیپلماسی در دولت رئیسی البته محدود به سخنان او در مراسم تحلیف نبود، او در اولین نشست خبری خود پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی قاطعانه تاکید کرده بود که «سیاست خارجی دولتم از برجام شروع نشده و به برجام ختم نمی‌شود» و در ادامه با بیان اینکه «اجازه نخواهد داد مذاکره برای مذاکره باشد» تصریح کرده بود که «تعامل را با همه دنیا و همه کشورهای دنیا به‌عنوان یک اصل تعاملی گسترده و متوازن را در سیاست خارجی دنبال خواهد کرد».
رئیسی همچنین طی چند روز گذشته در بیش از 40 دیدار دیپلماتیک خود در پاستور، این مولفه‌های سیاست خارجی دولت خود را تبیین و بر آنها تاکید کرده است.
نوید بازگشت عزت و اقتدار به سیاست خارجی جمهوری اسلامی
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی روز دوشنبه در تماس تلفنی یک ساعته « امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه، با اشاره به نقض مکرر و فاحش تعهدات از سوی آمریکا و همچنین عدم پایبندی سه کشور اروپایی عضو برجام به تعهدات خود در این توافق بینالمللی، گفت: آمریکایی‌ها با وضع تحریم‌های جدید تعهدات خود را به‌طور آشکار نقض کرده و حتی تحریم‌های جدید را به حوزه اقلام بشردوستانه هم کشاندند.
آیت‌الله رئیسی با تاکید بر اینکه هم آمریکا و هم اروپایی‌ها باید به تعهدات خود در برجام عمل کنند، گفت: در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران استیفا و منافع ملت ما تامین شود.
رئیس‌جمهور فرانسه نیز در این تماس تلفنی با تبریک آغاز مسئولیت آیت‌الله رئیسی و آرزوی موفقیت برای ایشان، گفت: ایران و فرانسه می‌توانند با همکاری خود در جهت برقراری صلح و ثبات در منطقه نقش ایفا کنند.
امانوئل ماکرون با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و توقف اجرای این توافق بینالمللی، گفت: ما به‌دنبال این هستیم که به راه‌حلی برای این موضوع برسیم و امیدواریم دوباره مذاکرات آغاز شود.
این مواضع قاطعانه و مقتدرانه رئیسی پس از یک دوره 8 ساله انفعال و گره زدن تمام توان و ظرفیت‌های کشور به مذاکره صرف با چند کشور غربی با دستاورد تحقیقا هیچ، نوید بازگشت عزت و اقتدار به سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران را می‌دهد و البته مخاطب اصلی خود یعنی کشورهای غربی را نیز یافته است.
بازتاب این مواضع رئیسی در رسانه‌های غربی، تحلیل آن از سوی ناظران و تحلیلگران و اندیشکده‌های غربی و همچنین واکنش مقامات کشورهای غربی نشان می‌دهد که آنها نیز پیام تغییر ریل در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را به‌خوبی دریافت کرده‌اند.
رئیسی نه عقب‌نشینی می‌کند نه امتیازی به آمریکا می‌دهد
در همین رابطه شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان با اشاره به مواضع رئیس‌جمهور کشورمان تاکید می‌کند که ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور جدید ایران، کوچک‌ترین امتیازی به آمریکا نخواهد داد.
خبرنگار این شبکه که برای گزارش مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری به تهران آمده بود گزارش می‌داد: قطعا ایران با این رئیس‌جمهور جدید به دنبال عقب‌نشینی نیست. من فکر می‌کنم این انتخاب، پیامد‌های بسیار بزرگی خواهد داشت و همچنین قطعا تاثیر بزرگی روی آمریکا و حضور آن در منطقه خواهد داشت و نیز آمریکا با واکنش‌هایی در منطقه از سوی ایران روبه‌رو خواهد شد که شنیدنش بسیار جالب بوده است.
خبرنگار سی‌ان‌ان در ادامه خاطرنشان کرد: رئیسی گفته است که قرار است ایران سیاست خارجی بسیار فعال و پویایی داشته باشد و قطعا کوچک‌ترین امتیازی به آمریکا نخواهد داد.
