افشاگری خلیلزاد از فرار غنی و بر هم خوردن توافق با طالبان

زلمای خلیلزاد، که از سوی دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ برای رهبری مذاکرات با طالبان انتخاب شده بود، در اولین مصاحبه خود پس از خروج آمریکا از افغانستان گفت که او دو هفته مهلت قبل از سقوط کابل را تأمین کرده است.

خلیلزاد به فایننشال تایمز گفت: حتی در پایان، ما با طالبان توافق کردیم که وارد کابل نشوند. اصلاً" نمی دانستم که غنی قصد فرار دارد. اظهارات نماینده ایالات متحده جزییات تازه‌ای از فروپاشی دولت افغانستان در ساعات پایانی آن و ناراحتی دولت آمریکا پس از سقوط کابل به دست طالبان را روشن کرد. این سخنان به نوعی تکرار سخنان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به قانونگذاران آمریکایی بود که گفت غنی اطمینان داده بود با نقشه واشنگتن همکاری می‌کند.

خلیلزاد با اشاره به نشست از پیش ترتیب داده شده با ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده منطقه‌ای ارتش آمریکا و مقام‌های ارشد طالبان در دوحه گفت که نیروهای امنیتی کابل با انتشار خبر ناپدید شدن غنی منحل شد. پس از فرار غنی، مساله نظم و قانون در کابل مطرح شد. طالبان می‌گفتند آیا مسئولیت امنیت کابل را بر عهده خواهید گرفت؟ خودتان می‌دانید چه اتفاقی می‌افتد.

خلیلزاد ادعاها مبنی بر توافق ضمنی یا صریح برای ورود طالبان به کاخ ریاست جمهوری در ۱۵ اوت را رد کرد و گفت ما هیچ چراغ سبزی در این رابطه ندادیم. آنچه ما گفتیم فقط ماموریت نیروهای آمریکایی بود، ماموریت تخلیه در فرودگاه کابل.

مقاهای آمریکایی می گویند، نماینده آمریکا ابتدا در ۱۲  اوت با دولت کابل وارد گفتگو شد و سپس دو روز بعد با طالبان به توافق رسید تا از شهر محافظت کنند. غنی به هر حال بخشی از دولت آینده نبود زیرا استعفای وی پیش شرطی بود که طالبان تعیین کرده بود. تا سیزدهم اوت طالبان کابل را محاصره کرده بودند.

سفیر سابق ایالات متحده در افغانستان که چهار دهه در منطقه کار کرده است، اسلاف خود را مسئول محدودیت‌های قرارداد ۲۰۲۰ با طالبان دانست. وی اظهار داشت که دولت های پی در پی آمریکا به تدریج خواسته های خود را با پیشرفت طالبان کاهش داده‌اند. او گفت که انتصاب وی در سال ۲۰۱۸ "نتیجه چیزی بود که درست پیش نرفته بود".

او گفت: [مردم] به دنبال نوعی قربانی هستند. من می توانستم بهتر عمل کنم - مردم انتظار دارند که من این را بگویم. اما وقتی من بررسی می‌کنم، میبینم تمام تلاش خود را کردم تا آنجا که می‌توانستم، با توجه به برخوردهایی که در شرایط اولیه با من شده بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا استعفا می دهد یا خیر، گفت که او همیشه استعفانامه‌ای آماده دارد که در خانه نگه می‌دارد، زیرا در اینجا [در وزارت خارجه] ممکن است کسی آن را بردارد.

در این مصاحبه یک ساعته، خلیلزاد همچنین ادعای رئیس پیشین منطقه‌ای مبارزه با تروریسم سیا را که گفته بود او "در حال دست و پا زدن بود تا وزیر خارجه دولت ترامپ شود" را "بیهوده" خواند.

 وی گفت که مسئولیت پایان آشفته طولانی‌ترین جنگ آمریکا عمدتا بر دوش افغان‌ها است.  افغان‌ها مسئول وضعیت پیش آمده هستند زیرا طرف‌ها حاضر به مذاکره نشدند و یک طرف سقوط کرد بنابراین آمریکا مسئولیتی در این زمینه ندارد.

خلیلزاد همچنین در گفتگو با فارین پالسی از آخرین روزها و تلاش برای تشکیل دولت انتقالی در افغانستان گفت:  آخرین روزها زمانی بود که طالبان در حال نزدیک شدن به کابل بودند.

من در دوحه بودم و ملا [عبدالغنی] برادر و گروه [رهبر طالبان] را دیدم و آنها را تحت فشار قرار دادم که حمله به کابل می تواند منجر به درگیری شود که شهر و میلیون ها نفر را در آنجا نابود می کند، می تواند به درگیری خیابانی منجر شود و این خلاف توافق است.

در نهایت برادر موافقت کرد. آنها گفتند بسیار خوب، ما توافق کردیم که دو هفته دیگر در دروازه های کابل بمانند، بعد هیاتی متشکل از  رئیس جمهور سابق [حامد] کرزای، عبدالله عبدالله، محمد آصف رحیمی، معصوم استانکزی و چند تن دیگر به دوحه بیایند. قرار بود دولت جدید فراگیر باشد، اما نه تقسیم قدرت ۵۰-۵۰، که پیشنهاد ما در یک زمان به آنها بود. بحث آنها درباره این بود که چه کسی شماره یک خواهد بود. طالبان می خواستند شماره یک باشند، یکی از آنها جایگزین رئیس جمهور اشرف غنی شود و غنی نمی پذیرفت.