کنفرانس بغداد آشتی‌کنان ایران و کشورهای عربی می‌شود؟

نشست بغداد که قرار است روز شنبه با حضور مقامات ارشد کشورهای همسایه عراق به علاوه فرانسه – به  عنوان تنها کشور فرامنطقه ای حاضر در این نشست – برگزار شود را که با آغاز به کار دولت سید ابراهیم رئیسی مقارن شده است، می توان به فال نیک گرفت و آن را آغازی مفید برای عرصه دیپلماسی دولت سیزدهم دانست. دولتی که همواره بر توجه به کشورهای همسایه و منطقه به عنوان اساس کار دیپلماسی خود تاکید داشته است. مضافا بر این که حوزه کاری و عمل حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان که روز پنج شنبه بعد از رای اعتماد از مجلس رسما پست وزیر امور خارجه را از محمد جواد ظریف، تحویل گرفت، خاورمیانه و منطقه بوده و به عنوان یک نیروی فعال در خاورمیانه به حساب می آمده است.

کنفرانس بین المللی بغداد که با حضور وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی، ترکیه و روسای جمهوری فرانسه و مصر و ولیعهد امارات متحده عربی و نخست وزیر کویت برگزار می شود یکی از مهمترین نشست های بین المللی است که دست کم در سال جاری برگزار می شود و احتمالا تا پایان سال نشستی با این اهمیت در منطقه برگزار نخواهد شد. 

صحیح است که اساس کار این نشست همسایگان عراق و امنیت و اقتصاد این کشور است اما در واقع آنچه اهمیت دارد و بیش از همه بارز است حضور وزرای امور خارجه ایران و عربستان سعودی و ولیعهد امارات متحده عربی است. اگرچه حضور امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر و عبدالله دوم، پادشاه اردن از وزن بالای این نشست حکایت دارد اما روشن است که آنچه این نشست را برجسته کرده، حضور مقامات ارشد ایران، عربستان و امارات است. کشورهایی که چند سالی است به نوعی، به ویژه در عرصه منطقه ای، در حالتی از تقابل با یکدیگر بوده اند و نوعی جنگ سرد را در روابط با یکدیگر داشته اند. در حالی که نبود مقامی از سوریه به عنوان یکی از همسایگان مهم عراق، از نقاط ضعف برجسته آن نیز محسوب می شود.

ایران و عربستان چند ماهی است مذاکراتی را به میزبانی عراق آغاز کرده اند که بنا به گزارش ها به پیشرفت های خوبی رسیده، اگرچه تا کنون به طور عملی نتیجه ای بیرونی از این مذاکرات مشاهده نشده است. اکنون حضور دو وزیر امور خارجه از هر دو کشور در کنفرانسی بین المللی می تواند آغازگر روندی تازه در پشت سر گذاشتن اختلافات دو کشور و گشودن صفحه ای جدید در روابط ایران و عربستان باشد. مضافا بر این که در این نشست دیدارهای احتمالی وزیر امور خارجه ایران با مقامات کشورهای عربی دیگر به ویژه مصر، اردن و امارات متحده عربی می تواند مکمل تلاش های ایران برای بهبود سطح روابطش با دیگر کشورهای عربی در کنار عربستان سعودی باشد که ضمن این که به سود ایران و دولت سیزدهم به ریاست سید ابراهیم رئیسی است، می تواند برای امنیت منطقه و خاورمیانه نیز سودمند باشد. ملک عبدالله اردن، محمد بن زاید، ولیعهد امارات متحده عربی و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر هر سه مقامات ارشد کشورهایی هستند که در جهان عرب از ثقل بالایی برخوردارند که دیدار حسین امیرعبداللهیان با آنها می تواند به تحکیم جایگاه ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای و همچنین ترمیم روابطش با کشورهای عربی، که در سال های اخیر تنش های بسیاری را پشت سر گذاشته است، کمک کند.