این بسیار جالب است، چرا که او این سخنان را در نخستین نشست خبری بعد از انتخاب به سمت ریاست‌جمهوری بیان کرد. همچنین زمانی که از وی سؤال شد آیا ملاقاتی با جو بایدن، برگزار خواهد کرد؟ صراحتا گفت «نه». هیچ توضیحی نداد و هیچ حرف دیگری نزد، فقط گفت نه، چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
وی تاکید کرده بود که مسلما ایرانی‌ها درخصوص توافق هسته‌ای ایران موضع سرسختانه‌ای دارند. طرفین گفت‌وگو هنوز اختلافات زیادی بر سر برخی مسائل معین دارند و برای دستیابی به توافق تلاش می‌کنند. اما تا جایی که به تنش‌ها در این منطقه، به‌ویژه بین ایران و آمریکا مربوط است، قطعا ایران با این رئیس‌جمهور جدید به‌دنبال عقب‌نشینی نیست.
ایران راه مقابله با تحریم آمریکا را یاد گرفته است
پایگاه خبری و تحلیلی «بلومبرگ» نیز گزارش کرد که با توجه به اینکه ایران راه‌های مقابله با تحریم‌های ایالات متحده را پیدا کرده است، دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا با این واقعیت هشداردهنده روبرو است که بازگشت به برجام احتمالاً دیگر امکان‌پذیر نیست.
این پایگاه تحلیلی سپس به نقل از منابع آگاه از مذاکرات «وین» درباره احیای برجام نوشت که مقام‌های آمریکایی پس از آنکه چندین ماه گفت‌وگو برای بازگشت به برجام به حصول توافق منجر نشد، هم‌اکنون در حال بازبینی و بررسی گزینه‌های خود هستند.
بلومبرگ با اشاره به ناکارآمدی ابزار تحریم‌ها برای تحقق اهداف واشنگتن در قبال جمهوری اسلامی ایران ادامه داد که طبق گفته منابع آگاه، چالشی که مذاکره‌کنندگان آمریکا در مذاکرات وین برای احیای برجام با آن روبرو هستند، این است که دولت بایدن نتوانسته از اهرم تحریم‌ها در قبال ایران بهره جوید و حتی پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که علی‌رغم فشارهای اقتصادی مداوم ناشی از تحمیل تحریم‌ها، ایران آمادگی تسلیم شدن در قبال آمریکا را ندارد.
توصیه «گاردین» به غربی‌ها برای تعامل با ایران در دوره رئیسی
روزنامه «گاردین» نیز در گزارشی، به روی کار آمدن «ابراهیم رئیسی» به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایران و تاثیرگذاری سیاست‌های احتمالی وی در رابطه با غرب و منطقه غرب آسیا پرداخته است.
گاردین در این رابطه می‌نویسد: «ابراهیم رئیسی دیدگاه سختگیرانه‌ای نسبت به کشورهای غربی دارد با این حال، این دسته از کشورها جهت کاستن از شدت تنش‌ها با تهران، باید با وی وارد تعامل شوند. در غیر اینصورت، منطقه خاورمیانه با چالش‌های فراوانی رو به رو خواهد شد».
«گاردین» به‌طور خاص به این مسئله اشاره کرده که کشورهای غربی نظیر آمریکا، به جایِ در پیش گرفتن اقدامات تقابلی در برابر دولت جدید ایران، باید رویه‌ای توأم با تشویقِ گفت‌وگو و مذاکرات دیپلماتیک را در پیش گیرند و به تعامل، و نَه تقابل با دولت ابراهیم رئیسی بپردازند.
این روزنامه می‌نویسد: «پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، تا حد زیادی پیروزی جناح و گروه‌های مخالف با غرب در داخل ساختار سیاسی ایران است. این در حالی است که پیش از ابراهیم رئیسی، «حسن روحانی» به عنوان رئیس‌جمهور سابق ایران، تلاش‌های فراوانی را برای سازش انجام داد که همگی آنها ناموفق بودند.»
گاردین همچنین تاکید می‌کند: « ابراهیم رئیسی از جمله آن دسته از ملی‌گرایانی است که عمیقا از زمینه‌های ایدئولوژیک و مذهبی برخوردار هستند و تا حد زیادی به خودکفایی ایران باور دارند. رئیسی و همفکرانش بر این باورند که مخصوصا اقتصاد جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان نباید به غرب و به ویژه آمریکا وابسته باشد. هدف اصلی آنها این است که اهرم سیاسی که آمریکا با استفاده از تحریم‌ها علیه ایران به دست آورده را هر چه سریع‌تر از بین ببرند و آن را بی‌اثر سازند. بدون تردید رئیسی و همفکرانش، دوستان آمریکا نبوده و نخواهند بود.»
دولت رئیسی، اجماع گسترده داخلی و موضع قوی ایران در دیپلماسی
گاردین می‌نویسد: «به احتمال فراوان در دوران ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی، شاهد اوج گیری نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز خواهیم بود. به همین منوال انتظار می‌رود که پیوندهای راهبردی ایران با چین و روسیه نیز تقویت شوند. ایران اخیرا با چین «توافق مشارکت راهبردی 25 ساله» را به امضا رسانده و درعین حال «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه نیز در زمره نخستین رهبران جهان بود که پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران را تبریک گفت.»
این روزنامه انگلیسی پس از انتخابات 28 خرداد نیز تحلیل کرده بود: «پیروزی رئیسی، زمینه را برای اجماع داخلی درباره اصلاحات گستردهتر فراهم می‌کند و ایران را در موضع قوی‌تری در دیپلماسی بینالمللی قرار می‌دهد».
همان زمان، هالی داگرس تحلیلگر اندیشکده «شورای آتلانتیک» گفت: «سیاستمداران ایرانی به خاطر برجام، به آمریکا اعتماد ندارند. رئیسی، منتقد جدی غرب است. ماموریت اصلی او کمک به رهبری برای محقق شدن گام دوم انقلاب اسلامی است».
مواضع رئیسی و نا امیدی آمریکا از گستردهتر کردن برجام
سی‌ان‌ان هم اخیرا به نقل از مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی مطلع نوشت: وعده‌های دولت بایدن برای «طولانی‌تر کردن و قوی‌تر کردن» برجام، کمکی به پیشبرد مذاکرات وین نکرده است. زیرا ایرانی‌ها تمایلی به گفت‌وگو بر سر مسائل غیرهسته‌ای مانند موشک‌های بالستیک ندارند!!
سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام آمریکایی همچنین تاکید کرد: «یک نگرانی در میان مذاکره‌کنندگان این است که اگر رئیس‌جمهور جدید ایران از عملکرد دولت قبلی در مذاکرات چندان رضایت نداشته باشد، ممکن است با «انتظارات غیرواقع‌بینانه»! به گفت‌وگوها پای گذاشته و پیشرفت‌های حاصل‌شده را! به عقب برگرداند. ما به عنوان یک گروه به ایرانی‌ها درباره اینکه چه چیزی می‌توانیم بدهیم و چه چیزی نه، بسیار روشن صحبت کرده‌ایم. تیم روحانی این را درک می‌کرد... باید ببینیم آیا تیم رئیسی هم آن را درک می‌کند یا نه و اینکه آیا تیم مذاکره‌کننده عوض می‌شود یا خیر.»
نگرانی صهیونیست‌ها از کابینه انقلابی آیت‌الله رئیسی
از سوی دیگر روزنامه تایمز اسرائیل در مقاله‌ای با بررسی احتمالات کابینه رئیس‌جمهور جدید کشورمان از محافظه‌کار بودن (بخوانید انقلابی) اظهار نگرانی کرد.
این روزنامه به‌خصوص درباره احتمال تصدی وزارت خارجه توسط حسین امیرعبداللهیان و یا سعید جلیلی که احتمالاً مذاکره کنندگان ارشد ایران در مذاکرات هسته‌ای باشند نیز اظهار نگرانی کرد.
دغدغه دیگر صهیونیست‌ها عملگرا بودن احتمالی کابینه آقای رئیسی و پیگیری استراتژی اقتصاد مقاومتی در برابر تحریم‌ها با هدف کاهش نفوذ تحریم‌ها بر اقتصاد ایران است.
دیدگاه تان را بنویسید